ΤΟΥ ΑΥΤΟΥ ΠΕΡΙ ΠΡΟΣΕΥΧΗΣ ΛΟΓΟΣ ΕΙΣ ΡΝΓʹ ΚΕΦΑΛΑΙΑ ΔΙΕΙΛΗΜΜΕΝΟΣ.
Paris. Gr. 923, fol. 290r
Guide to Evagrius Ponticus
edited by Joel Kalvesmaki
2024 edition
title title title | grc-géhin | grc-pg ΤΟΥ ΑΥΤΟΥ ΠΕΡΙ ΠΡΟΣΕΥΧΗΣ ΛΟΓΟΣ ΕΙΣ ΡΝΓʹ ΚΕΦΑΛΑΙΑ ΔΙΕΙΛΗΜΜΕΝΟΣ. | lat-pg EJUSDEM DE ORATIONE | dysinger | nesic СТО ПЕДЕСЕТ ТРИ ПОГЛАВЉА О МОЛИТВИ | nesic О молитви |
pr pref pr pr pr pr pref pr pref pref pr pref pr pref pref pref | grc-géhin | grc-pg | lat-pg | dysinger | nesic pr pref pr ПРОЛОГ |
1 pr 1 pr 1 pref 1 pref 1 | grc-géhin + grc-pg ...
πυρέττοντά με τῷ φλογμῷ τῶν ἀκαθάρτων παθῶν συνήθως ἀνεκτήσω τῇ τῶν θεοφιλῶν σου γραμμάτων ἐπαφῇ τὸν κάμνοντά μου νοῦν ἐν τοῖς αἰσχίστοις ἐσχάτοις παραμυθησάμενος καὶ τὸν μέγαν μιμησάμενος καθηγητὴν καὶ διδάσκαλον μακάριον μακαρίως καὶ οὐ θαυμαστόν σῆ σὴ γὰρ ἀεὶ μερὶς γέγονε τὰ ἐπίσημα ὡς καί καὶ τοῦ εὐλογημένου ἰακώβ καλῶς γὰρ δουλεύσας τῆς ῥαχὴλ χάριν καὶ λαβὼν τὴν λίαν λείαν ζητεῖς καὶ τὴν ποθουμένην ὡς καὶ ταύτης δήπου πληρώσας τὰ ἕβδομα ̓εγὼ ἐγὼ δὲ οὐκ ἀρνηθείην ὡς ὅλην τὴν νύκτα κοπιάσας πεπίακα οὐδὲν πλὴν αλλ ἀλλ ἐπὶ τῷ σῷ λόγῶ λόγῳ χαλάσας τὰ δίκτυα τὸ δίκτυον ἤγρευσα ἰχθύων πλῆθος πληθὺν οὐκ οἲμαι οἶμαι μὲν μεγάλων ἑκατὸν δὲ ὅμως καὶ πεντηκοντατριῶν πεντήκοντα τριῶν καὶ τούτους ἐξαπέστειλα ἀπέστειλα ἐν τῇ σπυρίδι τῆς ἀγάπης διὰ τῶν ἰσαρίθμων κεφαλαίων τὴν πρόσταξίν σου πεπληρωκώς | lat-pg Febricitantem me passionum impurarum aestu refocillasti pro more, tuarum Deo amabilium litterarum attrectatione meam consolando mentem ad extremum fatigatam, magnumque imitando praeceptorem, ac magistrum beate; neque mirum, tuae nempe partes fuere semper insignia quaeque, sicut et benedicti Jacob: cum enim praeclare servieris propter Rachel, et Liam acceperis, quaeris etiam desideratam, utpote qui et hujusce septem annos adimplesti. Ego vero no denegarem, quod, cum per totam noctem laborassem, nihil comprehendi; verumtamen, cum in tuo verbo rete laxassem, exspiscatus sum piscium multitudinem, non equidem (ut existimo) magnorum, centum vero simul et quinquaginta trium, illosque per capitula numero aequalia in corbe tibi misi charitatis, tuum adimplendo mandatum; | dysinger I was feverish with the inflammation of the passions, when you revived me as you usually do with the [healing] touch of your godly letter, palliating my diseased nous (intellect) in its shameful deformity: and thus you blessedly imitated our great teacher Macarios. And this is no surprise: for your share was the marked ones like blessed Jacob: you served well for Rachel, received Leah; and now you seek the [real] object of your longing, having fulfilled ‘the week’ [of years] Gen 29:15-30 . For I do not deny that I had toiled all night and caught nothing: but when at your word I let down my nets Lk 5:5 I caught an abundance of fish: I do not think they are [very] large, but there are a hundred and fifty-three of them Jn 21:11 ; and I am sending them to you in the basket of love Mt 15:37; Mk 8:8 in an equivalent number of chapters, thereby fulfilling your instructions. | nesic ) Док сам лежао у грозници нечистих страсти, ти си ме као и обично оживео додиром свог богољубивог писма, говорећи утешно мојем уму који се изморио услед најсрамнијих изопачења, и тиме си подражавао нашем великом руководитељу и учитељу Макарију. И нема ничег необичног у овоме. Јер, истакнута дела су одувек била твој удео, као што су била и за блаженог Јакова. Добро си служио за Рахиљу и примио си Лију. И сада тражиш оно за чим си жудио, пошто се навршило „седам година“. Пост. 29, 15–30. Не поричем да сам се целе ноћи трудио и да ништа нисам уловио. Лк. 5, 4–5; Јн. 21, 3. Ипак, на твоју реч сам бацио мреже и извукао мноштво риба. Лк. 5, 6; Јн. 21, 6. Не мислим да су велике, али их има стотину педесет три. Јн. 21, 11. Шаљем ти их у котарици љубави, према једнаком броју поглавља овог списа, тиме испуњавајући твоју заповест. Задивљен сам тобом и веома завидим твојој изврсној намери. Јер, ти ниси пожелао да се ова поглавља једноставно запишу руком и мастилом на хартији, већ си жудео да буду урезана у твоме уму кроз љубав и незлопамћење. | ||||||||||||||||||||||||||||||
2 pr 2 pr 2 pref 2 pref 2 | grc-géhin + grc-pg ...
θαυμάζω δέ σε καὶ λίαν ζηλῶ τῆς ἀρίστης προθέσεως τῶν περὶ προσευχῆς ἐρῶντα κεφαλαίων οὐ γὰρ ἁπλῶς τούτων ἐρᾷς τῶν προχείρων ὑπὸ χειρῶν καὶ ἐν χάρτῃ διὰ μέλανος τὸ εἲναι εἶναι ἐχόντων ἀλλὰ τῶν ἐν νῷ ἰδρυμένων ἱδρυμένων δι ἀγάπης καὶ ἀμνησικακίας ἀλλ ἐπεὶ πάντα δισσὰ ἓν κατέναντι κατ ἔναντι τοῦ ἑνὸς κατὰ τὸν σοφὸν ἰησοῦν δέχου πρὸς τῷ γράμματι καὶ τὸ πνεῦμα τῷ πνεύματι καὶ σύνες ὡς πάντως τοῦ γράμματος νοῦς προηγεῖται οὐκ ὄντος γὰρ τούτου οὐδὲ γράμμα ἔσται οὐκοῦν καὶ προσευχῆς διττὸς ὁ τρόπος ὁ μέν τις πρακτικὸς ὁ δὲ θεωρητικός οὕτως θεωρητικὸς οὕτω καὶ ἀριθμοῦ τὸ μὲν πρόχειρόν πρόχειρός ἐστι προσότης ποσότης τὸ δὲ σημαινόμενον ποιότης | lat-pg te vero admiror, felicemque optimo proposito arbitror, quod capitula de oratione percupias; nec enim simpliciter eorum detineris amore, quae manibus conscribuntur, inque charta per atramentum subsistunt; verum, eorum quae in mente per charitatem, injuriarumque oblivionem, stabiliuntur. Sed quoniam duplicia sunt omnia, et unum e regione alterius positum, secundum sapientem Jesum, accipe juxta litteram, et spiritum, et intellige, quod mens omnino litterae praecedit, nam si ista non adsit, nec erit littera: igitur orationis quoque duplex est modus, unus practicus, seu in agendo positus; alter speculativus, talesque pariter numeri sunt partes, una quidem est quantitas prompta, altera vero, quae significatur, est qualitas. | dysinger I am amazed at you and very jealous of your excellent purpose. For your do not simply yearn for these [texts] that came into existence through hands, ink, and paper; rather [you yearn] for chapters fixed in the nous (intellect) through love and forgetfulness of injury. Since everything is twofold, each facing the other as the wise Jesus [Ben-Sirach] says Sir. 42:24 , receive these chapters [2] both in letter; [1] and in spirit. Understand that nous (intellect) takes complete precedence over the letter, since without [nous] there can be no letter. In the same way prayer also has a twofold mode: [1] one active; [2] the other contemplative. And it is the same with numbers: [1] on the surface there is quantity; [2] while the inner significance is quality | nesic ) Дакле, будући да „све ствари долазе у пару, једна наспрам друге“, Сир. 42, 24. према речима мудрог Исуса, сина Сираховог, прими ова поглавља, како у слову, тако и у духу. Схвати да ум у свему има превасходство над словом, јер без ума не може бити никаквог слова. На исти начин је и молитва двострука: с једне стране је делатна, а с друге стране је сагледаватељна. Слично је и с бројевима: спољашњост показује количину, док унутрашњи смисао указује на каквоћу. | ||||||||||||||||||||||||||||||
3 pr 3 pr 3 pref 3 pref 3 | grc-géhin + grc-pg ...
εἰς ἑκατοστὸν ἑκατὸν οὖν πεντηκοστὸν τρίτον πεντήκοντα τριῶν τὸν περὶ προσευχῆς λόγον διειληφόντες διειληφότες εὐαγγελικὸν ὀψώνιόν σοι πεπόμφαμεν ἵνα εὕρῃς συμβολικοῦ ἀριθμοῦ τερπνότητα καὶ σχῆμα τρίγωνον καὶ ἑξάγωνον ὁμοῦ μὲν εὐσεβῆ γνῶσιν τριάδος ὁμοῦ δὲ καὶ τῆσδε τῆς διακοσμήσεως τὴν περιγραφὴν ὑπεμφαῖνον ὑποφαῖνον ἀλλ ὁ ἑκατοστὸς ἑκατὸν ἀριθμὸς καθ ἑαυτὸν τετράγωνός ἐστιν ὁ δὲ πεντηκοστὸς τρίτος πεντήκοντα τρὶς τρίγωνος καὶ σφαιρικὸς σφαιρικός ὁ γὰρ εἰκοστὸς ὄγδοος μὲν τρίγωνος σφαιρικὸς δὲ ὁ εἰκοστὸς πέμπτος πεντάκις γὰρ πέντε εἰκοσιπέντε κεφάλαια οὐκοῦν ἔχεις τὸ τετράγωνον σχῆμα οὐ μόνον διὰ τῆς τετρακτύος τῶν ἀρετῶν ἀλλὰ καὶ τοῦδε τοῦ αἰῶνος τὴν ἔνσοφον γνῶσιν τῷ εἰκοστῷ πέμπτῳ ἀριθμῷ ἐοικυῖαν διὰ τὸ σφαιρικὸν τῶν χρόνων ἑβδομὰς γὰρ ἐπὶ ἑβδομάδα καὶ μὴν ἐπὶ μῆνα δινεῖται κινεῖται καὶ ἐξ ἐνιαυτοῦ εἰς ἐνιαυτὸν ὁ χρόνος κυλινδεῖται καὶ καιρὸς ἐπὶ καιρόν καιρὸν ὡς ἐπὶ κινήσεως ἡλίου καὶ σελήνης ἔαρος καὶ θέρους καὶ τῶν ἑξῆς ὁρῶμεν τὸ δὲ τρίγωνον σημαίνει ἄν σοι τὴν τῆς ἁγίας τριάδος γνῶσιν ἁλλ εὶ ἄλλως εἰ δὲ διὰ τῆς πληθύος τῶν ἀριθμῶν κομίζῃ τὸν ἑκατοστὸν πεντηκοστὸν τρίτον τρίγωνον ὄντα νόει πρακτικήν φυσικήν θεολογικήν ἢ πίστιν ἐλπίδα νοεῖν προσήκει πρακτικὴν φυσικὴν θεολογικὴν ἢ καὶ πίστεως ἐλπίδος καὶ ἀγάπην χρυσίον ἀργύριον ἀγάπης χρυσὸν ἄργυρον λίθους τιμίους τιμίου | lat-pg In centum igitur quinguaginta tria capitula tractatum de oratione distinguentes, evangelicum tibi obsonium misimus, ut allegorici invenias numeri jucunditatem, figuramque triangularem, et sexangularem, submonstrantem, tum piam Trinitatis cognitionem, tum etiam hujusce ordinationis, ac distributionis descriptionem. Et numerus quidem centenarius secundum seipsum quadrangularia est, sed quinquagenarius tertius, triangularis est. et rotundus; nam vicesimus octavus, triangularis quidem est, rotundus vero vicesimus quintus, quinquies nempe quinque continet capitula, habes igitur figuram quadrangularem, non solum per virtutum quaternionem, sed et hujus saeculi scientiam sapientem, vicesimo quinto assimilatam numero, propter annorum revolutionem, hebdomada quippe super hebdomadam, et mensis super mensem movetur, et ex anno in annum volvitur tempus et momentum super momentum, ut in solis et lunae motu, veris, ac aestatis, videmus. Triangulum autem tibi forte significabit scientiam sanctae Trinitatis: alias vero si per numerorum multiplicitatem centisimum feras quinquagesimum tertium, qui triangularis est, intelligere convenit practicam (scilicet scientiam) naturalem et theologicam, aut etiam fidei, spei et charitatis; aurum, argentum, lapides pretiosos. | dysinger Therefore, in dividing my saying[s] on prayer into one hundred and fifty-three I am catering for you a ‘fish-[dinner]’ from the gospels Jn 21:12-13 , to delight you with a symbolic number in which you will find both a triangular and a hexagonal form. [These] signify both: [2] reverent knowledge of the Trinity; [1] and the boundaries of the orderly arrangement of the universe. So, while the number one hundred by itself is ‘square’, fifty-three is a combination of ‘triangular’ and ‘spherical’; because twenty-eight is triangular, and twenty-five is spherical (five times five equals twenty-five) So you not only have a square number, on account of the tetrad of the virtues; but also the wise knowledge of this age that resembles the number twenty-five because of the spherical nature of time. For week after week, month after month, year after year, [time] rolls on from season to season, as we see in the movements of sun and moon, spring and summer, and the rest. The triang[ular number] you may take as signifying the knowledge of the Holy Trinity. Or else, if you obtain a hundred and fifty-three by adding up many numbers, since it is a triangular number, consider it to mean: [1] praktiké [asceticism], [2] physiké [natural science], and [3] theologiké [theology]; or [1] faith [2] hope, and [3] love; 1Cor 13.13 or [1] gold [2] silver, and [3] precious stones 1Cor 3.12 | nesic ) С обзиром на то да смо ову расправу о молитви поделили на сто педесет три поглавља, шаљем ти јеванђељску рибљу гозбу, Јн. 21, 11–12. еда бих те развеселио симболичким бројем у којем ћеш пронаћи облике троугла и шестоугла: први указује на побожно познање Тројице, а други на границе уређеног поретка света. Број сто (100) је сам по себи „квадрат“, док је број педесет три (53) „троугласт“ и „сферичан“; наиме, број двадесет осам (28) је „троугласт“, а број двадесет пет (25) је „сферичан“, јер пет пута пет јесте двадесет пет (5 x 5 = 25). Дакле, имаш квадратни број, и то не само због четворострукости врлина, већ и због мудрог познања овог века које личи на број двадесет пет (25) због сферичне природе времена. Јер, недеља за недељом, месец за месецом, година за годином, време тече из једног годишњег доба у друго, као што видимо у кретању сунца и месеца, пролећа и лета, и тако даље. | ||||||||||||||||||||||||||||||
4 pr 4 pr 4 pref 4 pref 4 | grc-géhin Ἀλλ' ὁ μὲν ἀριθμὸς τοιοῦτος. Τῶν δὲ κεφαλαίων τὸ ταπεινὸν οὐ παρυβρίσεις, ὡς εἰδὼς καὶ χορτάζεσθαι, καὶ ὑστερεῖσθαι· ναὶ μὴν καὶ ὡς μεμνημένος τοῦ τὰ δύο τῆς χήρας λεπτὰ μὴ ἀποβεβληκότος, ἀλλὰ καὶ ὑπὲρ πλοῦτον ἑτέρων πολλῶν ἀυτὰ ἀποδεξαμένου. Οὐκοῦν εὐνοίας, καὶ ἀγάπης καρπὸν εἰδὼς, φυλάσσειν σοῖς γνησίοις ἀδελφοῖς, προσεύχου ὑπὲρ τοῦ ἀρρωστοῦντος, ὅπως ὑγιαίνῃ καὶ ἄρας αυτοῦ λοιπὸν τὸν κράββατον περιπατήσῃ, χάριτι Χριστοῦ. Ἀμήν. | grc-pg Ἀλλ' ὁ μὲν ἀριθμὸς τοιοῦτος, τῶν δὲ κεφαλαίων τὸ ταπεινὸν οὐ περιυβρίσειας, ὡς εἰδὼς καὶ χορτάζεσθαι, καὶ ὑστερεῖσθαι, ναὶ μὴν καὶ ὡς μεμνημένος τοῦ τὰ δύο τῆς χήρας λεπτὰ μὴ ἀποβεβληκότος, ἀλλὰ καὶ ὑπὲρ πλοῦτον πολλῶν ἑτέρων ἀποδεξαμένου· οὐκοῦν εὐνοίας, καὶ ἀγάπης καρπὸν εἰδὼς, φυλάξεις σοῖς γνησίοις ἀδελφοῖς ἐπιτρέπων προσεύχεσθαι ὑπὲρ τοῦ ἀῤῥωστοῦντος, ὅπως ὑγιαίνῃ, καὶ ἑαυτοῦ τὸν κράββατον ἄρας, λοιπὸν πατήσῃ, χάριτι Χριστοῦ τοῦ ἀληθινοῦ Θεοῦ ἡμῶν, ᾧ ἡ δόξα εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων. Ἀμήν. | lat-pg Verum haec de numero: capitulorum autem tenuitatem non contemnes, velut ille, qui scis et saturari, et iudigere, imo qui ejus memor es, qui viduae duo minuta non respuit, sed ea prae multorum aliorum divitiis recepit; cum igitur benevolentiae recte noveris fructum, custodies tuis germanis fratribus imponendo, ut orent pro infirmo, et aegrotante, ad hoc ut sanetur, suumque grabatum tollens, et deinceps obambulet gratia Christi veri Dei nostri, cui gloria in saecula saeculorum. Amen. | dysinger Enough, then, of these numbers. The chapters themselves are humble, but you will not be contemptuous, since you have known both plenty and want Ph 4:12 ; and you have certainly not forgotten him who, far from rejecting the widow’s two coins, welcomed then more than the wealth of the many. Mk 12:42 You know how to preserve the fruit of goodwill and love of your genuine brethren; so pray for me in my illness that I may be healed, and then take up my bed and walk Mk. 2:11 by the grace of Christ Amen. | nesic ) „Троугласти“ број можеш узети као онај који означава ознање Свете Тројице. Но, ако сабирањем многих бројева добијеш број сто педесет три (153), сматрај да ово означава делатни живот, сагледавање природе и богословље; или означава веру, наду и љубав; 1. Кор. 13, 13. или, пак, означава злато, сребро и драго камење. 1. Кор. 3, 12. ) Међутим, довољно смо говорили о бројевима. Сама поглавља су скромна, али немој из презрети, јер добро знаш како да се носиш с оскудицом и изобиљем. Фил. 4, 12. И заиста, ниси заборавио Онога који није одбацио две лепте удовице, већ их је примио с већом наклоношћу него богате прилоге других. Мт. 12, 41–44; Мк. 12, 42. Према томе, као што знаш да сачуваш плод добре воље и љубави према својој истинској браћи, тако се помоли за мене најраслабљенијег да оздравим, те узмем свој одар и проходам благодаћу Христовом. Мк. 2, 11. Амин. |
pref title pref title pref title | grc-géhin | grc-pg ΠΡΟΟΙΜΙΟΝ. | lat-pg TRACTATUS | dysinger | nesic |
1 1 1 | grc-géhin + grc-pg ...
εἴ τις βούλοιτο εὐῶδες θυμίαμα σκευάσαι τὸν διαφανῆ λίβανον καὶ τὴν κασσίαν καὶ τὸν ὄνυχα καὶ τὴν στακτὴν στάκτην ἐξίσου συνθήσει κατὰ τὸν νόμον ταῦτα δέ ἐστιν ἡ τετρὰς τῶν ἀρετῶν ἐὰν γὰρ πληρέσταται καὶ ἴσαι τυγχάνωσιν οὐ προδοθήσεται ὁ νοῦς | lat-pg Si quis suaveolens efficere suffimentum velit, thus pellucidum, et cassiam, et ungulam, seu fruticem sic dictum, liquoremque illum, qui e myrrha, et cinnamomo inciso distillat, aequo commisceat pondere secundum legem. Haec autem sunt virtutum quaternio; nam si eae plenissimae sint, et aequales, non prodetur intellectus. | dysinger If one wishes to prepare fragrant incense, he should combine clear frankincense, cassia, onycha and oil [of myrrh] in equal amounts, according to the Law Ex 30:34-7 . This signifies the tetrad of the virtues For if these four are fully [present] and equally balanced, the nous (intellect) will not be betrayed. | nesic Ако неко жели да припреми благомирисни тамјан, требало би равномерно да помеша чист ливан, касију, ониху и уље, као што је прописано Законом. Изл. 30, 34–35. Ово указује на четири начелне врлине. Јер, ако су оне потпуно и подједнако присутне, ум неће бити остављен на цедилу. | ||||||||||||||||||||||||||||||
2 2 2 | grc-géhin + grc-pg ...
καθαρθεῖσα ψυχὴ διὰ τῆς τῶν ἀρετῶν πληρότητος ἄκλονον ἀκλόνητον τὴν τάξιν τοῦ νοῦ κατασκευάζει δεκτικὸν αὐτὸν ποιοῦσα τῆς ζητουμένης καταστάσεως | lat-pg Anima expurgata per virtutum plenitudinem, intellectus sedem efficit inconcussam, ipsumque reddit habilem ad suscipiendum statum qui quaeritur. | dysinger A soul purified through the fullness of the virtues establishes in the nous a position of steadiness, rendering it receptive of the desired state. | nesic Душа очишћена пуноћом врлина успоставља у уму стање постојаности, чинећи га пријемчивим за наведено стање. | ||||||||||||||||||||||||||||||
3 3 3 | grc-géhin + grc-pg ...
ἡ προσευχὴ ὁμιλία ἐστι ἐστὶ νοῦ πρὸς θεόν ποίας οὖν δεῖται καταστάσεως ὁ νοῦς ἵνα ἰσχύσῃ ἡσυχάσῃ ἀμεταστρόφως ἐκταθῆναι ἐκσταθῆναι πρὸς τὸν οἰκεῖον δεσπότην καὶ συνομιλεῖν αὐτῷ μηδενὸς μεσιτεύοντος | lat-pg Oratio est colloquium intellectus cum Deo; quali igitur statu indiget intellectus, ut quiete agendo, sese immutabiliter mutet, ac transeat ad proprium Dominum, nulloque intermedio cum ipso collaquatur? (subintellige) talem quaerat statum. | dysinger Prayer is [intimate] conversation of the nous with God. So then, what stable state must the nous possess to be capable of stretching out unwaveringly toward its own Master and converse with him without any intermediary? | nesic Молитва је присно заједничарење ума с Богом. Какво стање је потребно уму да би допрео до свог Владике без освртања уназад и да би остварио заједничарење с Њим без икаквог посредника? | ||||||||||||||||||||||||||||||
4 4 4 | grc-géhin + grc-pg ...
εἰ τῷ τῇ ἐπὶ γῆς βάτῳ φλεγομένῃ προσεγγίσαι πειράσας μωϋσῆς κωλύεται ἄχρις οὗ λύσῃ λύσει τὸ ὑπόδημα τῶν ποδῶν πῶς αὐτὸς τὸν ὑπὲρ πᾶσαν αἴσθησιν καὶ ἔννοιαν ἔννοιαν καὶ αἴσθησιν ἰδεῖν βουλόμενος καὶ συνόμιλος αὐτῷ γενέσθαι οὐ λύσεις λύεις ἐκ σοῦ πᾶν νόημα ἐμπαθές | lat-pg Si Moyses, cum ad rubum ardentem super terram appropinquare tentavit, prohibetur, donec exsolvisset pedum calceamentum, quomodo tu ipse, volens eum videre, qui omnem intellectionem et sensum superat, eique fieri collocutor, non solvis a te omnem cogitationem passioni obnoxiam? | dysinger If moses was hindered when he attempted to approach the bush burning on earth, until he had taken off the shoes from [his] feet Ex. 3:2-5 ; how can you, if you wish to see and converse with him who is above all perception and concepts, not not put off every passioned thought (noema) from yourself? | nesic Ако је Мосије био спутан када је покушао да се приближи грму који је горео на земљи, све док није изуо сандале с ногу својих, Изл. 3, 2–5. како би онда ти, све док не одбациш сваку острашћену умну представу, могао да видиш Онога који је изнад сваког чувственог виђења и заједничариш с Оним који је изнад сваког умственог поимања? | ||||||||||||||||||||||||||||||
5 5 5 | grc-géhin + grc-pg ...
πρότερον περὶ λήψεως δακρύων προσεύχου ἵνα δυνηθῇς διὰ τοῦ πένθους μαλάξαι μαλάξῃς τὴν ἐνυπάρχουσαν ὑπάρχουσαν ἐν τῇ ψυχῇ σου ἀγριότητα καὶ ἐξαγορεύσας κατὰ σου σοῦ τὴν ἀνομίαν σοῦ σου τῷ κυρίῳ τῆς παρ αὐτοῦ ἀφέσεως τεύξῃ | lat-pg Ori in primis, quo accipias donum lacrymarum, ut per luctum emollias agrestem duritiem, quae in anima tua est, et confessus adversum te injustitiam tuam Domino, veniam ab ibso consequaris. | dysinger First, pray to receive tears, so that by means of mourning (penthos) you may be able to calm the savagery inherent in your soul, and by confessing your offence to the Lord Ps 32.5 , obtain forgiveness from him. | nesic Најпре се моли да примиш сузе како би уз помоћ жаловања могао припитомити зверолику свирепост које је прирођена твојој души и како би исповедањем својих преступа Господу могао примити опроштај од Њега. Пс. 31, 5. | ||||||||||||||||||||||||||||||
6 6 6 | grc-géhin + grc-pg ...
κέχρησο τοῖς δάκρυσι πρὸς παντὸς αἰτήματος κατόρθωσιν λίαν γὰρ χαίρει σου ὁ δεσπότες ἔνδακρυν δεσπότης ἐν δάκρυσι προσευχὴν δεχόμενος | lat-pg Utere lacrymis ad omnem petitionem feliciter suscipiendam ac perficiendam: plurimum enim gaudet Dominus tuus, in lacrymis orationem excipiens. | dysinger Make use of tears to support every petition, for it greatly pleases your Master to receive prayer with tears. | nesic Испомажи се сузама како би задобио испуњење свих својих мољења. Јер, Владика се силно радује због тебе када се молиш са сузама. | ||||||||||||||||||||||||||||||
7 7 7 | grc-géhin + grc-pg ...
κἂν ἐὰν πηγὰς δακρύων ἐκχέῃς ἐν τῇ προσευχῇ σου μηδαμῶς ἐπαίρου ἐν ἑαυτῷ σεαυτῷ ὡς ὑπὲρ τοὺς πολλοὺς ὤν βοήθειαν γὰρ προσείληφεν ἡ προσευχή σου ἵνα δυνηθῇς προθύμως ἐξαγορεῦσαί ἐξαγορεύειν σου τὰς ἁμαρτίας καὶ ἐξευμενίσασθαι τὸν δεσπότην διὰ τῶν δακρύων μὴ οὖν εἰς πάθος τρέψῃς τὸ τῶν παθῶν ἀλέξημα ἵνα μὴ πλέον παροργίσῃς τὸν δεδωκότα τὴν χάριν | lat-pg Quamvis in tua oratione fontes lacrymarum effundas, nequaquam tamen extollaris in teipso, quasi multis praecellas; auxilium enim tua recepit oratio, ut possis animo prompto confiteri peccata tua, Dominumque lacrymis placare. | dysinger Even if you weep rivers of tears at your prayer, on no account be inwardly haughty, as if you were superior to others. For your prayer has received this help so that you may be able to [more] easily confess your sins and propitiate the Lord by means of tears. So do not turn into passion the antidote to passions, lest you anger all the more the [One] who gave you this grace. | nesic Чак и ако на молитви изливаш потоке суза, ни у ком случају се не преузноси у себи као да си бољи од других људи. Јер, твоја молитва је потпомогнута како би могао лакше да исповедиш властита сагрешења и умилостивиш Владику сузама. Према томе, немој средства против страсти претварати у страсти, еда не би још више разгневио Онога који ти је даровао ову благодат. | ||||||||||||||||||||||||||||||
8 8 8 | grc-géhin Πολλοὶ δακρύοντες ὑπὲρ ἁμαρτιῶν, ἐπιλαθόμενοι τοῦ τῶν δακρύων σκοποῦ, μανέντες ἐξεπλάγησαν. | grc-pg Μὴ οὖν εἰς πάθος τρέψῃ τὸ τῶν παθῶν ἀλέξημα, ἵνα μὴ πλέον παροργίσῃς τὸν δεδωκότα τὴν χάριν· πολλοὶ δακρύοντες ὑπὲρ ἁμαρτιῶν, ἐπιλαθόμενοι τοῦ τῶν δακρύων σκοποῦ, μανέντες ἐξεπλάγησαν. | lat-pg Ne igitur in passionem convertas, quod ad delendas arcendasque passiones fuit datum, ne magis ad iram concites eum, qui tibi gratiam dedit: multi flentes pro peccatis, obliti lacrymarum scopi, insanientes, aberrarunt. | dysinger Many who weep for their sins, have forgotten the purpose of their weeping, gone insane, and wandered away. | nesic Многи плачу због властитих грехова, али заборављају на смисао суза и махнитају у своме безумљу. |
9 9 9 | grc-géhin + grc-pg ...
στῆθι ἐμπόνως καὶ προσεύχου εὐτόνως καὶ ἀποστρέφου τὰς τῶν φροντίδων καὶ διαλογισμῶν ἐπιτεύξεις ταράττουσι γὰρ καὶ θορυβοῦσί σε ἵνα ἐκλύσωσι τοῦ τόνου | lat-pg Sta magno cum studio, intenteque ora, et aversare curarum, cogitationumque obventiones; te namque turbant illa, ac tumultuantur, ut animi tui inflexibilem dissolvant constantiam. | dysinger Stand patiently toiling, and pray well-toned, and put to flight the assaults of anxieties and [tempting-]thoughts: they disturb and trouble you in order to make you relax your tone. | nesic Стани крепко и с добрим расположењем на молитву, те одагнај од себе сваку бригу и све помисли, јер оне те узнемиравају и смућују како би олабавиле твоју устремљеност. | ||||||||||||||||||||||||||||||
10 10 10 | grc-géhin + grc-pg ...
ὅταν ἴδωσί σε ἴδωσιν οἱ δαίμονες προθυμούμενον προθυμούμενόν σε ἀληθῶς προσεύξασθαι τότε ὑποτίθενται νοήματα τινῶν νοήματά τινων πραγμάτων δῆθεν ἀναγκαίων καὶ μετὰ βραχὺ ἐπαίρουσί σου ἐπαίρουσι τὴν περὶ αὐτῶν μνήμην κινοῦντες τὸν νοῦν πρὸς ζήτησιν αὐτῶν καὶ ὡς μὴ εὑρίσκων σφόδρα λυπεῖται καὶ ἀθυμεῖ ἡνίκα δὲ στῇ εἰς προσευχήν ὑπομιμνῄσκουσιν προσευχὴν ὑπομιμνήσκουσιν αὐτὸν τῶν ζητητέων ζητηθέντων καὶ μνημονευθέντων ἵνα χαυνωθεὶς ὁ νοῦς πρὸς τὴν γνῶσιν αὐτῶν ἀπολέσῃ τὴν ἔγκαρπον εὔκαρπον προσευχήν | lat-pg Cum te daemones viderint vere promptum orare, tunc suggerunt cogitationes quarumdam rerum veluti necessariarum, et paulo post incitant memoriam, de ipsis moventes intellectum, ut eas inquirat, dumque minime reperiat, ille dolet, animoque despondet; quando vero stat ad orationem, in ipsius revocant memoriam quaesita, et memorata, ut intellectus ad cognitionem earum rerum lassatus, ac laxatus, fructuosam perdat orationem. | dysinger When the demons see that you are eager to truly pray, they insinuate mental concepts (noemata) of certain affairs that seem to demand attention; and within a short [time] they arouse the memory of these things and move the nous to seek them out. And failing to find them, it becomes very sorrowful and disheartened. Then when [the nous] stands for prayer, the demons remind it of the [matters] it had sought and remembered, so that it passively relaxes into knowledge (gnosis) of them and loses its fruitful prayer. | nesic Када демони примете твоју ревносну намеру да се истински молиш, они тада подмећу умствене представе о свакојаким нужним стварима; после неког времена, они побуђују сећање на ове ствари и подстичу ум да трага за њима; и ако их не пронађе, ум постаје веома жалостан и обесхрабрен. И након што стане на молитву, демони га подсећају на ствари које је тражио и које је у свом сећању задржао, еда би га познањем ових ствари раслабили и да би га плода молитве лишили. | ||||||||||||||||||||||||||||||
11 11 11 | grc-géhin + grc-pg ...
ἀγωνίζου στῆσαι τὸν νοῦν σου κατὰ τὸν καιρὸν τῆς προσευχῆς κωφὸν καὶ ἄλαλον καὶ δυνήσῃ προσεύξασθαι | lat-pg Conare ut, in tempore orationes, surdum ac mutum tuum sistas intellectum, sicque poteris orare. | dysinger Exert your nous to stand at the time of prayer [as if] deaf and dumb, and [then] you will be able to pray. | nesic Потруди се да твој ум у тренутку молитве буде глув и нем, па ћеш моћи да се молиш. | ||||||||||||||||||||||||||||||
12 12 12 | grc-géhin + grc-pg ...
ἡνίκα ἄν ἀπαντήσῃ ἀπαντήσει σοι πειρασμὸς ἢ ἀντιλογία ἢ διερεθίζῃ ἐρεθίσῃ ἢ πρὸς τὴν δι ἐναντίας ἄμυνα ἄμυναν κινῆσαι θυμὸν ἢ τινα ἄσημον ῥῆξαι φωνήν ῥῆξαι φωνήν τινα μνήσθητι τῆς προσευχῆς καὶ τοῦ κατ αὐτὴν κρίματος καὶ εὐθέως ἡ ἐν σοὶ ἔν σοι ἄτακτος κίνησις ἠρεμήσει | lat-pg Quando tibi occurrerit tentatio, aut contradictio, aut fueris irritatus, aut, ob contrarium causam, ad ultionem commovere animum contigerit, aut ad aliquam erumpere vocem, memento orationis et judicii, quod de ipsa fit, et statim, quae in te fuerit incomposita commotio, sedabitur. | dysinger Whenever you meet with some temptation or contradiction or when some desire to take vengeance on your enemy moves you to anger or to burst out into meaningless cries, remember prayer and the judgment it entails, and immediately the lawless movement of your soul will be quieted. | nesic Кад год на тебе наиђе искушење, или се сусретенеш с противречењем, или те жеља да се осветиш некоме подстакне на гнев, или из тебе напрасно провале бесмислени јауци, сети се молитве и суда који ће над њом бити спроведен, па ће безакони покрети твоје душе сместа бити утишани. | ||||||||||||||||||||||||||||||
13 13 13 | grc-géhin + grc-pg ...
ὅσα ἂν ποιήσῃς πρὸς ἄμυναν ἀδελφοῦ ἠδικηκότος σε ἅπαντα εἰς σκάνδαλόν σοι γενήσεται ἐν καιρῷ προσευχῆς | lat-pg Quotquot feceris ad vindictam fratris, qui te offenderit, in tempore orationis, scandalum tibi gignent, et offendiculum. | dysinger If you take any [kind of] revenge on a brother who has wronged you, it will all become a stumbling block for you at the time of prayer. | nesic Све оно што чиниш да би се осветио брату који ти је нанео неправду постаће камен спотицања у тренутку молитве. | ||||||||||||||||||||||||||||||
14 14 14 | grc-géhin + grc-pg ...
προσευχή ἐστι πραότητος καὶ ἀοργησίας βλάστημα | lat-pg Oratio germen est mansuetudinis et lenitudinis. | dysinger Prayer is an offshoot of gentleness and freedom from anger. | nesic Молитва је изданак кротости и негневљивости. | ||||||||||||||||||||||||||||||
15 15 15 | grc-géhin + grc-pg ...
προσευχή ἐστι χαρᾶς καὶ εὐχαριστίας πρόβλημα | lat-pg Oratio est gaudii gratiarumque actionis productio. | dysinger Prayer is the budding forth of joy and thankfulness. | nesic Молитва је бујање радости и благодарности. | ||||||||||||||||||||||||||||||
16 16 16 | grc-géhin + grc-pg ...
προσευχή ἐστι λύπης καὶ ἀθυμίας ἀλέξημα | lat-pg Oratio est adversus tristitiam animique dejectionem amuletum. | dysinger Prayer is an antidote to sadness and despondency. | nesic Молитва је противотров за тугу и чамотињу. | ||||||||||||||||||||||||||||||
17 17 17 | grc-géhin + grc-pg ...
ἀπελθὼν πώλησόν σου τὰ ὑπάρχοντα καὶ δὸς πτωχοῖς καὶ λαβὼν τὸν σταυρόν σταυρὸν ἀπάρνησαι ἑαυτόν ἑαυτὸν ἵνα δυνηθῇς ἀπερισπάστως προσεύξασθαι προσεύχεσθαι | lat-pg Abiens vende substantiam tuam, et da pauperibus, accipiensque crucem, abnega temetipsum, ut possis absque ulla distractione orare. | dysinger Go, sell what you possess and give [it] to the poor Mt/19.21; Mk 10:21 , and take up your cross and deny yourself Mt. 16.24; Mk 8:34 so that you will be able to pray without distraction. | nesic Иди, продај све што имаш и раздели сиромашнима, Мт. 19, 21; Мк. 10, 21. те узми крст свој и одреци се себе самог, Мт. 16, 23; Мк. 8 ,34. па ћеш моћи да се молиш без расејаности. | ||||||||||||||||||||||||||||||
18 18 18 | grc-géhin + grc-pg ...
εἰ βούλει ἐπαινετῶς προσεύξασθαι προσεύχεσθαι ἄρνησαι ἑαυτὸν καθ ὥραν καὶ πάμπολα δεινὰ πάσχων πάμπολα ὑπὲρ προσευχῆς φιλοσόφει | lat-pg Si velis laudabiliter orare, quaque hora abnega temetipsum, ac philosophorum more, stude, sisque occupatus in permultis pro oratione perpetiendis. | dysinger If you wish to pray laudably, deny yourself every hour Lk 9:23 , and even if you [pass through] every kind of suffering, study it carefully because of prayer. | nesic Ако хоћеш да се похвало молиш, одричи се себе свакога часа; Лк. 19, 23. па чак и ако страдаш сваком могућом невољом, настави да се мудрољубиво бавиш молитвом. | ||||||||||||||||||||||||||||||
19 19 19 | grc-géhin + grc-pg ...
ὅπερ ἄν ἂν χαλεπὸν ὑπομένων φιλοσοφήσῃς τούτου τὸν καρπὸν κατὰ τὸν καιρὸν τῆς προσευχῆς εὑρήσεις | lat-pg Si philo{so}phorum more dabis operam cuipiam rei durae tolerandae, ejus fructum tempore orationis invenies. | dysinger Whatever difficulty you patiently endure while carefully studying [it], you will discover bearing fruit at the time of prayer. | nesic Коју год невољу стрпљиво подносиш док се мудрољубиво бавиш молитвом, открићеш да ће она донети плода у тренутку молитве. | ||||||||||||||||||||||||||||||
20 20 20 | grc-géhin + grc-pg ...
ἐπιθυμῶν προσεύξασθαι ὡς δεῖ μὴ λυπήσῃς ψυχὴν εἰ δὲ μήγε εἰς μάτην τρέχεις | lat-pg Si orare cupias ut decet, ne tristitia animam affligas, alioquin in vanum curris. | dysinger If you desire to pray as you ought, do not sadden any soul, otherwise you are running in vain Gal 2:2, Phil 2:16 | nesic Ахо хоћеш да се молиш како треба, не жалости ниједну душу, иначе узалуд трчиш. Гал. 2, 2; Фил. 2, 16. | ||||||||||||||||||||||||||||||
21 21 21 | grc-géhin + grc-pg ...
ἄφες σου τὸ δῶρον φησὶν ἔμπροσθεν τοῦ θυσιαστηρίου καὶ ἀπελθὼν πρότερον διαλλάγηθι τῷ ἀδελφῷ σου καὶ τότε ἐλθών προσεύξῃ ἀτάράχως προσεύξῃ ἀταράχως ἡ γὰρ μνησικακία ἀμαυροῖ τὸ ἡγεμονικὸν τοῦ προσευχομένου καὶ σκοτίζει τούτου τὰς προσευχάς | lat-pg Dimitte (inquit) munus tuum ante altare, et abiens, prius reconciliare fratri tuo, et tunc veniens, absque perturbatione orabis; nam injuriarum memoria offuscat orantis ductricem rationem, ejusque orationibus tenebras offundit. | dysinger Leave your gift,” it says, before the altar, and first go away and be reconciled to your brother; Mt 5:24 and after that you will be able to pray undisturbed. For memory of injury blinds the mind (hegemonikon) of one who prays, and darkens his prayers. | nesic Остави дар свој пред жртвеником, каже, те најпре иди и помири се с братом својим, Мт. 5, 24. а затим ћеш моћи неометано да се молиш. Јер, злопамћење рањава управљачки део душе онога који се моли и помрачује његову молитву. | ||||||||||||||||||||||||||||||
22 22 22 | grc-géhin + grc-pg ...
οἱ λύπας καὶ μνησικακίας ἑαυτοῖς σωρεύοντες καὶ προσεύχεσθαι δοκοῦντες ὅμοιοί εἰσι τοῖς ὕδωρ ἀντλοῦσι καὶ εἰς πίθον τετρημένον τετρημένον πίθον βάλλουσιν | lat-pg Qui tristitias ac vindictas ex injuriarum recordatione sibi ipsis coacervant, et videntur orare, similes sunt his, qui hauriunt aquas, inque dolium pertusum projiciunt. | dysinger Those who heap up sorrow and memory of injury within themselves, and then expect to pray, are like people who draw water and pour it into a perforated wine-jar. Pr 23.27 | nesic Они који гомилају жалости и злопамћења у свом унутрашњем свету, а затим очекују да се моле, бивају попут људи који захватају воду и сипају је у пробушену посуду. Прич. 23, 27. | ||||||||||||||||||||||||||||||
23 23 23 | grc-géhin + grc-pg ...
ἐὰν ὑπομονητικὸς ᾖς ἀεὶ μετἀ μετὰ χαρᾶς προσεύξῃ | lat-pg Si patiens fueris, cum gaudio semper orabis. | dysinger If you are able to endure patiently, you will always pray with joy. | nesic Ако будеш трпељив, увек ћеш се молити с радошћу. | ||||||||||||||||||||||||||||||
24 24 24 | grc-géhin + grc-pg ...
προσευχομένου σου δεόντως τοιαῦτά σοι ἀπαντήσεται ἀπαντήσει πράγματα ἵνα δόξῃς δίκαιον εἶναι πάντως τῷ θυμῷ χρήσασθαι οὐκ ἔστι δὲ δίκαιος θυμὸς κατὰ τοῦ πέλας τὸ σύνολον ἐὰν γὰρ ζητήσῃς εὑρήσεις ὅτι δυναντὸν δυνατὸν καὶ δίχα θυμοῦ καλῶς διατεθῆναι τὸ πρᾶγμα πάσῃ οὖν μηχανῇ χρῆσαι πρὸς τὸ μὴ ῥῆξαι θυμόν | lat-pg Oranti tibi, ut decet, hujuscemodi res occurrent; quod nimirum videatur tibi, justum esse omnino iracundia uti, verumtamen adversus proximum non justa est penitus iracundia, nam, si perquiras diligenter, invenies quod possibile est et sine ira negotium bene componi: utere itaque omni adhibito studio, ne prorumpas in iram. | dysinger When you pray as you ought you will come up against matters of the sort that cause you to imagine it would be completely justifiable to use indignation [thumos]. But there is no such thing as justifiable indignation against your neighbor. If you investigate [this], you will discover that it is possible for the matter to be settled fairly without indignation . Employ every possible means to avoid bursting out in indignation. | nesic Када се молиш како треба, на тебе ће навалити такве ствари да ћеш помислити како је сасвим оправдано да прибегнеш гневу. Међутим, не постоји никакав гнев на ближњега који може бити оправдан. И ако тражиш, наћи ћеш да се ствар може повољно разрешити без икаквог гнева. Мт. 7, 7. Према томе, употреби сва могућа средства да би зауставио провалу беса. | ||||||||||||||||||||||||||||||
25 25 25 | grc-géhin + grc-pg ...
ὅρα μὴ δοκῶν ἕτερον ἰάσασθαι αὐτὀς ἰᾶσθαι αὐτὸς ἀνίατος ἔσῃ καὶ δῷς ἐκκοπὴν τῇ προσευχῇ σου | lat-pg Cave ne, dum putas alterum curare, ipse insanabilis maneas, tuaeque orationi praebeas impedimentum. | dysinger See that you do not infect yourself while trying to heal another, and that you do not [thus] excise your own prayer. | nesic Пази да се не заразиш док покушаваш да исцелиш другога и на тај начин умањиш своју молитву. | ||||||||||||||||||||||||||||||
26 26 26 | grc-géhin Φειδόμενος θυμοῦ, φειδὼ εὑρήσεις καὶ φρόνιμον σεαυτὸν ἀναδείξεις καὶ ἐν τοῖς προσευχομένοις ἔσῃ. | grc-pg Φειδόμενος θυμοῦ, φειδὼ εὑρήσεις, καὶ φρόνιμον ἑαυτὸν ἀναδείξεις πρὸς τὸ εἰς οἴησιν, καὶ ἐν τοῖς προσευχομένοις ἔσῃ. | lat-pg Si abstineas ab ira, modum parcendi ivenies, teque ipsum prudentem demonstrabis ad id, quod spectat ad tui existimationem, riteque eris inter orantes. | dysinger If you become indignant [only] sparingly you will yourself be spared: and you will prove yourself prudent and be among those who pray. | nesic Ако поштедиш друге свога гнева, бићеш и сам поштеђен од других, те ћеш се показати разборитим и бити убројан међу оне који се моле. |
27 27 27 | grc-géhin + grc-pg ...
κατὰ θυμοῦ ὁπλιζόμενος ἐπιθυμίας οὐκ ἀνέξῃ ποτέ αὕτη γὰρ ὕλας δίδωσι τῷ θυμῷ καὶ οὗτος ταράττει τὸν νοερὸν ὀφθαλμόν ὀφθαλμὸν λυμαινόμενος τὴν κατάστασιν τῆς προσευχῆς | lat-pg Si adversus iram sis armatus, nunquam sustinebis concupiscentiam; ipsa enim est, quae materiam subministrat irae, et illa oculum perturbat intellectualem corrumpendo statum orationis. | dysinger If you arm yourself against indignation [thumos], you will never tolerate desire [epithumia]; because desire provides the matter for indignation, thus disturbing the noetic eye [and] abusing the state of prayer. | nesic Ако се наоружаш против гнева, нећеш се никада препустити жељи. Јер, жеља храни гнев, а гнев помућује умствено око и расејава стање молитве. | ||||||||||||||||||||||||||||||
28 28 28 | grc-géhin + grc-pg ...
μὴ ἐν μόνοις τοῖς ἐκτὸς σχήμασι προσεύχου ἀλλὰ τρέπε τὸν νοῦν σου εἰς συναίσθησιν πνευματικῆς προσευχῆς μετὰ πολλοῦ φόβου | lat-pg Ne solis externis gestibus ores, sed mentem tuam verte ut sit conscia spiritualis orationis cum multo timore. | dysinger Do not pray solely with external postures, but instead direct your nous towards a sensitivity to spiritual prayer with profound awe. | nesic Немој усвајати само спољашње облике молитве, већ усмери свој ум према пажљивом разумевању духовне молитве с великим страхопоштовањем. | ||||||||||||||||||||||||||||||
29 29 29 | grc-géhin + grc-pg ...
ποτὲ μὲν ἀθρόως στὰς εἰς προσευχὴν εὖ οὐ προσεύξῃ ποτὲ δὲ καὶ λίαν πονέσας λίαν πονήσας οὐκ ἐπιτεύξῃ τοῦ σκοποῦ ἵνα ἔτι μᾶλλον ζητήσης ζητήσας καὶ λαβών λαβὼν ἕξεις ἄσυλον τὸ κατόρθωμα | lat-pg Interdum quidem confestim orationi insistens, bene precaberis; quandoque vero, cum diu multumque laboraveris, scopum non assequeris, ut adhuc eum magis requiras, cumque fueris adeptus, habeas rectum opus a praedae periculo immune ac tutum. | dysinger On certain occasions when you stand for prayer you instantly pray well, while at other times, even after hard work you not achieve your purpose. This is so you will seek even more [vigorously], and upon receiving it keep your success secure. | nesic У одређеним приликама се молиш добро чим станеш на молитву, док у другим приликама, чак ни после силног труда, не достижеш жељени циљ. Ово се збива да би још ревносније тражио, и да би примио, и да би сачувао оно што си остварио. | ||||||||||||||||||||||||||||||
30 30 30 | grc-géhin + grc-pg ...
ἐπιστάντος ἀγγέλου ἀθρόως ἀθρόον ἅπαντες ἀφίστανται οἱ ἐνοχλοῦντες ἡμῖν καὶ εὑρίσκεται ὁ νοῦς ἐν πολλῇ ἀνέσει ὑγιῶς προσευχόμενος ποτὲ δὲ τοῦ συνήθους ἡμῖν πολέμου πολέμου ἡμῖν ἐπικειμένου πυκτεύει ὁ νοῦς καὶ οὐ συγχωρεῖται ἀνανεῦσαι προπεποίωται γὰρ τοῖς ποικίλοις πάθεσιν ὅμως ἐπὶ πλέον ζητῶν εὑρήσει καὶ κρούοντι εὐτόνως ἀνοιγήσεται αὐτῷ αὐτῷ εὐτόνως ἀνοιγήσεται | lat-pg Ad tante angelo discedunt confestim omnes, qui nobis afferunt impedimentum, mensque reperitur in multa requie sane orans; interdum vero, superveniente nobis consueto bello, mens pugilis instar pugnat, nec permittitur sursum caput reflectere, vanis quippe afficitur passionibus; attamen, si etiam atque etiam quaerat, inveniet, intenteque ipsi pulsanti aperietur. | dysinger When on occasion an angel stands for us, then all who stand against us immediately vanish, and the nous is found greatly relieved, praying soundly. But at other times, when the usual battle is raging against us, the nous lashes out and is not permitted any concessions; for it has been prematurely aroused by the various passions. Nevertheless, if it goes on seeking, it will find, and if it knocks vigorously, [the door] will be opened Mt 7:8 . | nesic Када нам с времена на време приступи анђео, тада од нас сместа одступају сви који нам се супротстављају, а ум прима велико олакшање и моли се као што му приличи. С времена на време, пак, када против нас бесни уобичајена борба, ум се обрушава на земљу и различите страсти му не допуштају да устане, јер су га прерано узнемириле. Ипак, ако настави да тражи, наћи ће, и ако настави да куца, отвориће му се. Мт. 7, 8. | ||||||||||||||||||||||||||||||
31 31 31 | grc-géhin + grc-pg ...
μὴ προσεύχου τὰ σὰ θελήματα γενέσθαι οὐδὲ γὰρ πάντως συμωνοῦσι συμφωνοῦσι τῷ βουλήματι θελήματι τοῦ θεοῦ ἀλλὰ μᾶλλον καθὼς ἐδιδάχθης προσεύχου λέγων γενηθήτω τὸ θέλημά σου ἐν ἐμοί καὶ ἐπὶ παντὶ δὲ πράγματι οὕτως αὐτὸν αἴτει ἵνα τὸ αὐτοῦ γένηται θέλημα θέλει γὰρ τὸ ἀγαθὸν καὶ συμφέρον τῇ ψυχῇ σου σὺ δὲ οὐ πάντως τοῦτο ζητεῖς | lat-pg Ne ores, tuas prefici voluntates, nec enim Dei voluntati sunt omnino consonae, sed potius ora, ut didicisti, dicens: Fiat voluntas tua in me; sicque in omni re ab ipso pete, ut fiat ipsius voluntas; vult enim quod bonum est, quodque animae confert. Tu vero non hoc omnino exquiris. | dysinger Do not pray that what you will should be done, because your [will] is not in full harmony with the will of God. Pray instead as you were taught, saying, Let your will be done in me Mt 6:10, 24:2 . And in all matters ask of him in this way that his will be done. He wills [only] what is good and profitable for the soul; but that is not always what you seek. | nesic Немој се молити да твоја воља буде испуњена, будући да није у свему сагласна с вољом Божијом! Напротив, моли се онако како си научен, говорећи: „Нека се испуни Твоја воља у мени“. Мт. 6 ,10; 24, 2. И у свим стварима тражи речено, наиме, да се испуни Његова воља. Јер, Он хоће само оно што је добро и корисно за твоју душу, док ти не тражиш увек ово. | ||||||||||||||||||||||||||||||
32 32 32 | grc-géhin Πολλάκις προσευξάμενος ᾐτησάμην γεγέσθαι μοι ὃ ἔδοξα καλὸν εἶναι, καὶ ἐπέμενον τῷ αἰτήματι ἀλόγως βιαζόμενος τὀ θέλημα τοῦ θεοῦ καὶ μὴ ἀποδιδοὺς αὐτῷ, ἵνα ὃ οἶδεν συμφέρον, αὐτὸ μᾶλλον οἰκονομήσῃ. Καὶ μέντοιγε καὶ λαβών, ἠχθέσθην ὕστερον λίαν διὰ τί μὴ μᾶλλον τὸ θέλημα αὐτοῦ ᾐτησάμην γενέσθαι· οὐ γαρ τοιοῦτόν μοι ἀπήντησεν τὸ πρᾶγμα, οἷον ἐνόμιζον. | grc-pg Πολλάκις προσευχόμενος ᾐτησάμην γενέσθαι μοι ὃ ἔδοξα καλὸν εἶναί μοι, καὶ ἐπέμενον τῷ αἰτήματι, ἀλόγως βιαζόμενος τὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ, καὶ μὴ ἀποδιδοὺς αὐτῷ, ἵνα ὃ οἶδε συμφέρον αὐτὸς μᾶλλον οἰκονομήσῃ, καὶ μέντοι λαβὼν, ὕστερον ἠχθέσθην λίαν, διότι μᾶλλον τὸ βούλημα ἑαυτοῦ ᾐτησάμην γενέσθαι· οὐ γὰρ τοιοῦτόν μοι ἀπήντησε τὸ πρᾶγμα, οἷον ἐνόμιζον. | lat-pg Saepe, dum orarem, petii, mihi fieri, quod arbitratus sum bonum mihi fore, inque petitione irrationabiliter perseverabam, Dei cogens voluntatem, nec ipsi concedens, ut quod ille futurum utile noverit, dispensaret; et quidem cum recepissem, postremo nimis graviter tuli, eo quod meam potius voluntatem fieri petiissem; nec enim res mihi talis evenit, qualem existimabam. | dysinger I have often prayed, requesting that something I thought was good for me be done for me, insisting on my request, and irrationally [attempting to] force God’s will. And [thus] I did not leave it to him who knows what is profitable to arrange 1Cor 10:23 . And when I eventually received what I asked for, I was very sorry I had asked for my own choice; for the matter did not turn out as I had imagined. | nesic Често сам у својој молитви тражио оно што ми се чинило добрим и истрајавао сам у своме мољењу, безумно присиљавајући вољу Божију и не препуштајући Ономе који једини зна шта ми користи да уреди према своме промислу. 1. Кор. 10, 23. И чим сам на крају добио оно што сам тражио, сместа сам зажалио што сам желео да буде по мојој вољи. Јер, ствар није испала онако како сам замишљао. |
33 33 33 | grc-géhin + grc-pg ...
τί ἄλλο ἀγαθὸν ἀλλ ἢ θεός οὐκοῦν αὐτῷ ἀποδῶμεν πάντα τὰ καθ ἡμᾶς καὶ εὖ ἡμῖν ἔσται ὁ γὰρ ἀγαθὸς πάντως καὶ ἀγαθῶν ἐστι πάροχος παροχεὺς δωρεῶν | lat-pg Quid aliud bonum, nisi Deus? igitur ei remittamus, quae ad nos pertinent omnia, et bene nobis erit; ipse enim omnino bonus est, bonorumque largitor donorum. | dysinger What other good is there but God? Mk 10:18 So let us leave to Him everything that pertains to us, and [all] will be well with us. For He is wholly good and the giver of good gifts Jas 1:17 . | nesic Има ли неког другог добра осим Бога? Мк. 10, 18. Према томе, препустимо Њему све што се односи на нас и биће нам добро. Јер, Он је посве добар и пружа добре дарове. Јак. 1, 17. | ||||||||||||||||||||||||||||||
34 34 34 | grc-géhin + grc-pg ...
μὴ ἐνδοίαζε μὴ ὡς ἐν δυνάμει κομιζόμενος εὐθέως παρὰ θεοῦ τὸ αἴτημα τὸ αἴτημα ζήτει βούλεται γάρ σε ἐπὶ πλεῖον πλέον εὐεργετῆσαι προσκαρτεροῦντα αὐτῷ ἐν τῇ προσευχῇ τί γὰρ ἀνώτερον τοῦ τῷ θεῷ προσομιλεῖν καὶ τῇ πρὸς πρὸ αὐτὸν συνουσίᾳ περισπᾶσθαι | lat-pg Ne tanquame in potestate procedens petitionem confestim exquiras; vult enim tibi plurimum conferre beneficium perseveranti in oratione; quid enim sublimius, quam Deum alloqui, et ipsius circumtrahi consuetudine? | dysinger Do not become distressed if you do not receive at once from God [your] request; he wishes to benefit you even more as you continue steadfastly in prayer Rom 12:12 . For what is higher than [enjoying] conversation with God and being taken up [lit distracted] with [conversational] intercourse with him? | nesic Немој се онеспокојавати ако Бог сместа не испуни оно што си тражио у својој молитви. Јер, Он хоће да ти учини још веће доброчинство, уколико постојано истрајеш у молитви. Рим. 12, 12. Наиме, шта је узвишеније од присног заједничарења с Богом и заносног сједињења с Њим? 2. Кор. 12, 34. | ||||||||||||||||||||||||||||||
35 35 35 | grc-géhin Ἀπερίσπαστος προσευχή ἐστιν ἄκρα νόησις νοός. | grc-pg Προσευχή ἐστιν ἀνάβασις νοῦ πρὸς Θεόν. | lat-pg Oratio est ascensus mentis ad Deum. | dysinger Undistracted prayer is the highest noetic [activity] of the nous. | nesic Нерасејана молитва је најузвишеније умствено делање ума. |
36 36 36 | grc-géhin Προσευχή ἐστιν ἀνάβασις νοῦ πρὸς Θεόν. | grc-pg Εἰ προσεύξασθαι ποθεῖς, ἀπόταξαι τοῖς σύμπασιν, ἵνα τὸ πᾶν κληρονομήσῃς. | lat-pg Si orare cupias, omnibus renuntia, ut omnia tibi cedant in haereditatem. | dysinger Prayer is the ascent of the nous to God. | nesic Молитва је узношење ума к Богу. |
37 37 37 | grc-géhin Εἰ προσεύξασθαι ποθεῖς, ἀπόταξαι τοῖς σύμπασιν, ἵνα τὸ πᾶν κληρονομήσῃς. | grc-pg Προσεύχου πρότερον περὶ τοῦ καθαρθῆναι τῶν παθῶν, καὶ δεύτερον περὶ τοῦ ῥυσθῆναι ἀπὸ τῆς ἀγνωσίας, καὶ τρίτον ἀπὸ παντὸς πειρασμοῦ καὶ ἐγκαταλείψεως. | lat-pg Ora primo ut purgeris a passionibus, et secundo, ut eruaris ab ignoratia, et tertio, ut ab omni tentatione atque derelictione libereris. | dysinger If you long to pray, renounce everything at once Lk 14:33 so that you may inherit all. | nesic Ако жарко чезнеш да се молиш, одреци се свега постојећег, еда би све постојеће наследио. Лк. 14, 33. |
38 38 38 | grc-géhin Προσεύχου πρότερον περὶ τοῦ καθαρθῆναι παθῶν καὶ δεύτερον τοῦ ῥυσθῆναι ἀπὸ τῆς ἀγνωσίας καὶ λήθης καὶ τρίτον ἀπὸ παντὸς πειρασμοῦ καὶ ἐγκαταλείψεως. | grc-pg Μόνην ζήτει ἐν τῇ προσευχῇ σου τὴν δικαιοσύνην, καὶ τὴν βασιλείαν, τουτέστι τὴν ἀρετὴν, καὶ τὴν γνῶσιν, καὶ τὰ λοιπὰ πάντα προστεθήσεταί σοι. | lat-pg In oratione tua solam require justitiam, et regnum, id est virtutem, et cognitionem, et caetera omnia tibi adjicientur. | dysinger Pray: [1] first, for purification from the passions; [2] and second, for deliverance from ignorance [and forgetfulness]; [3] and third, [for deliverance] from all temptation Mt 6:13 and abandonment. | nesic Најпре се моли да будеш очишћен од страсти; затим да се избавиш од незнања и заборавности; и на крају да се избавиш од сваког искушења и остављености. |
39 39 39 | grc-géhin Μόνην ζήτει ἐν τῇ προσευχῇ σου τὴν δικαιοσύνην καὶ τὴν βασιλείαν, τουτέστι τὴν ἀρετὴν καὶ τὴν γνῶσιν, καὶ τὰ λοιπὰ πάντα προστεθήσεταί σοι. | grc-pg Δίκαιον, μὴ μόνον περὶ οἰκείας καθάρσεως προσεύχεσθαι, ἀλλὰ καὶ περὶ παντὸς ὁμοφύλου, ἵνα ἀγγελικὸν μιμήσῃ τρόπον. | lat-pg Justum est non solum pro propria emundatione orare, sed et pro omni contribule, ut modum imiteris angelicum. | dysinger In your prayer seek only righteousness and the kingdom, namely, virtue and knowledge; and all the rest will be added unto you Mt 6:33 . | nesic У молитви тражи само праведност и Царство – односно, врлину и познање – а све остало ће ти се додати. Мт. 6, 33. |
40 40 40 | grc-géhin Δίκαιον μὴ μόνον περὶ οἰκείας καθάρσεως προσεύχεσθαι, ἀλλὰ καὶ ὑπὲρ παντὸς τοῦ ὁμοφύλου, ἵνα ἀγγελικὸν μιμήσῃ τρόπον. | grc-pg Ὅρα, ἐὰν ἀληθῶς Θεῷ παρέστηκας ἐν τῇ προσευχῇ σου, ἢ ἐπαίνῳ ἀνθρώπων ἡττᾶσαι, καὶ τούτων θηρᾷν ἐπείγῃ, ὥσπερ ἐπικαλύμματι κεχρημένος τῇ παραστάσει τῆς προσευχῆς. | lat-pg Vide, an vere Deo tua in oratione adhaeseris, vel an hominum vincaris laude, illamque contendas aucupari, orationis utens repraesentatione, veluti tegmine. | dysinger It is just to pray not only for your own purification, but also [to pray] for your own [kindred], so as to imitate the angelic way [lit: the angelic mode]. | nesic Праведно је молити се не само за властито очишћење, већ и за очишћење свих својих истомишљеника, како би подражавао анђеоском начину живота. |
41 41 41 | grc-géhin Ὅρα εἱ ὰληθῶς θεῷ παρέστηκας ἐν τῇ προσευχῇ σου ἢ ἐπαίνῳ ἀνθρωπίνῳ ἡττᾶσαι καὶ τοῦτον θηρᾶν ἐπείγῃ, ὥσπερ ἐπικαλύμματι κεχρημένος τῇ παραστάσει τῆς προσευχῆς. | grc-pg Εἴτε μετὰ ἀδελφῶν προσεύχῃ, εἴτε κατὰ μόνας, ἀγώνισαι, μὴ ἔθει, ἀλλὰ αἰσθήσει προσεύχεσθαι. | lat-pg Sive cum fratribus ores, sive solus, conare, non consuetudine, sed sensu orare. | dysinger See whether you truly stand before God in your prayer; or whether you are a slave to human praise and eagerly hunt for it, using the display of prayer as a cover Mt 23:5 . | nesic Погледај да ли истински стојиш пред Богом у својој молитви, или стојиш као заробљеник људске похвале и желиш да уловиш људску славу, служећи се молитвом пред другима као покривалицом. Мт. 23, 5. |
42 42 42 | grc-géhin Εἴτε μετὰ ἀδελφῶν προσεύχῃ, εἴτε καταμόνας, ἀγώνισαι μὴ ἔθει, ἀλλὰ αἰσθήσει προσεύξασθαι. | grc-pg Ἦθος ἐστὶ προσευχῆς σύννοια μετ' εὐλαβείας, καὶ κατανύξεως, καὶ ὀδύνης ψυχῆς ἐν ἐξαγορεύσει πταισμάτων μετὰ στεναγμῶν ἀφώνων. | lat-pg Proprium orationis est interna cogitatio cum devota pietate et compunctione, animaeque dolore, peccata cum mutis suspiriis confitendo. | dysinger Whether you pray with [the] brothers or by yourself, struggle to pray not [only] in the customary way, but [also] with perception. | nesic Било да се молиш с браћом, било да се молиш сам, постарај се да се молиш с разумевањем, а не само да би испунио обичај. |
43 43 43 | grc-géhin Αἴσθησίς ἐστι προσευχῆς σύννοια μετ' εὐλαβείας καὶ κατανύξεως καὶ ὀδύνης ψυχῆς ἐν εξαγορεύσει πταισμάτων μετὰ στεναγμῶν ἀφώνων. | grc-pg Ἐὰν περιβλέπηται ὁ νοῦς σου ἀκμὴν ἐν τῷ καιρῷ τῆς προσευχῆς, οὐδέπω ὡς μοναχὸς προσεύχεται, ἀλλ' ἔτι κοσμικός ἐστι, τὴν ἔξωθεν σκηνὴν καλλωπίζων. | lat-pg Si tua mens aetatis florem in tempore orationis affectet, nondum ut monachus orat, sed etiamnum mundana est, exterius tabernaculum exornans. | dysinger Sensation (=perception) in prayer is concentration (sunnoia), with reverence and compunction and distress of soul, as you confess your failures with silent groans. | nesic Молитва с разумевањем јесте дубока усредсређеност која је праћена побожношћу, скрушеношћу и страдањем душе, те исповедањем својих падова неизрецивим уздасима. Рим. 8, 22. |
44 44 44 | grc-géhin Ἐὰν περιβλέπηται ὁ νοῦς σου ἀκμὴν ἐν καιρῷ προσευχῆς οὐδέπω ἔγνω ὅτι μοναχὸς προσεύχεται, ἀλλ' ἔτι κοσμικός ἐστι, τὴν ἔξωθεν σκηνὴν καλλωπίζων. | grc-pg Προσευχόμενος, τὴν μνήμην σου δυνάμει φύλαττε, ἵνα μὴ τὰ οἰκεῖα παράθηταί σοι, ἀλλὰ πρὸς τὴν γνῶσιν τῆς παρατάσεώς σε κινῇ· λίαν γὰρ πέφυκε συλᾶσθαι ὁ νοῦς ὑπὸ τῆς μνήμης κατὰ τὸν καιρὸν τῆς προσευχῆς. | lat-pg Dum oras, tuam, pro viribus, custodi memoriam, ut sua propria non tibi proponat, sed te moveat ad cognitionem extensionis ad Deum; memoria namque assolet multum depraedari mentem circa tempus orationis. | dysinger If the nous is still staring around at the time of prayer, it does not yet know how to pray as a monk; it is still a secular, decorating the exterior tabernacle Mt 23:27 . | nesic Ако твој ум још увек лута у тренутку молитве, он још не уме да се моли као монах, већ се моли као световни човек који украшава властиту спољашњу скинију. Мт. 23, 27; 2. Кор. 5, 1–4. |
45 45 45 | grc-géhin Προσευχόμενος τὴν μνήμην σου δυνάμει φύλαττε, ἵνα μὴ τὰ οἰκεῖα παράθηταί σοι, ἀλλὰ πρὸς τὴν γνῶσιν τῆς παραστάσεώς σε κινῇ. Λίαν γὰρ πέφυκεν ὁ νοῦς συλᾶσθαι ὑπὸ τῆς μνήμης τῷ καιρῷ τῆς προσευχῆς. | grc-pg Ἢ παλαιῶν πραγμάτων ἄγει σοι φαντασίας ἡ μνήμη προσευχομένῳ, ἢ νέας φροντίδας, ἢ πρόσωπον λελυπηκότος. | lat-pg Aut veteres rerum imaginationes tibi oranti producit memoria, aut novas curas, aut personam ejus qui te dolore affecit. | dysinger When you pray, keep powerful guard over your memory: in this way, instead of placing its own passions before you, it will, instead, move you to the knowledge that you stand [before God]. For the nous is naturally disarmed [and plundered] by the memory at the time of prayer. | nesic Потруди се да у молитви свим силама чуваш своје памћење како те не би подсетило на властите страсти, већ како би те подстакло на спознају да стојиш пред Богом. Јер, сећање по природи ствари често поткрада и разоружава ум у тренутку молитве. |
46 46 46 | grc-géhin Ἢ παλαιῶν πραγμάτων φαντασίας ἄγει σοι ἡ μνήμη προσευχομένῳ ἢ νέας φροντίδας ἢ τὸ πρόσωπον τοῦ λελυπηκότος. | grc-pg Λίαν βασκαίνει ὁ δαίμων ἀνθρώπῳ προσευχομένῳ, καὶ πάσῃ χρᾶται μηχανῇ, λυμήνασθαι τὸν τούτου σκοπόν· οὐ παύεται οὖν τὰ νοήματα κινῶν τῶν πραγμάτων διὰ τῆς μνήμης, καὶ ὅλα τὰ πάθη ἀναμοχλεύων διὰ τῆς σαρκὸς, ἵνα ἐμποδίσαι δυνηθῇ τῷ ἀρίστῳ αὐτοῦ δρόμῳ, καὶ τῇ πρὸς Θεὸν ἐκδημίᾳ. | lat-pg Valde invidet daemon homini oranti, omnemque machinam adhibet, ut ejus intentionem inquinet; non cessat igitur per memoriam cogitationes harum rerum commovere, omnesque passiones per carnem tanquam vectibus subexcitare, ut impedire possit optimum ipsius cursum, et accessum ad Deum. | dysinger When you are praying the memory brings you fantasies of either: [1] ancient issues; [2] or new worries; [3] or the face of one who has distressed you. | nesic Док се молиш сећање изображава пред тобом маштарије о стварима из прошлости, или маштарије о новим бригама, или маштања о лицу човека који те је увредио. |
47 47 47 | grc-géhin Λίαν βασκαίνει ὁ δαίμων ἀνθρώπῳ προσευχομένῳ καὶ πάσῃ χρᾶται μηχανῇ λυμήνασθαι τὸν τούτου σκοπόν. Οὐ παύεται οὖν τὰ νοήματα κινῶν τῶν πραγμάτων διὰ τῆς μνήμης καὶ ὅλα τὰ πάθη ἀναμοχλεύων διὰ τῆς σαρκός, ἵνα ἐμποδίσαι δυνηθῇ τῷ ἀρίστῳ αὐτοῦ δρόμῳ καὶ τῇ πρὸς Θεὸν ἐκδημίᾳ. | grc-pg Ὅταν πολλὰ ποιήσας ὁ πονηρότατος δαίμων, μὴ δυνηθῆ ἐμποδίσαι τὴν τοῦ σπουδαίου προσευχὴν, μικρὸν ὑποχαλᾷ, καὶ μετέπειτα ἀμύνεται αὐτὸν προσευξάμενον· ἢ γὰρ εἰς ὀργὴν ἐξάψας ἀφανίζει τὴν ἐκ τῆς εὐχῆς συγκροτουμένην ἀρίστην κατάστασιν ἐν ἑαυτῷ, ἢ πρὸς ἡδονήν τινα ἄλογον ἐρεθίσας ὑβρίζει τὸν νοῦν. | lat-pg Quando improbissimus daemon plurima molitus, studiosi orationem impedire non potuerit, parumper remittit, et postmodum ipsius qui oraverit, sumit vindictam; aut enim ad iracundiam incendens, optimum exterminat statum, in ipso ex oratione instructum; aut ad aliquam proritans irrationalem voluptatem, menti petulanter infert injuriam. | dysinger The demon is very malignant towards [any] person who prays, and it employs every means to defeat his purpose. It does not cease [1] moving thoughts (noemata) of matters through the memory and [2] stirring up all the passions through the flesh, so as to be able to impede his excellent course and his departure to God. | nesic Демон је веома злобан према ономе који се моли и користи свакојака лукавства да би га одвратио од његовог циља. Због тога демон не престаје да подстиче умне представе ствари уз помоћ сећања и да распирује свеколике страсти уз помоћ плоти, еда би омео човеков врлински пут и пружање к Богу. |
48 48 48 | grc-géhin Ὅταν πολλὰ ποιήσας ὁ πονηρότατος δαίμων μὴ δυνηθῇ ἐμποδίσαι τὴν τοῦ σπουδαίου προσευχήν, μικρὸν ὑποχαλᾷ, καὶ μετέπειτα ἀμύνεται αὐτὸν προσευξάμενον. Ἢ γὰρ εἰς ὀργὴν τοῦτον ἐξάψας ἀφανίζει τὴν ἐκ τῆς εὐχῆς συγκροτουμένην ἀρίστην κατάστασιν ἐν αὐτῷ, ἢ πρὸς ἡδονήν τινα ἄλογον ἐρεθίσας, ὑβρίζει τὸν νοῦν. | grc-pg Προσευξάμενος ὡς δεῖ, προσδόκα ἃ μὴ δεῖ, καὶ στῆθι ἀνδρείως φυλάττων τὸν καρπόν σου· εἰς τοῦτο γὰρ ἐξ ἀρχῆς ἐτάχθης, ἐργάζεσθαι, καὶ φυλάττειν· μὴ οὖν ἐργασάμενος ἐάσῃς ἀφύλακτον τὸ πονηθέν· εἰ δὲ μήγε, οὐδὲν ὠφέλησας προσευχόμενος. | lat-pg Si oraveris uti decet, expecta quae non decent, et sta viriliter, fructum tuum custodiens, ad hoc enim a principio fuisti constitutus, ut opereris, et custodires: ne itaque operans, quod elaboratum est sinas incustoditum; id autem nisi faxis, nihil orando proficies. | dysinger When, despite all his efforts, the malevolent demon is unable to hinder the prayer of one who is earnest, it lets up for a time and then takes its revenge when he finishes praying. It either: [1] enflames him with anger, [thus] ruining the excellent state that, through prayer, has been welded together in him; [2] or it entices him to some irrational pleasure and so commits an outrage on the nous. | nesic Када упркос својим многим напорима не може да поремети молитву усрдног човека, злонамерни демон се на неко време удаљава од њега; и након што човек заврши молитву, демон предузима своју освету. Он тада или распаљује гнев у човеку и уништава прекрасно стање које је посредством молитве уобличено у његовом унутрашњем свету, или га постиче на неко алогосно уживање и тиме вређа ум. |
49 49 49 | grc-géhin Προσευξάμενος ὡς δεῖ, προσδόκα ἂ μὴ δεῖ, καὶ στῆθι ἀνδρείως, φυλάττων τὸν καρπόν σου· εἰς τοῦτο γὰρ ἐξ ἀρχῆς ἐτάγης, ἐργάζεσθαι, καὶ φυλάττειν. Μὴ οὖν ἐργασάμενος ἐάσῃς ἀφύλακτον τὸ πονηθέν· εἰ δὲ μήγε, οὐδὲν ὠφέλεῖς προσευχόμενος. | grc-pg Πᾶς ὁ συγκροτούμενος πόλεμος μεταξὺ ἡμῶν τε, καὶ τῶν ἀκαθάρτων πνευμάτων, οὐ περὶ ἑτέρου γίνεται, ἢ περὶ πνευματικῆς προσευχῆς· λίαν γὰρ πολέμιος αὐτοῖς ἐστι, καὶ ἐπαχθεστάτη, ἡμῖν δὲ σωτήριος, καὶ προσηνεστάτη. | lat-pg Omne quod instruitur bellum inter nos impurosque spiritus, non ob aliud fit, quam ob spiritualem orationem; valde namque ipsis hostilis est, ac maxime inimica, nobis autem salutaris, ac jucundissima. | dysinger Having prayed properly, expect what is improper; and stand courageously to keep guard over your harvest. Indeed from the beginning you were assigned this: namely, to work and keep guard Gen. 2:15 . So do not leave your work unguarded after your labor, otherwise you do not receive any benefit from praying. | nesic Помоливши се као што приличи, очекуј оно што је неприлично, те стани храбро да би сачувао плод који си задобио, јер си од самог почетка назначен да обрађујеш и чуваш рајски врт. Пост. 2, 15. Према томе, немој остављати незаштићеним оно што си задобио властитим напором, иначе нећеш имати никакве користи од молитве. |
50 50 50 | grc-géhin Πας ὁ συγκροτούμενος πόλεμος μεταξὺ ἡμῶν τε καὶ τῶν ἀκαθάρτων δαιμόνων οὐ περὶ ἑτέρου γίνεται ἢ περὶ πνευματικῆς προσευχῆς· λίαν γὰρ πολέμιος αὐτοῖς ἐστι καὶ ἐπαχθεστάτη, ἡμῖν δὲ σωτήριος, καὶ προσηνεστάτη. | grc-pg Τί βούλεται τοῖς δαίμοσι ἐνεργεῖν ἐν ἡμῖν γαστριμαργίαν, πορνείαν, φιλαργυρίαν, ὀργήν τε καὶ μνησικακίαν, καὶ τὰ λοιπὰ πάθη; ἵνα παχυνθεὶς ὁ νοῦς ἐξ αὐτῶν, μὴ δυνηθῇ ὡς δεῖ προσεύξασθαι· τὰ γὰρ τοῦ ἀλόγου μέρους πάθη ἄρξαντα οὐκ ἐᾷ αὐτὸν λογικῶς κινεῖσθαι καὶ τὸν Θεοῦ Λόγον ἐπιζητεῖν. | lat-pg Cur volunt daemones in nobis operari gulam, fornicationem, avaritiam, iracundiam, et injuriarum recordationem, ac reliquas passiones? ut ex ipsis mens incrassata non possit, sicut decet orare; nam passiones, quae ab irrationali parte sumunt initium, non sinunt eam rationaliter moveri, Deique Verbum inquirere. | dysinger The entire war between us and the impure demons concerns nothing other than spiritual prayer, because it is very hostile and burdensome to them, while it is salvific and very soothing for us. | nesic Целокупна борба између нас и нечистих демона не тиче се ничег другог осим духовне молитве, јер духовна молитва је за демоне веома непријатељска и бременита, док је за нас веома спасоносна и утешна. |
51 51 51 | grc-géhin Τί βούλεται τοῖς δαίμοσιν ἐνεργεῖν ἐν ἡμῖν γαστριμαργίαν, πορνείαν, φιλαργυρίαν, ὀργήν τε καὶ μνησικακίαν καὶ τὰ λοιπὰ πάθη; ἵνα παχυνθεὶς ἐξ αὐτῶν ὁ νοῦς μὴ δυνηθῇ ὡς δεῖ προσεύξασθαι. Τὰ γὰρ τοῦ ἀλόγου μέρους πάθη ἄρξαντα οὐκ ἐᾷ αὐτὸν λογικῶς κινεῖσθαι καὶ τὸν θεὸν Λόγον ἐπιζητεῖν. | grc-pg Τὰς ἀρετὰς μετερχόμεθα διὰ τοὺς λόγους τῶν γεγονότων, καὶ τούτους διὰ τὸν οὐσιώσαντα Κύριον, οὗτος δὲ ἐν τῇ καταστάσει τῆς προσευχῆς ἀναφαίνεσθαι εἴωθε. | lat-pg Virtutes consectamur ob rationes, seu causas rerum creatarum, et istas propter Dominum, qui earum essentias condidit: ipse autem in statu orationis manifestari consuevit. | dysinger Why do the demons wish to activate in us gluttony, sexual immorality, avarice, anger and memory of injury, and all the other passions? It is in order to coarsen the nous through them, so that it is incapable of praying as it ought. When the passions reign through [our] irrational part, they do not allow [the nous] to move rationally and to seek the Word of God. | nesic Зашто демони желе да побуде у нашем унутрашњем свету стомакоугађање, блуд, среброљубље, гнев, злопамћење, као и све друге страсти? Управо зато да ум – поставши одебљао у наведеним страстима – не би могао да се моли као што приличи. Јер, када страсти почну да дивљају у нашем раздражајном делу душе, оне не допуштају уму да се покреће логосно и да трага за Логосом Божијим. |
52 52 52 | grc-géhin Τὰς ἀρετὰς μετερχόμεθα διὰ τοὺς λόγους τῶν γεγονότων, καὶ τούτους διὰ τὸν οὐσιώδη λόγον· οὗτος δὲ ἐν τῇ καταστάσει τῆς προσευχῆς ἀναφαίνεσθαι εἴωθεν. | grc-pg Κατάστασίς ἐστι προσευχῆς ἕξις ἀπαθὴς, ἔρωτι ἀκροτάτῳ εἰς ὕψος νοητὸν ἁρπάζουσα τὸν φιλόσοφον, καὶ πνευματικὸν νοῦν. | lat-pg Status orationis est habitus absque passione, amore summo ad celsitudinem intelligibilem rapiens mentem sapientem, et spiritualem. | dysinger We quest for the virtues because of the logoi (inner meanings) of created things, and for these because of the[ir] subsistent Logos; and He customarily appears in the state of prayer. | nesic Ми трагамо за врлинама због логоса створених бића, а за логосима створених бића трагамо због њиховог суштаственог Логоса, који је обично појављује у тренутку молитве. |
53 53 53 | grc-géhin Κατάστασίς ἐστι προσευχῆς ἕξις ἀπαθής, ἔρωτι ἀκροτάτῳ εἰς ὕψος νοητὸν ἀπαρτίζουσα τὸν φιλόσοφον καὶ πνευματικὸν νοῦν. | grc-pg Οὐ μόνον θυμοῦ, καὶ ἐπιθυμίας δεῖ ἄρχειν τὸν ἀληθῶς προσεύξασθαι ἐπειγόμενον, ἄλλα καὶ ἐκτὸς ἐμπαθοῦς νοήματος γενέσθαι. | lat-pg Is qui festino gradu contendit vere orare, oportet ut non solum iracundiae, atque cupiditati dominetur, verum etiam alienus sit a cogitatione, quae imbuta sit passione. | dysinger The state of prayer is a habit[ual condition] free from passion (apathēs) that elevates to the highest rapture of loving (eros) the carefully-studious and spiritual nous. | nesic Стање молитве је бестрасно настројење које посредством најузвишенијег ероса заноси мудрољубиви и духовни ум на умствене висине. 2. Кор. 12, 34. |
54 54 54 | grc-géhin Οὐ μόνον θυμοῦ καὶ ἐπιθυμίας δεῖ ἄρχειν τὸν ἀληθῶς προσεύξασθαι βουλόμενον, ἀλλὰ καὶ ἐκτὸς νοήματος ἐμπαθοῦς γενέσθαι. | grc-pg Ὁ ἀγαπῶν τὸν Θεὸν, τούτῳ ὡς Πατρὶ ἀεὶ συνομιλεῖ, ἀποστρεφόμενος πᾶν νόημα ἐμπαθές. | lat-pg Qui amat Deum, cum ipso, tanquam Patre semper colloquitur, et conversatur, omnem aversatus cogitationem passione inquinatam. | dysinger It is not only indignation (thumos) and desire, (epithumia) that must be ruled by one who wishes to pray truly: one must also be free of every impassioned thought (noema). | nesic Онај који жели истински да се моли не би требало само да влада гневом и жељом, већ би требало да постане слободан од сваке острашћене умствене представе. |
55 55 55 | grc-géhin Ὁ ἀγαπῶν τὸν θεὸν τούτῳ ὡς πατρὶ ἀεὶ συνομιλεῖ, ἀποστρεφόμενος πᾶν νόημα ἐμπαθές. | grc-pg Οὐχ ὁ ἀπαθείας τετυχηκὼς, ἤδη καὶ προσεύχεται ἀληθῶς· δύναται γὰρ ἐν τοῖς ψιλοῖς νοήμασι εἶναι καὶ ἐν ταῖς ἱστορίαις αὐτῶν περισπᾶσθαι, καὶ μακρὰν ἀπέχειν ἀπὸ Θεοῦ. | lat-pg Non qui vacuitatem passionum est adeptus, jam vere quoque orat, potest quippe in nudis versari cogitationibus, inque studium ipsas cognoscendi, seu lustrandi distrahi, et longe abesse a Deo. | dysinger One who loves God always converses with him as Father, turning away every impassioned thought (noema). | nesic Онај који љуби Бога непрестано присно заједничари с Њим као с Оцем, одвраћајући се од сваке острашћене умствене представе. |
56 56 56 | grc-géhin Οὐχ ὁ ἀπαθείας τετυχηκὼς ἤδη καὶ προσεύχεται ἀληθῶς· δύναται γὰρ ἐν τοῖς ψιλοῖς νοήμασι εἶναι και ἐν ταῖς ἱστορίαις αὐτῶν περισπᾶσθαι καὶ μακρὰν ἀπέχειν ἀπὸ θεοῦ. | grc-pg Οὐκ ἂν ὅτε μὴ ἐγχρονίζῃ ὁ νοῦς ἐν τοῖς ψιλοῖς νοήμασι τῶν πραγμάτων, ἤδη καὶ προσευχῆς κατείληφε τόπον· δύναται γὰρ ἐν τῇ θεωρίᾳ εἶναι τῶν πραγμάτων, καὶ ἐν τοῖς λόγοις αὐτῶν ἀδολεσχεῖν, ἅπερ, καὶ εἰ ψιλὰ ῥήματά εἰσιν, ἀλλ' ὡς πραγμάτων ὄντα θεωρήματα, τυποῦσι τὸν νοῦν, καὶ μακρὰν ἀπάγουσιν ἀπὸ Θεοῦ. | lat-pg Nec vero, quando mens in nudis rerum cogitationibus non diu immoretur, jam simul orationis lucum est assecuta; potest enim in rerum contemplatione versari, inque ipsarum discursibus assidue meditari, quae, licet nuda sint verba; attamen, utpote quae rerum contemplationes exsistunt, quasi signum quoddam insculpant in mente, abducuntque procul a Deo. | dysinger The attainment of freedom from passion (apatheia) does not [necessarily mean] one is already truly praying: it is possible to have simple thoughts (noemata), but be taken up with [lit distracted by] [investigating] their stories, and thus still be far from God. | nesic Достизање бестрашћа не значи да се неко истински моли. Јер, могуће је имати бестрасне умствене представе и бити заокупљен њиховим садржајем, и тако се удаљити од Бога. |
57 57 57 | grc-géhin Οὐκ ἂν ὅτε μὴ χρονίζῃ ὁ νους ἐν τοῖς ψιλοῖς νοήμασι τῶν πραγμάτων ἤδη καὶ προσευχῆς κατείληφε τόπον· δύναται γὰρ ἐν τῇ θεωρίᾳ εἶναι τῶν πραγμάτων καὶ ἐν τοῖς λόγοις αὐτῶν ἀδολεσχεῖν, ἅπερ εἰ καὶ ψιλὰ ῥήματά εἰσιν, αλλ' ὡς πραγμάτων ὄντα θεωρήματα, τυποῦσι καὶ σχηματίζουσι τὸν νοῦν καὶ μακρὰν ἀπάγουσιν ἀπὸ θεοῦ. | grc-pg Κἂν ὑπὲρ τὴν θεωρίαν τῆς σωματικῆς φύσεως ὁ νοῦς γένηται, οὔπω τέλεον τὸν τοῦ Θεοῦ τόπον ἐθεάσατο· δύναται γὰρ ἐν τῇ τῶν νοητῶν εἶναι γνώσει, καὶ ποικίλλεσθαι πρὸς αὐτήν. | lat-pg Quamvis mens citra contemplationem corporeae naturae versetur, nondum tamen perfectum Dei locum est contemplata: potest quippe in cognitione rerum intellectualium versari, et ad eam varie distingui. | dysinger Even though the nous is not spending time on simple thoughts (noemata) of issues, it has not thereby already reached the place of prayer. For it may be contemplating issues, involved in idly meditating on their logoi (inner meanings). And even if these are simple words, since they are contemplations of issues they stamp [their] impression on the nous, and leading it far away from God. | nesic Чак и када се ум не задржава на бестрасним умственим представама о стварима, то још не значи да је достигао место молитве. Јер, он се може задржати на сагледавању ствари и на размишљању о њиховим логосима. И премда ово могу бити бестрасне речи, оне ипак представљају сагледавање ствари, те остављају свој утисак на уму и удаљавају га од Бога. |
58 58 58 | grc-géhin Κἂν ὑπὲρ τὴν θεωρίαν τῆς σωματικῆς φύσεως ὁ νοῦς γένηται, οὔπω τέλειον τὸν τοῦ θεου τόπον ἐθεάσατο· δύναται γὰρ ἐν τῇ τῶν νοητῶν εἶναι γνώσει καὶ ποικίλλεσθαι πρὸς αὐτήν. | grc-pg Εἰ προσεύξασθαι βούλει, Θεοῦ χρεία τοῦ διδόντος εὐχὴν τῷ εὐχομένῳ· οὐκοῦν ἐπικαλοῦ αὐτὸν λέγων, «Ἁγιασθήτω τὸ ὄνομά σου, ἐλθέτω ἡ βασιλεία σου,» τουτέστι τὸ ἅγιον Πνεῦμα, καὶ ὁ μονογενής σου Υἱός· οὕτω γὰρ ἐδίδαξε, λέγων, ἐν Πνεύματι καὶ ἀληθείᾳ προσκυνεῖσθαι τὸν Θεὸν, τουτέστι τὸν Πατέρα, ἐπεὶ καὶ τὰ τρία Θεός. | lat-pg Si orare velis, Deo est opus, qui dat oranti orationem; igitur ipsum ivoca, dicens: «Sanctificetur nomen tuum, adveniat regnum tuum,» hoc est Spiritus sanctus, et Unigenitus Filius tuus; sic enim docuit, dicendo, in Spiritu, et veritate adorari Deum, scilicet Patrem, quandoquidem haec tria Deus. | dysinger Even if the nous [rises] above the contemplation of corporeal natures, it has still not beheld the perfect place of God: for it may be involved in the knowledge of noetic (intelligible) beings [i.e angels] and thus multiform by [focusing] on the[ir multiplicity]. | nesic Чак и ако ум превазиђе сагледавање телесних природа, то још не значи да је угледао савршено место Божије. Јер, он се може задржати на познању умствених бића и постати многообразан, будући да се усредсређује на њихову многообразност. |
59 59 59 | grc-géhin Εἰ προσεύξασθαι βούλει, θεοῦ χρεία τοῦ διδόντος εὐχὴν τῷ εὐχομένῳ. Οὐκοῦν ἐπικαλοῦ αὐτὸν λέγων· Ἀγιασθήτω τὸ ὄνομά σου, ἐλθέτω ἡ βασιλεία σου, τουτέστι τὸ ἅγιον σου πνεῦμα καὶ ὁ μονογενής σου υἱός. Οὕτω γὰρ καὶ ἐδίδαξε λέγων ἐν πνεύματι καὶ ἀληθείᾳ προσκυνεῖσθαι τὸν πατέρα. | grc-pg Ο ἐν Πνεύματι καὶ ἀληθείᾳ προσευχόμενος οὐκέτι ἐκ τῶν κτισμάτων τὸν Δημιουργὸν γεραίρει, ἀλλ' ἐξ αὑτοῦ αὐτὸν ἀνυμνεῖ. | lat-pg Qui orat in Spiritu, et veritate, non propter creaturas Conditorem honorifice laudat, sed propter ipsum, nimirum ejus amorem, eumdem hymnis exaltat. | dysinger If you wish to pray, you need God who gives prayer to the one who prays 1Sam 2:9 . Therefore call upon him saying, Hallowed be your name, your kingdom come Mt. 6:9-10 , that is to say, your Holy Spirit and your only-begotten Son. For He taught you this by saying, the Father is worshipped in spirit and truth Jn 4:23-4 . | nesic Ако хоћеш да се молиш, потребан ти је Бог који дарује молитву ономе који се моли. 1. Сам. 2, 9. Дакле, призивај Њега и говори: „Да се свети име Твоје, да дође царство Твоје“, Мт. 6, 9–10. другим речима, Дух Свети и Јединородни Син Твој. Јер, управо тако нас је научио сам Господ, казујући да се Оцу треба поклањати у духу и истини. Јн. 4, 23–24. |
60 60 60 | grc-géhin Ὁ ἐν πνεύματι καὶ ἀληθείᾳ προσευχόμενος οὐκ ἔτι ἐκ τῶν κτισμάτων τὸν δημιουργὸν γεραίρει, ἀλλ' ἐξ αυτοῦ αὐτὸν ἀνυμνεῖ. | grc-pg Εἰ θεολόγος εἶ, προσεύξῃ ἀληθῶς, καὶ εἰ ἀληθῶς προσεύξῃ, θεολόγος εἶ. | lat-pg Si theologus es, vere orabis, sique vere oraveris, es theologus. | dysinger The one praying in spirit and truth Jn 4:23-4 no longer honors the Creator because of [His] creatures, but instead praises Him for His own sake. | nesic Онај који се моли у духу и истини не поклања се своме Творцу због Његове творевине, већ га прославља само ради Њега самог. |
61 61 61 | grc-géhin Εἰ θεολόγος εἶ, προσεύξῃ ἀληθῶς· καὶ εἰ ἀληθῶς προσεύχῃ, θεολόγος ἔσῃ. | grc-pg Ὅταν ὁ νοῦς σου τῷ πολλῷ πρὸς τὸν Θεὸν πόθῳ κατὰ μικρὸν οἷον ὑπαναχωρεῖ τῆς σαρκὸς, καὶ πάντα τὰ ἐξ ἐνθυμήσεως, ἢ κράσεως νοήματα ἀποστρέφηται, εὐλαβείας ὁμοῦ, καὶ χαρᾶς ἔμπλεως γενόμενος, τότε νόμιζε ἠγγικέναι ὅροις προσευχῆς. | lat-pg Quando mens tua, multo accensa erga Deum desiderio, tantillum quasi recedet a carne, omnesque cogitationes a cupidi{t}ate, aut a memoria, aut a corporis temperamento procedentes, aversatur, devotione simul et gaudio repleta, tunc arbitrare te operationis terminis appropinquasse. | dysinger If you are a theologian, you pray truly; and if you pray truly, you are a theologian. | nesic Ако си богослов, молићеш се истински; ако се истински молиш, онда си богослов. |
62 62 62 | grc-géhin Ὅταν ὁ νοῦς σου τῷ πολλῷ πρὸς θεὸν πόθῳ κατὰ μικρὸν οἷον ὑπαναχωρῇ τῆς σαρκὸς καὶ πάντα τὰ ἐξ αἰσθήσεως ἢ μνήμης ἢ κράσεως νοήματα ἀποστρέφηται, εὐλαβείας ὁμοῦ καὶ χαρᾶς ἐμπλεως γενόμενος, τότε νόμιζε ἠγγικέναι ὅροις προσευχῆς. | grc-pg Τὸ ἅγιον Πνεύμα συμπάσχον τῇ ἡμετέρᾳ ἀσθενείᾳ, καὶ ἀκαθάρτοις οὖσιν ἐπιφοιτᾷ ἡμῖν, καὶ εἰ εὕροι τὸν νοῦν ἡμῶν φιλαλήθως αὐτῷ προσευχόμενον, ἐπιβαίνει αὐτῷ, καὶ ἅπασαν τὴν κυκλοῦσαν αὐτὸν τῶν λογισμῶν, ἢ τῶν νοημάτων φάλαγγα, ἐξαφανίζει, προτρεπόμενον αὐτὸν εἰς ἔργα πνευματικῆς προσευχῆς. | lat-pg Spiritus sanctus infirmitati nostrae compatiens, nobis, quamvis impuri simus, advenit; sique mentem nostram invenerit cum amore veritatis ad eum orantem, super ipsam ascendit, turmamque omnem cogitationum, aut notionum, quae ipsam ambit, delet, convertens eam ad opera spiritualis orationis. | dysinger When your nous in great yearning for God gradually withdraws, so to speak, from the flesh; and when it deflects all thoughts (noemata) that come from sensation, or memory or temperament, having become full of reverence and joy, then you may believe it has drawn near the borders of prayer. | nesic Када се ум у великој жудњи за Богом мало по мало, такорећи, удаљава од плоти, и када се овдраћа од свих умствених представа које исходе из чулних утисака, или сећања, или ћуди, поставши испуњен радошћу и побожноћу, тада можеш помислити да се приближио границама молитве. |
63 63 63 | grc-géhin Τὸ ἅγιον πνεῦμα συμπάσχον τῇ ἡμετέρᾳ ἀσθενείᾳ καὶ ἀκαθάρτοις οὖσιν ἐπιφοιτᾷ ἡμῖν· καὶ εἰ εὕροι τὸν νοῦν μόνον φιλαλήθως αὐτῷ προσευχόμενον, ἐπιβαίνει αὐτῳ· καὶ ἅπασαν τὴν κυκλοῦσαν αὐτὸν τῶν λογισμῶν ἢ νοημάτων φάλαγγα ἐξαφανίζει, προτρεπόμενον αὐτὸν εἰς ἔρωτα πνευματικῆς προσευχῆς. | grc-pg Οἱ μὲν λοιποὶ διὰ τῆς ἀλλοιώσεως τοῦ σώματος ἐμποιοῦσι τῷ νῷ λογισμοὺς, ἢ νοήματα, καὶ θεωρήματα. Ὁ δέ γε Θεὸς τοὐναντίον δρᾷ, αὐτῷ τῷ νῷ ἐπιβαίνει, καὶ ἐντιθεὶς αὐτῷ γνῶσιν, ὡς βούλεται, καὶ διὰ τοῦ νοῦ τὴν τοῦ σώματος ἀκρασίαν κατευνάζων. | lat-pg Caeteri quidem per corporis immutationem menti immittunt cogitationes, seu notiones, et speculationes: Deus autem contrarium efficit, mentem inscendit ipsam; immittens ei cogitationem, prout vult, simulque per mentem, corporis intemperantiam consopiens. | dysinger The holy Spirit, who sympathizes with our weakness Rom. 8:26 , repeatedly visits us even when we are impure; and, if he only finds the nous loving truth [and] praying to, he lights upon [and disposes] it, dispersing the whole battle-array of [tempting-] thoughts (logismoi) and concepts (noemata) circling around it, encouraging it on to the [rapturous] love (eros) of spiritual prayer. | nesic Састрадавајући нашим слабостима, Рим. 8, 26. Свети Дух нас увек изнова посећује, па чак и док се још увек нисмо очистили. И ако само нађе да се наш истинољубиви ум моли, Он продире у њега и разгони читаву фалангу помисли и умствених представа које га опкољавају, распаљујући у њему ерос према духовној молитви. |
64 64 64 | grc-géhin Οἱ μὲν λοιποὶ διὰ τῆς ἀλλοιώσεως τοῦ σώματος ἐμποιοῦσι τῷ νῷ λογισμοὺς ἢ νοήματα ἢ θεωρήματα· ὀ δὲ γε θεὸς τοὐναντίον δρᾷ· αὐτῷ τῷ νῷ ἐπιβαίνων, ἐντίθησιν αὐτῷ γνῶσιν ὧν βούλεται καὶ διὰ τοῦ νοῦ τὴν ἀκρασίαν τοῦ σώματος κατευνάζει. | grc-pg Οὐδεὶς ἐρῶν ἀληθοῦς προσευχῆς, καὶ ὀργιζόμενος, ἢ μνησικακῶν ἐκτός ἐστι παραπληξίας· ὅμοιος γάρ ἐστι τῷ ὀξυωπεῖν θέλοντι, καὶ τοὺς οἰκείους ὀφθαλμοὺς ἐκταράσσοντι. | lat-pg Nemo, verae orationis amans, si irascitur, aut injuriarum sit memor, expers erit insaniae; persimilis namque est volenti acute cernere, oculosque proprios obturbanti. | dysinger The others implant [tempting-]thoughts (logismoi), ideas (noemata), or contemplations in the nous by affecting the body. God, however, does the opposite: he himself lights upon [and disposes] the nous and places within it knowledge as he wishes; and through the nous he soothes the body’s disharmony. | nesic Док други посредством телесних промена уводе у ум помисли, умствене представе и сагледавања, дотле Бог дејствује на супротан начин: продирућу у ум, Бог усађује у њега познање које Он сам хоће, те посредством ума припитомљује нескладност тела. |
65 65 65 | grc-géhin Οὐδεὶς ἐρῶν ἀληθοῦς προσευχῆς καὶ ὀργιζόμενος ἢ μνησικακῶν ἐκτός ἐστι παραπληξίας· ὅμοιος γάρ ἐστι τῷ ὀξυωπεῖν θέλοντι καὶ τοὺς οἰκείους ὀφθαλμοὺς ἐκταράττοντι. | grc-pg Εἰ προσεύξασθαι ποθεῖς, μηδὲν τῶν ἐναντιουμένων τῇ προσευχῇ πρᾶττε, ἵνα ὁ Θεὸς ἐγγίσας συμπορεύσηταί σοι. | lat-pg Si orare desideras, nihil eorum facias, quae orationi contraria sunt, ut Deus appropinquans tibi, tecum obambulet. | dysinger No one yearning (erô) for true prayer who also becomes angry or remembers injuries can be anything but insane: it is like wishing for good eyesight while tearing at your own eyes | nesic Онај који жарко љуби истинску молитву, али се гневи и злопамти, не може бити ништа друго до махнит. Јер, он је сличан човеку који жели јасно да види, а притом наноси штету властитим очима. |
66 66 66 | grc-géhin Εἰ προσεύξασθαι ποθεῖς, μηδὲν τῶν ἐναντιουμένων τῇ προσευχῇ πρᾶττε, ἵνα ὁ θεὸς ἐγγίσας συμπορεύσηταί σοι. | grc-pg Μὴ σχηματίζῃς τὸ Θεῖον ἐν ἑαυτῷ προσευχόμενος, μηδὲ πρὸς μορφήν τινα συγχωρήσῃς τυπωθῆναί σου τὸν νοῦν· ἀλλ' ἄϋλος τῷ ἀΰλῳ πρόσιθι, καὶ συνίσεις. | lat-pg Ne, quod divinum est, tibi ipsi assimiles, cum oras, nec juxta aliquam formam permittas tuam efformari mentem, sed immateriali, tu velut immaterialis accede, cumque ipso in unum convenies. | dysinger If you long to pray, do none of the things that oppose prayer, so that God will draw near and travel with you on [your] way Lk 24:15 . | nesic Ако жудиш да се молиш, немој чинити ништа што се противи молитви, еда би ти се Бог приближио и корачао с тобом на твоме путу. Лк. 24, 15. |
67 67 67 | grc-géhin Μὴ σχηματίσῃς τὸ θεῖον ἐν σεαυτῷ προσευχόμενος μηδὲ προς μορφήν τινα συγχωρήσῃς τυπωθῆναί σου τὸν νοῦν, ἀλλὰ ἄϋλος τῷ ἀΰλῳ πρόσιθι καὶ συνήσεις. | grc-pg Φυλάττου τὰς παγίδας τῶν ἐναντίων. Γίνεται γὰρ ἐν τῷ προσεύχεσθαί σε καθαρῶς, καὶ ἀταράχως, ἀθρόως ἐπιστῆναί σοι μορφὴν ξένην, καὶ ἀλλόφυλον, πρὸς τὸ εἰς οἴησιν ἀπαγαγεῖν σε τοπάζοντα τὸ Θεῖον ἐκεῖ, ἵνα τὸ ἀθρόως ἐκκαλυφθέν σοι, ποσὸν τὸ θεῖον εἶναι πείσῃ· ἄποσον δὲ τὸ Θεῖον, καὶ ἀσχημάτιστον. | lat-pg Laqueos adversariorum evita; fieri namque solet ut oranti tibi pure ac sine perturbatione confestim astet forma peregrina et alienigena, ut te in tui arrogantem existimationem inducat, dum conjicias, ibi, reperiri quod divinum est, ut ex improviso revelatum tibi persuadeat, divinum esse quantum: verum divinum numen sine quantitate est, caretque figura. | dysinger Do not give [any] shape to the Divine in yourself when you pray, nor should you permit any form to stamp an impression on your nous: instead, approach immaterially what is immaterial; and you will understand. | nesic Када се молиш немој божанству приписивати никакво обличје у свом унутрашњем свету, нити допусти да се неко обличје утисне у твом уму, већ Нетварном приступи на нетваран начин, па ћеш задобити разумевање. |
68 68 68 | grc-géhin Φυλάττου τὰς παγίδας τῶν ἐναντίων· γίνεται γὰρ ἐν τῷ προσεύχεσθαί σε καθαρῶς καὶ ἀταράχως ἀθρόως ἐπιστῆναί σοι μορφήν τινα ξένην καὶ ἀλλόφυλον, πρὸς τὸ εἰς οἴησίν σε ἀπαγαγεῖν τοπάζοντα τὸ θεῖον εἰκεῖ, ἵνα τὸ ἀθρόως ἐκκαλυφθέν σοι ποσόν, τὸ θεῖον εἶναι πείσῃ· ἄποσον δὲ τὸ θεῖον καὶ ἀσχημάτιστον. | grc-pg Ὅταν μὴ δυνηθῇ τὴν μνήμην κινῆσαι ἐν τῇ προσευχῇ ὁ φθονερὸς δαίμων, τότε τὴν κρᾶσιν τοῦ σώματος ἐκβιάζεται εἰς τὸ ποιῆσαι ξένην τινὰ φαντασίαν τῷ νῷ, καὶ μορφῶσαι αὐτόν· ὁ δὲ ἔχων ἔθος ἐν νοήμασιν, εὐχερῶς κάμπτεται, καὶ πρὸς ἄϋλον, καὶ ἀνείδεον γνῶσιν ἐπειγόμενος ἀπατᾶται, καπνὸν ἀντὶ φωτὸς κατέχων. | lat-pg Quando invidus daemon non potest in oratione memoriam commovere, tunc corporis temperamento vim infert ad causandam in intellectu aliquam peregrinam imaginationem, ipsumque aliqua forma componendum; iste vero cui mos est in cogitationibus versari et haerere, facile flectitur, et ad immaterialem expertem figurae cognitionem impulsus, decipitur, fumum pro lumine suscipiens. | dysinger Guard against the snares of the enemies. For sometimes while you are praying purely and undisturbed, suddenly there stands before you some strange and alien form to lead [you] astray into conceit, [by] rashly localizing the Deity in order to persuade you that the Deity is quantifiable: whereas the Deity is not quantifiable and is without shape. | nesic Чувај се замки непријатеља! Јер, понекад, док се молиш чисто и спокојно, изненада се пред тобом јавља неко чудно и страно обличје, да би те заварало и учинило сујетним, и да би те брзоплетим одређивањем места божанству могло убедити да је божанство подложно количини, премда је само божанство безколичинско и безоблично. |
69 69 69 | grc-géhin Ὅταν μὴ δυνηθῇ τὴν μνήμην κινῆσαι ἐν τῇ προσευχῇ ὁ φθονερὸς δαίμων, τότε τὴν κρᾶσιν τοῦ σώματος ἐκβιάζεται εἰς τὸ ποιῆσαι ξένην τινὰ φαντασίαν τῷ νῷ καὶ μορφῶσαι αὐτόν. Ὁ δὲ ἔθος ἔχων ἐν νοήμασι συνεῖναι ῥᾳδίως κάμπτεται· καὶ ὁ πρὸς ἄϋλον καὶ ἀνείδεον γνῶσιν ἐπειγόμενος ἀπατᾶται, καπνὸν ἀντὶ φωτὸς κατέχων. | grc-pg Στῆθι ἐπὶ τῆς φυλακῆς σου φυλάττων τὸν νοῦν σου ἀπὸ νοημάτων κατὰ τὸν καιρὸν τῆς προσευχῆς, στῆναι ἐπὶ τῇ οἰκείᾳ ἠρεμίᾳ, ἵνα ὁ συμπάσχων τοῖς ἀγνοοῦσι, καὶ σοὶ ἐπιφοιτήσῃ, καὶ τότε λήψῃ δῶρον προσευχῆς εὐκλεέστατον. | lat-pg Sta in tui custodia mentem tuam servans in tempore orationis a cogitationibus, seu notionibus, quo in propria quiete permaneas, ut, qui compatitur ignorantibus, ventitet etiam ad te, tuncque celeberrimum orationis praemium assequeris. | dysinger When the spiteful demon is unable to move the memory during prayer, he strikes out against the body’s temperament to create some strange fantasy in the nous, and [thus] shape it. And [the nous] will easily yield to its influence, because it is used to dealing in thoughts (noemata); so when it was pressing on eagerly to immaterial and formless knowledge, it comes to be deceived into accepting smoke instead of light. | nesic Када завидни демон у тренутку молитве не може пажњу ума да усмери на сећања, он присиљава нарав тела да ствара извесне необичне маштарије у уму и њима их уобличава. |
70 70 70 | grc-géhin Στῆθι ἐπὶ τῆς φυλακῆς σου, φυλάττων τὸν νοῦν σου ἀπὸ νοημάτων κατὰ τὸν καιρὸν τῆς προσευχῆς καὶ στῆναι ἐπὶ τῇ οἰκείᾳ ἠρεμίᾳ, ἵνα ὁ συμπάσχων τοῖς ἀγνοοῦσι καὶ σοὶ ἐπιφοιτήσῃ· καὶ τότε λήψῃ δῶρον προσευχῆς εὐκλεέστατον. | grc-pg Οὐ δυνήσῃ προσεύξασθαι καθαρῶς, πράγμασι συμπλεκόμενος ὑλικοῖς, καὶ φροντίσι συνεχέσι δονούμενος· προσευχὴ γάρ ἐστιν ἀπόθεσις νοημάτων. | lat-pg Pure orare non poteris, si materialibus negotiis fueris implicitus, assiduisque curis agitatus; oratio quippe est depositio seu abjectio cogitationum. | dysinger “STAND on your guard,” Hab 2:1 protecting your nous from thoughts (noemata) at the time of prayer: and take your stand on your own [inner] quiet, so that He who suffers with the ignorant Heb 5:2 will manifest Himself to you too; then you will receive a most glorious gift of prayer. | nesic Стоји на стражи својој Ав. 2, 1. и чувај свој ум од умствених представа у тренутку молитве. И стоји чврсто у миру свог унутрашњег света, и Онај који састрадава с онима који су у незнању приступиће теби. Јевр. 5, 2. И тада ћеш примити најблиставији дар молитве. |
71 71 71 | grc-géhin Οὐ δυνήσῃ προσεύξασθαι καθαρῶς, τράγμασι συμπλεκόμενος ὑλικοῖς καὶ φροντίσι συνεχέσι δονούμενος· προσευχὴ γάρ ἐστιν ἀπόθεσις νοημάτων. | grc-pg Οὐ δύναται δεδεμένος δραμεῖν, οὐδὲ νοῦς πάθεσι δουλεύων προσευχῆς πνευματικῆς τόπον ἰδεῖν· ἕλκεται γὰρ, καὶ περιφέρεται ἐκ τοῦ ἐμπαθοῦς νοήματος, καὶ οὐχ ἵσταται ἀκλόνητος. | lat-pg Devinctus nequaquam currere potest, nec mens passionibus inserviens valebit spiritualis orationis locum videre; attrahitur quippe, et circumfertur a cogitatione percita passionibus, neque stat inconcussa. | dysinger You are not able to pray purely if you are enmeshed in material affairs and shaken about by constant cares, because prayer is [the] putting aside of thoughts (noemata). | nesic Нећеш моћи да се чисто молиш уколико се уплићеш у тварна дела и биваш узнемираван непрестаним бригама. 2. Тим. 2, 4. Јер, молитва је одбацивање свих умствених представа. |
72 72 72 | grc-géhin Οὐ δύναται δεδεμένος δραμεῖν οὐδὲ νοῦς πάθει δουλεύων προσευχῆς πνευματικῆς τόπον ἰδεῖν· ἕλκεται γὰρ καὶ περιφέρεται ἐκ τοῦ ἐμπαθοῦς νοήματος καὶ οὐχ ἕξει στάσιν ἄκλονον. | grc-pg Ἐπὰν καθαρῶς λοιπὸν, ἀπλανῶς καὶ ἀληθῶς προσεύχηται ὁ νοῦς τὸ τηνικαῦτα. οὐκ ἔτι ἐκ τῶν ἀριστερῶν ὑπέρχονται οἱ δαίμονες, ἀλλ' ἐκ τῶν δεξιῶν· ὑποτίθενται γὰρ αὐτῷ δόξαν Θεοῦ, καὶ σχηματισμόν τινα τῶν τῇ αἰσθήσει φίλων, ὡς δοκεῖν τελείως τετεῦχθαι αὐτὸν τοῦ περὶ προσευχῆς σκοποῦ. Τοῦτο δὲ, ἔφρασε θαυμαστὸς καὶ γνωστικὸς ἀνὴρ, ὑπὸ τοῦ τῆς κενοδοξίας πάθους γίνεσθαι, καὶ ὑπὸ τοῦ δαίμονος τοῦ ἁπτομένου, τοῦ κατὰ τὸν ἐγκέφαλον τόπου, καὶ φλεψὶ πάλλοντος. | lat-pg Igitur quando pure, stabiliter, seu non vagabunde, vereque mens oret, non amplius e sinistris adventant daemones, sed a dextris: suggerunt namque ipsi Dei gloriam, et quamdam figurationem sensui amabilium, ita ut videatur ipse perfecte jam orationis scopum attigisse; hoc autem dixit quidam mirabilis et doctus vir a passione vanae gloriae procedere, et a daemone tangente cerebri locum, et venas commovente. | dysinger It is not possible one who is chained to run; nor is it possible for the nous to see the place of spiritual prayer while enslaved to passions, for it is carried to and fro by impassioned thought (noemata) and can have no firm standing place. | nesic Онај који је окован ланцима не може да трчи, нити је уму могуће да угледа место духовне молитве док је поробљен страстима. Јер, острашћена умствена представа заноси ум тамо-амо и он не успева да буде постојан. |
73 73 73 | grc-géhin Ἐπὰν καθαρῶς λοιπὸν καὶ ἀπαθῶς προσεύχηται ὁ νοῦς, το τηνικαῦτα οὐκ ἔτι ἐκ τῶν ἀριστερῶν ἑπέρχονται αὐτῷ οἱ δαίμονες, ἀλλ' ἐκ τῶν δεξιῶν· ὑποτίθενται γὰρ αὐτῷ δόξαν θεοῦ καὶ σχηματισμόν τινα τῶν τῇ αἰσθήσει φίλων, ὡς δοκεῖν τέλεον τετεῦχθαι αὐτὸν τοῦ περὶ προσευχῆς σκοποῦ. Τοῦτο δὲ ἔφρασε πρακτικὸς ἀνήρ ὑπὸ τοῦ τῆς κενοδοξίας πάθους γίνεσθαι καὶ ὑπὸ τοῦ δαίμονος τοῦ ἁπτομένου τοῦ κατὰ τὸν ἐγκέφαλον τόπου ἐν ταῖς φλεψὶ πάλλοντος. | grc-pg Οἶμαι τὸν δαίμονα ἐφαπτόμενον τοῦ εἰρημένου τόπου τὸ περὶ τὸν νοῦν φῶς τρέπειν καθὼς βούλεται, καὶ οὕτω κινεῖσθαι τὸ τῆς κενοδοξίας πάθος, εἰς λογισμὸν μορφοῦντα τὸν νοῦν κοῦφον γνωμόνως πρὸς τὸν ἀναπλασμὸν τῆς θείας καὶ οὐσιώδους γνώσεως, μὴ ὀχλούμενος δὲ ὁ τοιοῦτος ὑπὸ σαρκικῶν, καὶ ἀκαθάρτων παθῶν, ἀλλὰ καθαρῶς δῆθεν παρεστηκὼς, δοκεῖ μηκέτι ἐνέργειάν τινα ἐναντίαν γίνεσθαι ἐν ἑαυτῷ, ὅθεν ὑποπτεύει θεῖαν εἶναι ἐπιφάνειαν τὴν γενομένην αὐτῷ ὑπὸ τοῦ δαίμονος, καὶ μορφοῦντος αὐτὸν, καθῶς προέφαμεν. | lat-pg Existimo quod daemon, ubi locum, quem dixi, tetigerit, mentis lucem obvertat, perinde ac vult, sicque moveri passionem vanae gloriae, dum idem format mentem in cogitationem leviter sentientem, ita ut formam habeat divinae ac substantialis cognitionis. Hic talis vero minime vexatus a carnalibus atque impuris passionibus, sed pure astans, videtur, sibi non amplius contrariam aliquam in seipso fieri operationem; unde suspicatur divinam esse apparitionem, quae facta est ipsi a daemone vehementi uso vafritie, et per cerebrum lucem conjunctam alterante, ac ipsum, prout diximus, formante. | dysinger Once the nous is praying purely unwaveringly, and truly, [completely] apart from the [passions], the demons no longer insinuate themselves from the left, but from the right. They set before it the glory of God and shape it in the form of things beloved by the senses, so that [the nous] will believe it has perfectly achieved its goal concerning prayer. An admirable and ascetical (praktikos) man explained that this is caused by the passion of vainglory and by the demon that attaches itself to [a particular] place in the brain and makes the veins pulsate. | nesic Када ум коначно почне да се моли чисто и бестрасно, тада му демони не приступају с леве, већ с десне стране. Они изображавају пред њим славу Божију и намећу му обличја која су пријатна чулима, еда би ум поверовао како је достигао савршени циљ у погледу молитве. Један изврстан и делатан муж објаснио је да се ово догађа због страсти таштине и због демона који додирује одређено место у мозгу, те чини да наш крвоток трепери. |
74 74 74 | grc-géhin Οἶμαι τὸν δαίμονα ἐφαπτόμενον τοῦ εἰρημένου τόπου τὸ περὶ τὸν νοῦν φῶς τρέπειν καθὼς βούλεται· καὶ οὕτως κινεῖσθαι τὸ τῆς κενοδοξίας πάθος εἰς λογισμὸν μορφοῦντα τὸν νοῦν κουφογνωμόνως πρὸς τὸν τοπασμὸν θείας καὶ οὐσιώδους γνώσεως· μὴ ὀχλούμενος δὲ ὁ τοιοῦτος ὑπὸ σαρκικῶν καὶ ἀκαθάρτων παθῶν, ἀλλὰ καθαρῶς δῆθεν παρεστώς, δοκεῖ μηκέτι ἐνέργειάν τινα ἐναντίαν γίνεσθαι ἐν αὐτῷ· ὃθεν ὑποπτεύει θεῖαν εἷναι ἐπιφάνειαν τὴν γενομένην αὐτῷ ὑπὸ τοῦ δαίμονος δεινότητι λίαν χρωμένου καὶ διὰ τοῦ ἐγκεφάλου τὸ συνεζευγμένον φῶς ἀλλοιοῦντος καὶ μορφοῦντος αὐτὸν καθῶς προέφαμεν. | grc-pg Ὁ τοῦ Θεοῦ ἄγγελος ἐπιστὰς λόγῳ μόνῳ ἅπασαν τὴν ἀντικειμένην ἐνέργειαν παύει ἐξ ἡμῶν, καὶ κινεῖ τὸ φῶς τοῦ νοῦ ἀπλανῶς ἐνεργεῖν. | lat-pg Dei angelus astans solo verbo cunctam operationem oppositam a nobis cessare facit, movetque lumen mentis ad operandum sine ullo errore. | dysinger I believe the demon touches that place [thus] manipulating the light surrounding the nous however he wishes; and in this way the passion of vainglory produces a [tempting-]thought (logismos) that shapes the nous so that it will foolishly [try to] localize the divine, essential knowledge. This sort of person is not troubled by carnal and impure passions; rather he seems to stand purely before [God]. So he presumes there is no longer any opposing energy at work within him: and therefore he assumes he sees a divine apparition; one that [actually] comes from the demon who very cunningly manipulates by means of the brain the light conjoined [to the nous], thus shaping [the nous], as we have said. | nesic Чини ми се да демон додирује наведено место како би према свом нахођењу изокретао светлост која окружује ум. На тај начин страст таштине рађа помисли које у уму уобличавају лакомислену претпоставку о могућности смештања божанства и суштаственог познања на одређено место. Оваквог човека не муче телесне и нечисте страсти, те се чини да стоји очишћен пред Богом; наиме, он верује да у његовом унутрашњем свету нема никаквих противничких дејстава и помишља да види божанско јављање, премда оно долази од демона који се служи големим лукавством, те посредством мозга изокреће светлост која је сапостојећа уму и на тај начин уобличава ум, као што смо већ рекли. |
75 75 75 | grc-géhin Ὁ τοῦ θεοῦ ἄγγελος ἐπιστὰς λόγῳ μόνῳ ἅπασαν τὴν ἀντικειμένην ἐνέργειαν παύει ἐξ ἡμῶν καὶ κινεῖ τὸ φῶς τοῦ νοῦ ἀπλανῶς ἐνεργεῖν. | grc-pg Τὸ λέγειν ἐν τῇ Ἀποκαλύψει κομίζεσθαι τὸν ἄγγελον θυμίαμα ἵνα δῷ εἰς τὰς προσευχὰς τῶν ἁγίων, οἶμαι τὴν χάριν εἶναι ταύτην διὰ τοῦ ἀγγέλου ἐνεργουμένην· γνῶσιν γὰρ ἐμποιεῖ τῆς ἀληθοῦς προσευχῆς, ὥστε ἑστάναι λοιπὸν ἐκτὸς παντὸς κλόνου, ἀκηδίας τε, καὶ ὀλιγωρίας τὸν νοῦν. | lat-pg Quod dicatur in Apocalypsi angelum ferre thuribulum suffimenti, ut daret ad orationes sanctorum, arbitror quod sit haec gratia, quae per angelum efficitur: indit enim cognitionem vera orationis, ita ut mens deinceps stet extra omnem agitationem, pigritiam ac negligentiam. | dysinger THE angel of God comes and with a single word makes all the opposing activity within us cease, and moves the light of the nous to undeviating activity. | nesic Анђео Божији приступа и једном речју зауставља свако непријатељско дејство у нашем унутрашњем свету, те чини да светлост ума дејстује незаблудиво. |
76 76 76 | grc-géhin Τὸ λέγειν ἐν τῃ Ἀποκαλύψει κομίζεσθαι τὸν ἄγγελον θυμίαμα, ἵνα δῷ εἰς τὰς προσευχὰς τῶν ἁγίων, οἶμαι τὴν χάριν εἶναι ταύτην τὴν διὰ τοῦ ἀγγέλου ἐνεργουμένην· γνῶσιν γὰρ ἐμποιεῖ τῆς ἀληθοῦς προσευχῆς, ὥστε ἑστάναι λοιπὸν ἐκτὸς παντὸς κλόνου, ἀκηδίας τε καὶ ὀλιγωρίας τὸν νοῦν. | grc-pg Αἱ φιάλαι τῶν θυμιαμάτων αἱ προσευχαὶ εἶναι λέγονται τῶν ἁγίων, ἃς εἰκοσιτέσσαρες πρεσβύτεροι ἐπιφέρονται. | lat-pg Phialae odoramentorum dicuntur orationes esse sanctorum, quas seniores viginti quatuor ferunt. | dysinger The saying in the Apocalypse that the angel takes incense to add to the prayers of the saints Rev 8:3 refers, I believe, to the grace that is effected by the angel. He implants knowledge of true prayer, so that from then on the nous stands without any agitation from acedia or negligence. | nesic Чини ми се да изрека из Књиге Откривења која каже да анђео узима тајман како би придодао молитвама светих Откр. 8, 3. указује на благодат која дејствује преко анђела. Он усађује познање истинске молитве, а ум од тог момента стоји слободан од сваке пометености, чамотности и немарности. |
77 77 77 | grc-géhin Αἱ φιάλαι τῶν θυμιαμάτων αἱ προσευχαὶ εἶναι λέγονται τῶν ἁγίων, ἃς οἱ εἰκοσιτέσσαρες πρεσβύτεροι ἐπιφέροντο· φιάλην δὲ ὑποληπτέον τὴν πρὸς θεὸν φιλίαν, ἤτοι τὴν τελείαν καὶ πνευματικὴν ἀγάπην, ἐν ᾗ ἡ προσευχὴ ἐνεργεῖται ἐν πνεύματι καὶ ἀληθείᾳ. | grc-pg Φιάλην δὲ ὑποληπτέον τὴν πρὸς Θεὸν φιλίαν, ἤτοι τὴν τελείαν καὶ πνευματικὴν ἀγάπην, ἐν ᾗ ἡ προσευχὴ ἐνεργεῖται ἐν Πνεύματι καὶ ἀληθείᾳ. | lat-pg Existimandum autem est, phialam amorem esse erga Deum, sive perfectam et spiritualem charitatem, in qua perficitur oratio in Spiritu et veritate. | dysinger The bowls of incense are said to be the the prayers of the saints that the twenty-four elders offered Rev 5:8 ‘Bowl’ (phialên) is understood to mean the friendship (philian) with God or that perfect and spiritual love in which prayer is effected in Spirit and Truth. | nesic Каже се да посуде с тамјаном представљају молитве светих које су приносили двадесет четворица старешина. Откр. 5, 8. „Посуда“ симболички представља пријатељство с Богом, те ону савршену и духовну љубав у којој молитва дејствује у духу и истини. Јн. 4, 23–24. |
78 78 78 | grc-géhin + grc-pg ...
ὅταν δόξῃς μὴ δεῖσθαι δακρύων ἐν τῇ προσευχῇ σου δι ἁμαρτίας σκόπει πόσον ἀφέστηκας θεοῦ ὀφείλων εἶναι ἐν αὐτῷ εἶναι διαπαντός διὰ παντὸς καὶ θερμότερον δακρύσεις | lat-pg Cum opinatus fueris te non egere lacrymis in oratione tua propter peccata, dispice quantum abfueris a Deo, cum deberes omni tempore in eo esse, et calidius lacrymaberis. | dysinger When you imagine you no longer need tears for sins in your prayer on account of sin, examine how far you have moved from God, when you are bound to always be in him; and you will weep even more fervently. | nesic Када помислиш да у својој молитви немаш више потребу да плачеш због властитих грехова, размисли колико си се удаљио од Бога – премда си дужан да непрестано пребиваш у Њему – па ћеш још ватреније своје сузе проливати. | ||||||||||||||||||||||||||||||
79 79 79 | grc-géhin Ναὶ μὴν ἐπιγινώσκων τὰ μέτρα σου ἥδεως πενθήσεις ταλανίζων ἑαυτὸν κατὰ τὸν Ἡσαΐαν· Πῶς ἀκάθαρτος ὢν, καὶ ἐν μέσῳ λαοῦ τοιούτου ὑπάρχων, τουτέστιν ἐναντίων, τολμᾷς τῷ κυρίῳ Σαβαὼθ παρεστάναι. | grc-pg Ναὶ μὴν ἐπιγινώσκων τὰ μέτρα σου, ἡδέως πενθήσεις, ταλανίζων ἑαυτὸν κατὰ τὸν Ἠσαΐαν, ὡς ἀκάθαρτος ὢν, καὶ ἀκάθαρτα χείλη ἔχων, καὶ ἐν μέσῳ λαοῦ τοιούτου ὑπάρχων, τοὐναντίον τολμᾷς Κυρίῳ Σαβαὼθ παρεστάναι. | lat-pg Profecto mensuras tuas agnoscens, suaviter lugebis, miserum aerumnosumque teipsum vocitans secundum Isaiam, quod cum pollutus sis, et polluta labia habeas, et in medio populi talis exsistas, tu e contrario audes Domino exercituum astare. | dysinger Yes, when you recognize your measure, you will be take pleasure in mourning, calling yourself, like Isaiah, wretched, like an unclean person with unclean lips, living in the midst of a people similarly [unclean] Is 6:5 So how in the face of this can you stand boldly before the Lord Sabbaoth?. | nesic Заиста, када спознаш своју меру, уживаћеш у жаловању, називајући себе, попут Исаије, бедником. Јер, будући нечист и имајући нечиста уста, те живећи међу подједнако нечистим људима и противницима, Ис. 6, 5. ти се ипак усуђујеш да станеш пред Господа Саваота! |
80 80 80 | grc-géhin + grc-pg ...
ἐὰν ἀληθῶς προσεύχῃ πολλὴν πληροφορίαν εὑρήσεις καὶ ἄγγελοι συνελεύσονταί σοι ὡς καὶ τῷ δανιήλ καὶ τοὺς λόγους τῶν γινομένων φωτιοῦσί σε φωτιοῦσι | lat-pg Si vere oraveris, plenissimam comperies fidem, seu certificationem, et ad te angeli conveniere, et rationes eorum, quae fidat, in lucem proferent. | dysinger If you pray truly, you will find very great assurance and angels will accompany you as they did Daniel Dan 7:6 ; and they will enlighten you concerning the logoi of what has come into being. | nesic Ако се истински молиш, наћи ћеш силно осведочење, и анђели ће те пратити као пророка Данила, Дан. 7, 6. и просветлиће те у погледу логоса створених бића. | ||||||||||||||||||||||||||||||
81 81 81 | grc-géhin + grc-pg ...
γίνωσκε ὅτιπερ οἱ ἅγιοι ἄγγελοι προτρέπονται ἡμᾶς εἰς προσευχὴν καὶ συμπαρίστανται ἡμῖν χαίροντες ἅμα καὶ προσευχόμενοι ὑπὲρ ἡμῶν ἐὰν οὖν ἀμελήσωμεν καὶ δεξώμεθα λογισμοὺς ἐναντίους λίαν παροξύνομεν αὐτοὺς ὅτιπερ ὑπὲρ ἡμῶν ἀγωνίζονται τοσοῦτον ἡμεῖς δε δὲ οὐδὲ ὑπὲρ ἑαυτῶν βουλόμεθα ἱκετεῦσαι τὸν θεόν ἀλλὰ καταφρονοῦντες τῆς ἑαὐτῶν αὐτῶν λειτουργίας καὶ τὸν τούτων δεσπότην καὶ θεὸν θεὸν καὶ δεσπότην καταλιμπάνοντες δαίμοσιν ἀκαθάρτοις συντυγχάνομεν ἐντυγχάνομεν | lat-pg Nosce, quod sancti angeli nos excitant ad orationem, et una nobiscum astant, gaudentes simul et orantes pro nobis; si igitur neglexerimus, et contrarias susceperimus cogitationes, valde irritabimus ipsos, quod ii pro nobis tantopere decertent, nos vero nec pro nobis ipsis volumus supplicare Deo, sed eorum contemnentes ministerium, ipsorumque Deum ac Dominum derelinquentes, impuris cum daemonibus conversamur. | dysinger Know that the holy angels urge us to pray and stand with us, rejoicing and praying for us. KG 3.62 and 3.84 But if we are negligent and [willingly] receive opposing [tempting-] thoughts (logismoi), we greatly provoke them: since although they struggle for us, we are not willing even to supplicate God on our behalf, treating our own worship with contempt and abandoning their Lord and God to consort with unclean demons | nesic Знај да нас свети анђели подстичу на молитву и да стоје с нама на молитви, те се радују и моле за нас. Међутим, ако постанемо немарни и примимо непријатељске помисли, веома ћемо их узнемирити. Јер, док се они боре за нас, ми не желимо да се молимо Богу чак ни за себе саме. Због тога презиремо богослужење, те остављамо њиховог Бога и Господа да бисмо општили с нечистим демонима. | ||||||||||||||||||||||||||||||
82 82 82 | grc-géhin + grc-pg ...
προσεύχου ἐπιεικῶς καὶ ἀταράχως και καὶ ψάλλε συνετῶς καὶ εὐρύθμως καὶ ἔσῃ ὡς νεοσσὸς ἀετοῦ ἐν ὕψει αἰρόμενος | lat-pg Aequo bonoque animo, et absque perturbatione ora, et prudenter atque concinne psalle, erisque uti pullus aquilae in altum elevatus. | dysinger Pray: [1] gently and [2] undisturbed, Sing psalms: [1] with understanding Ps. 46:8 and [2] good rhythm; then you will be like the young eagle borne aloft in the heights. | nesic Моли се долично и спокојно, псалмопој с разумевањем и складно, па ћеш бити попут младог орла који узлеће на висине. | ||||||||||||||||||||||||||||||
83 83 83 | grc-géhin + grc-pg ...
ἡ μὲν ψαλμῳδία τὰ πάθη κατευνάζει καὶ τὴν ἀκρασίαν τοῦ σώματος ἠρεμεῖν ἀπεργάζεται ἡ δὲ προσευχὴ ἐνεργεῖν παρασκευάζει τὸν νοῦν τὴν ἰδίαν ἐνέργειαν | lat-pg Psalmorum cantus passiones sedat, et consopit, corporisque intemperantiam quiescere facit. Oratio autem mentem praeparat, ut operationem propriam exerceat. | dysinger Psalmody calms the passions and puts to rest the body’s disharmony; Prayer arouses the nous to activate its own proper activity. | nesic Псалмопојање умирује страсти и укроћује несклад тела; молитва припрема ум на вршење оне делатности која му је особена. | ||||||||||||||||||||||||||||||
84 84 84 | grc-géhin Προσευχὴ ἐστὶ πρέπουσα ἐνέργεια τῇ ἀξίᾳ τοῦ νου, ἤτοι ἡ κρείττων καὶ εἰλικρινὴς ἐνέργεια αὐτου καὶ χρῆσις. | grc-pg Προσευχὴ ἐστὶ πρέπουσα ἐνέργεια, τῇ ἀξίᾳ τοῦ νοῦ ἤτοι κρείττων, καὶ εἰλικρινὴς κρίσις αὐτοῦ. | lat-pg Oratio est operatio, quae decet dignitatem mentis, seu est judicium ipsius melius, et sincerum. | dysinger Prayer is the power befitting the dignity of the nous; it is the nous’ highest and purest power and function. | nesic Молитва је делатност која приличи достојанству ума, односно, молитва је најузвишенија и најчистија делатност и употреба ума. |
85 85 85 | grc-géhin + grc-pg ...
ἡ μὲν ψαλμῳδία τύπος τῆς ποικίλης σοφίας ἐστίν ἐστὶν ἡ δὲ προσευχὴ προοίμιόν ἐστι τῆς ἀΰλου καὶ αποικίλου ποικίλης γνώσεως | lat-pg Psalmorum cantus est imago variegatae sapientiae; oratio vero, prooemium est immaterialis et variae cognitionis. | dysinger Psalmody pertains to multiform wisdom; Eph 3:10 Prayer is the prelude to immaterial and uniform knowledge. | nesic Псалмопојање припада многообразној мудрости; Еф. 3, 10. молитва је увођење у нетварно и једнообразно познање. | ||||||||||||||||||||||||||||||
86 86 86 | grc-géhin + grc-pg ...
ἡ γνῶσις καλλίστη ἐστιν ὑπάρχει συνεργὸς γάρ ἐστι τῆς προσευχῆς τὴν νοερὰν δύναμιν τοῦ νοῦ διυπνίζουσα πρὸς θεωρίαν τῆς θείας γνώσεως | lat-pg Cognitio pulcherrima est, quippe quae orationis est cooperatrix, vim mentis intelligibilem expergisci faciens ad notitiae divinae contemplationem. | dysinger Knowledge has great beauty: it is the co-worker of prayer, awakening the intellectual power of the intellect to contemplation of divine knowledge. Cf. | nesic Познање је красно, јер оно садејствује молитви и побуђује мисаону силу ума на сагледавање божанског познања. | ||||||||||||||||||||||||||||||
87 87 87 | grc-géhin + grc-pg ...
εἰ οὐδέπω ἔλαβες χάρισμα προσευχῆς ἢ ψαλμῳδίας ἐπέδρευσον ἐφέδρευσον καὶ λήψῃ | lat-pg Si necdum accepisti gratiam orationis, aut palmodiae, insiste sedulus, et accipies. | dysinger If you have not [yet] received the gift of PRAYER or PSALMODY, persevere and you will receive it. | nesic Ако још увек ниси примио благодатни дар молитве или псалмопојања, буди истрајан и примићеш га. | ||||||||||||||||||||||||||||||
88 88 88 | grc-géhin + grc-pg ...
ἔλεγε δὲ αὐτοῖς καὶ παραβολήν φησίν παραβολὴν πρὸς τὸ δεῖν αὐτοὺς πάντοτε προσεύχεσθαι καὶ μὴ ἐκκακεῖν οὐκοῦν μὴ ἐκκάκει τέως μηδὲ ἀθύμει ὡς μὴ λαβών λήψῃ γὰρ ὕστερον ἐπήγαγε γὰρ ὕστερον καὶ ἐπήγαγε τῇ παραβολῇ τό εἰ γὰρ καὶ θεὸν οὐ φοβοῦμαι καὶ ἄνθρωπον οὐκ ἐντρέπομαι ἀλλά γε διὰ τὸ κόπους μοι παρέχειν παρέχειν μοι τὴν γυναῖκα ποιήσω τὴν κρίσιν ἐκδίκησιν αὐτῆς οὕτως οὖν καὶ ὁ θεὸς ποιήσει τὴν ἐκδίκησιν τῶν βοώντων πρὸς αὐτὸν νυκτὸς καὶ ἡμέρας ἐν τάχει εὐθύμει τοιγαροῦν προσκαρτερῶν ἐμπόνως ἐν τῇ ἁγίᾳ προσευχῇ | lat-pg Dicebat autem ipsis et parabolam, quod oporteat ipsos semper orare, neque deficere: non igitur deficias hactenus, neque despondeas animo, quia non acceperis; accipies etenim postea: et subjecit deinde parabolae illud dictum: «Si namque Deum minime timeo, et hominem non revereor; tamen propterea quod mulier mihi praebet molestias, ipsius ultionem faciam;» sic ergo et Deus faciet vindictam clamantium ad ipsum noctu diuque. Esto itaque bono animo perseverans laboriose in sancta oratione. | dysinger He told them a parable so that they would pray always and not lose heart Lk 18:1 . So neither lose heart nor be discouraged in the meantime if you do not receive [i.e. the gift of prayer or psalmody]; you will receive it later. And in the parable he continued, Even if I do not fear God or respect man, still, since this woman is a nuisance, I will judge her case. So too will God similarly avenge those who cry out to him night and day, and he will do it soon Lk 18:4-8 . So be of good cheer and persevere eagerly in holy prayer. | nesic „А каза им причу да би показао како треба свагда да се моле и да не малаксавају“. Лк. 18, 1. Према томе, немој малаксавати, нити се обесхрабруј, ако у међувремену ниси примио благодатни дар молитве или псалмопојања, јер примићеш га касније. И затим је наставио с причом, говорећи: „Ако се и не бојим Бога и не стидим људи, одбранићу ову удовицу, јер ми досађује“. Лк. 18, 4–5. Исто тако ће и „Бог одбранити своје изабранике који му вапију дан и ноћ“. Лк. 18, 7–8. Дакле, буди храбар и марљиво истрај у светој молитви! | ||||||||||||||||||||||||||||||
89 89 89 | grc-géhin + grc-pg ...
μὴ θέλε ὡς θελήσῃς ὥς σοι δοκεῖ ἀλλ ὡς θεῷ ἀρέσκει γένεσθαι τὰ κατὰ σέ σὲ γενέσθαι καὶ ἔσῃ ἀτάραχος καὶ εὐχάριστος ἐν προσευχῇ σου | lat-pg Ne, ut tibi videtur, velis fieri, quae ad te spectant, sed ut Deo placet, erisque imperturbatus, et gratias agens in tua oratione. | dysinger You should not wish for things that concern you to take place as seems good to you, but rather as is pleasing to God. Then you will be undisturbed and thankful in your prayer. | nesic Немој хтети да се оно што је у вези с твојим животом одвија онако како теби најбоље изгледа, већ онако како је Богу угодно. Тада ћеш бити спокојан и благодаран у својој молитви. | ||||||||||||||||||||||||||||||
90 90 90 | grc-géhin + grc-pg ...
κἂν μετὰ θεοῦ δοκῇς εἶναι φυλάττου τὸν τῆς πορνείας δαίμονα λίαν γάρ ἐστιν ἀπατεὼν καὶ φθονερώτατος καὶ βούλεται ὀξύτερος εἶναι τῆς κινήσεως καὶ νήψεως του τοῦ νοός σου ὡς καὶ ἀπὸ θεοῦ αὐτὸν ἀφιστᾶν ἀποσπᾷν αὐτὸν παρεστῶτα αὐτῷ μετ εὐλαβείας καὶ φόβου | lat-pg Licet cum Deo videaris esse, cave a luxuriae daemone, valde namque fallax est, et maxime invidus, et ocior esse vult motione ac vigilantia mentis tuae, ita ut eam avellat a Deo, cui assistebat cum devotione ac timore. | dysinger Even if you suppose yourself to be with God, guard against the demon of sexual immorality, for he is very deceitful and extremely vengeful; and he wants to be quicker than the movement and watchfulness of your nous, so that he can tear it away from God, while it stands beside Him in reverence and awe. | nesic Чак и када ти се чини да пребиваш с Богом, чувај се демона блуда, јер он је веома преваран и крајње осветољубив, те жели да буде хитрији од покрета и будности твога ума, еда би га отргнуо од Бога, док стоји пред Њим с побожношћу и страхом. | ||||||||||||||||||||||||||||||
91 91 91 | grc-géhin + grc-pg ...
ἐὰν ἑὰν προσευχῆς ἐπιμελῇ ἑτοιμάζου πρὸς ἐπαγωγὰς δαιμόνων καὶ καρτερῶς τὰς παρ αὐτῶν μάστιγας ὑπόμενε ὡς γὰρ θῆρες ἄγριοι ἐπελεύσονταί σοι καὶ ἅπαν πᾶν σου κακώσουσι τὸ σῶμα | lat-pg Si tibi cura est orationis, praepara te ad hostiles daemonum invasiones, et constanter verbera quae infligunt, sustine; nam tanquam feroces bestiae insilient in te, tuumque corpus totum vexabunt et affligent. | dysinger If you are taking care of [your] prayer, prepare for invasions from the demons and patiently endure their scourging. They will come upon you like [wild] beasts and injure your whole body. | nesic Ако се брижљиво стараш око молитве, припреми се за најезде демона и стрпљиво подноси њихово бичевање. Јер, они ће насрнути на тебе попут дивљих звери и озледити читаво твоје тело. | ||||||||||||||||||||||||||||||
92 92 92 | grc-géhin + grc-pg ...
παρασκευάζου ὡς ἔμπειρος ἀγωνιστής ἀγωνιστὴς κἂν ἀθρόως ἴδῃς φαντασίαν μὴ κλονεῖσθαι κἂν ῥομφαίαν κατὰ σοῦ ἐσπασμένην ἢ λαμπάδα παρατρέχουσάν κατέχουσάν σου τὴν ὄψιν μὴ ταράττεσθαι κἂν μορφήν τινα ἀηδῆ καὶ αἱματώδη μήτε ὅλως μηδόλως καταπίπτειν τῇ ψυχῇ σου τὴν ψυχὴν ἀλλὰ στῆθι ὁμολογῶν τὴν καλὴν καλήν σου ὁμολογίαν καὶ ῥᾷον ἐπόψει ἐπόψῃ ἐπὶ τοὺς ἐχθρούς σου | lat-pg Paratus sis, uti peritus certator, ut, quamvis ex inopinato videris spectrum, non concutiaris, et licet dispexeris gladium districtum adversum te, aut lampadem, quae tuum comprehendat visum, non turberis, et quamvis speciem aliquam deformem, et cruentam spectaveris, nullo modo concidas anima, verum sta tuam confitendo praeclaram confessionem, et facilius tuos inspicies inimicos. | dysinger Prepare yourself like a skilled wrestler not to be confused even if you suddenly see some apparition, and not to be upset even if you see a sword drawn against you or a light passing before your eyes, and not become agitated, even if you see some horrible, bloody shape; do not let your soul by completely defeated. Instead, stand firm, making your good confession of faith 1 Tim. 6:12 , and you will easily look upon your enemies Ps. 117:7 . | nesic Припремивши се попут искусног рвача, немој се поколебати чак и ако неочекивано угледаш неку утвару; и немој се онеспокојавати ако видиш да се мач подиже на тебе, нити ако се упаљена буктиња устремљује на твоје лице; немој се узнемиравати чак и ако опазиш неко ужасно и крваво обличје. Немој ни по коју цену допустити да твоја душа буде поражена! Напротив, стани непоколебиво, исповеди добро исповедање вере, 1. Тим. 6, 12. па ћеш смело гледати на непријатеље своје. Пс. 117, 17. | ||||||||||||||||||||||||||||||
93 93 93 | grc-géhin + grc-pg ...
ὁ τὰ ἀλγεινὰ λυπηρὰ ὑποφέρων καὶ τῶν περιχαρῶν τεύξεται καὶ ὁ ἐν τοῖς ἀηδέσι καρτερῶν τῶν ἡδέων οὐκ ἀμοιρήσει | lat-pg Qui molesta sufferi, assequetur etiam quae gaudium pariunt, et qui constans tolerat insuavia, non carebit suavibus. | dysinger If you endure painful things, you will also obtain joyful ones; and one who is patient with unpleasant things will not lack a share in what is pleasant. | nesic Ако подносиш страдање, окусићеш радост; а онај који подноси непријатне ствари неће бити лишен удела у пријатним стварима. | ||||||||||||||||||||||||||||||
94 94 94 | grc-géhin + grc-pg ...
ὅρα μή σε ἀπατήσωσι διά τινος ὀπτασίας οἱ πονηροὶ δαίμονες ἀλλὰ γίνου σύννους τρεπόμενος εἰς εὐχὴν καὶ παρακάλει τὸν θεόν θεὸν ἵνα εἰ μὲν ἐξ αὐτοῦ ἐστι τὸ νόημα αὐτός σε φωτίσῃ εἰ δὲ μήγε τὸ τάχος τὸν πλάνον ἀπελάσῃ ἐκ ἀπὸ σοῦ καὶ θάρσει ὡς οὐ στήσονται οἱ κύνες σοῦ ἐμπύρως τῇ βακτηρίᾳ τῆς πρὸς θεὸν ἐντεύξεως ἐντεύξει κεχρημένου εὐθέως γάρ γὰρ ἀοράτως καὶ ἀφανῶς θεοῦ δυνάμει μαστιζόμενοι μακρὰν ἐλασθήσονται | lat-pg Cave ne te decipiant per aliquam visionem maligni daemones; verum esto prudens, te convertens ad orationem, Deumque precare, ut si ex ipso quidem est cogitatum, ipse te illuminet, at si non est celeriter a te deceptorem depellat, et confide, quod non stabunt canes, te ardente cum animo Deo colloquente: confestim nempe invisibiliter, atque occulte Dei potentia flagellati, procul expellentur. | dysinger See that the evil demons do not deceive you with some vision: be deeply thoughtful, turn to prayer, and call upon God to enlighten you himself as to whether the idea (noema) comes from him; or if not, to quickly expel the deception from you. And take courage: the dogs will not stand against you, if you are fiery* in wielding the staff of supplication to God against them. For they will instantly be driven far away, invisibly and secretly flogged by the power of God. * fiery prayer De Orat.111; cf. Cassian Conf 9.15] | nesic Чувај се да те зли демони не преваре неким виђењем! Буди разборит у свом унутрашњем свету, окрени се молитви и призивај Бога да те Он сам просветли, ако умствена представа долази од Њега. Међутим, ако не долази од Њега, моли га и призивај да сместа удаљи од тебе ову заблуду. И буди храбри, јер пси неће моћи да ти се супротставе, ако притекнеш Богу с жарким мољењем. Наиме, сместа ће далеко бити одагнани, невидљиво и тајно бичевани силом Божијом. | ||||||||||||||||||||||||||||||
95 95 95 | grc-géhin + grc-pg ...
δίκαιόν ἐστι μηδὲ τὸν δόλον τοῦτόν σε ἀγνοεῖν ὅτι ἐν καιρῳ καιρῷ μερίζονται ἑαυτοὺς οἱ δαίμονες καὶ εἰ δόξεις δόξης βοήθειαν ἐπιζητεῖν εἰσίασιν οἱ λοιποὶ ἐν σχήμασιν ἀγγελικοῖς τοὺς πρώτους ἀπελαύνοντες ἐξελαύνοντες πρὸς τὸ σὲ ἐξαπατηθῆναι ἐξ τό σε ἐξαπατᾶσθαι ὑπ αὐτῶν τῇ γνώμῃ ὡς δῆθεν ἁγίων ὄντων ἀγγέλων | lat-pg Justum est quod neque fallaciam istam ignores; nimirum quod ad tempus sese dividunt daemones, sique auxilium quaerendum censueris, intrant reliqui angelicis in formis, expellendo primos, quo tu decipiaris ab ipsis, judicando quod videlicet forent angeli sancti. | dysinger It is [only] just that you not be ignorant of this deceit: at times the demons divide themselves [into two groups], and if you appear to be calling for help, the second [group] enters arrayed as angels and drives away the first [group] that is assailing you, in order to make you conclude that they are holy angels. | nesic Требало би да ти је познато и ово демонско лукавство: Понекад се демони поделе међу собом у две скупине. И ако им се учини да тражиш помоћ против једне скупине, друга скупина улази у обличју анђела и изгони прву скупину која те напада, еда би помислио како су те избавили свети анђели. | ||||||||||||||||||||||||||||||
96 96 96 | grc-géhin + grc-pg ...
ταπεινοφροσύνης πολλῆς ἐπιμέλησαι καὶ ἀνδρείας καὶ οὐ μή σου ἐπήρεια δαιμόνων δαιμόνων ἐπήρεια καθάψηται τῆς ψυχῆς καὶ μάστιξ οὐκ ἐγγιεῖ τῷ σκηνώματί σου ὅτι τοῖς ἀγγέλοις αὐτοῦ ἐντελεῖται περὶ σοῦ ὁ θεὸς τοῦ διαφυλάξαι σε καὶ ἀφανῶς ἄπασαν ἅπασαν τὴν ἀντικειμένην ἐνέργειαν ἀποδιώξουσιν ἐκδιώξουσιν ἀπὸ σοῦ | lat-pg Multae humilitati ac generositati stude, et insultus daemonum animam tuam non continget, neque flagellum appropinquabit tabernaculo tuo, quia angelis suis mandavit de te, ut custodiant te, et invisibiliter abigant a te omnem oppositam operationem. | dysinger Take care to acquire great humility and courage, and no demonic spite will accost your soul and ‘the scourge will not draw near your tent, for God will give his angels charge over you to guard you’ Ps. 90:10-11 , and unseen they will chase away from you the whole enemy - maneuver. | nesic Побрини се да задобијеш велико смиреноумље и мужевност, па се демонски насртаји уопште неће коснути твоје душе. И њихов „бич се неће приближити дому твоме, јер ће Бог анђелима својим заповедити за тебе“, Пс. 90, 10–11. и они ће на невидљив начин отерати од тебе свако непријатељско дејство. | ||||||||||||||||||||||||||||||
97 97 97 | grc-géhin + grc-pg ...
ψόφους μὲν καὶ κτύπους καὶ φωνὰς καὶ αἰκισμοὺς ἐκ δαιμόνων ἀκούσεται ὁ καθαρᾶς ἐπιμελούμενος προσευχῆς ἀλλ ἀλλὰ οὐ συμπεσεῖται συμπετεῖται οὐδὲ προδώσει τὸν λογισμόν λογισμὸν λέγων πρὸς τὸν θεόν οὐ φοβηθήσομαι κακά κακὰ ὅτι σὺ μετ ἐμοῦ εἶ καὶ τὰ ὅμοια | lat-pg Qui orationi dat operam audiet quidem strepitus et fragores, et voces, atque verborum pulsationes, sed non concidet, neque prodet ratiocinationem, dicens ad Deum: Non timebo mala, quoniam tu mecum es; et similia. | dysinger Noises, crashes, voices, and tortured [screams] will he hear - the person carefully attending to pure prayer: but he will not cave in or surrender his rationality, saying to God, ‘I will not fear evil things, for you are with me,’ Ps. 22:4 and other similar [verses]. | nesic Онај који се брижљиво стара о чистој молитви чуће буку, тресак и урлике, али неће одустати од молитве, нити ће препустити свој унутрашњи свет демонима, већ ће казати Богу: „Нећу се бојати зла, јер Ти си са мном“, Пс. 22, 4. те друге сличне стихове. | ||||||||||||||||||||||||||||||
98 98 98 | grc-géhin + grc-pg ...
ἐν καιρῷ τῶν τοιούτων πειρασμῶν βραχείᾳ καὶ ἐπιτεταμένῃ προσευχῇ κέχρησο | lat-pg In tempore hujuscemodi tentationum utere brevi et intensa oratione. | dysinger In the times of these sorts of temptations employ brief, intense prayer. | nesic У тренуцима оваквих искушења моли се кратком и жестоком молитвом. | ||||||||||||||||||||||||||||||
99 99 99 | grc-géhin + grc-pg ...
ἐὰν ἀπειλήσωσί σοι οἱ δαίμονες ἀθρόως ἐκ τοῦ ἀέρος προφαίνεσθαι καὶ ἐκπλήττειν σε καὶ διαρπάζειν τὸν νοῦν σου ἢ ὡς θῆρες ἀδικεῖν τὴν σάρκα σου μὴ πτοηθῇς αὐτοὺς μηδὲ ὅλως φροντίσῃς τῆς τούτων ἀπειλῆς ἐκφοβοῦσι γάρ σε πειράζοντες εἰ ἄρα ὅλως προσέχεις αὐτοῖς ἢ τέλεον εἰ τέλειον αὐτῶν κατεφρόνησας εἰ θεῷ παντοκράτορι καὶ δημιουργῷ καὶ προνοητῇ τοῦ παντὸς παρίστασαι ἐν τῇ προσευχῇ | lat-pg Si daemones comminentur tibi sese ex improviso apparituros ex aere, teque perterrefacturos, tuamque mentem rapturos, aut, tanquam atroces bestiae tuam carnem violenter dilaniaturos, ne ipsos paveas, neve ullatenus illorum comminationem cures; injiciunt quippe metum tentantes te, an omnino ipsis attendas, an eos totaliter despexeris, an omnipotenti Deo, et Creatori, omniumque rerum provisori, in oratione astiteris. | dysinger If the demons threaten to suddenly appear to you out of the air to shock you and seize your nous or to injure your flesh like [wild] beasts, do not let them dismay you, take no thought of their threats. They are tempting you to fear them, to see whether you bother about them or regard them with total contempt. | nesic Ако демони прете да ће се изненада појавити у ваздуху како би те избезумили и помутити твој ум, или како би попут дивљих звери озледили твоју плот, немој им допустити да те устраше, нити обраћај пажњу на њихове претње. Они те искушавају да би те уплашили, као и да би видели да ли обраћаш пажњу на њих или их сасвим презиреш. | ||||||||||||||||||||||||||||||
100 100 100 | grc-géhin + grc-pg ...
εἰ θεῷ παντοκράτορι καὶ δημιουργῷ καὶ προνοητῇ τοῦ παντὸς παρίστασαι ἐν τῇ προσευχῇ σου τιδήποτε τί οὕτως ἀλόγως αὐτῷ παρέστηκας ὡς παρέντα παρελθόντα τὸν ἀνυπέρβλητον αὐτοῦ φόβον καὶ κώνωπας καὶ κανθάρους δεδίττεσθαι ἢ οὐκ ἤκουσας τοῦ λέγοντος κύριον τὸν θεόν σου φοβηθήσῃ καὶ πάλιν ὃν φρίττει καὶ τρέμει τὰ πάντα ἀπὸ προσώπου τῆς δυνάμεως αὐτοῦ καὶ τὰ ἑξῆς | lat-pg Quid enim Deo ita inconsiderate astas, ut ejus insuperabilem omittens timorem, et culices et scarabeos pertimescas? Annon audisti dicentem: «Dominum Deum tuum timebis,» et rursus: «Quem metuunt, et tremunt a facie potentiae ejus?» et reliqua. | dysinger If it is God Almighty, creator of the universe, provident [administrator] of all, on Whom you attend in prayer, why do you stand before Him so irrationally as to circumvent by the impassable fear of him, while [yet] alarmed by mosquitoes and dung-beetles? Have you not heard that it said, ‘The Lord your God shall you fear ’ Deut. 6:13 and again, ‘At Whom all things fear and tremble, before the Face of his power’ Dan. 6:27 [Theodotion] + Joel 2:11? ? | nesic Ако у својој молитви стојиш пред Богом, Сведржитељем, Творцем и Промислитељем свега постојећег, зашто стојиш тако безумно пред Њим, те напушташ Његов непобедиви страх да би се плашио комараца и бубашваба?! Зар не чујеш онога који говори: „Бој се Господа Бога свог“; Пнз. 10, 20. и опет: „Онога кога се све боји и дрхти пред силом Његовом“, Дан. 6, 27. и остало? | ||||||||||||||||||||||||||||||
101 101 101 | grc-géhin + grc-pg ...
ὥσπερ ὁ ἄρτος τροφή ἐστι τῷ σώματι καὶ ἡ ἀρετὴ τῇ ψυχῇ οὕτω καὶ τοῦ̂ τοῦ νοῦ ἡ πνευματικὴ προσευχὴ τροφὴ ὑπάρχει | lat-pg Sicut panis est alimentum corpori, et virtus animae, ita et intellectui siritualis oratio nutrimentum est. | dysinger Just as bread is nourishment for the body and virtue [is nourishment] for the soul, so spiritual prayer is the nourishment for the nous. | nesic Као што је хлеб храна за тело и врлина храна за душу, тако је духовна молитва храна за ум. | ||||||||||||||||||||||||||||||
102 102 102 | grc-géhin + grc-pg ...
μὴ φαρισαϊκῶς ἀλλὰ τελωνικῶς προσεύχου ἐν τῷ ἱερῷ τόπῳ τῆς προσευχῆς ἵνα καὶ σὺ δικαιωθῇς ὑπὸ θεοῦ κυρίου | lat-pg Ne pharisaice, sed more publicani ores in sacro orationis loco, ut etiam tu a Domino justificeris. | dysinger Pray, not like the Pharisee, but like the publican in the holy place of prayer, so that you too may be justified by God Lk 18:10-14 . | nesic Немој се молити као цариник на свештеном месту молитве, већ као цариник, Лк. 18, 10- 14. еда би и тебе Бог оправдао. | ||||||||||||||||||||||||||||||
103 103 103 | grc-géhin + grc-pg ...
ἀγωνίζου μὴ κατεύξασθαί τινος ἐν τῇ προσευχῇ σου ἴνα ἵνα μὴ ἃ οἰκοδομεῖς καταλύσῃς βδελυκτὴν ποιῶν τὴν προσευχήν σου | lat-pg Contende, non orare adversus aliquem in tua oratione, ne destruas quae aedificas, orationem tuam exsecrandam reddendo. | dysinger Struggle not to curse anyone in your prayer, so as not to make your prayer disgusting, [thus] destroying what you are building up. | nesic Бори се да никог не проклињеш у молитви, еда своју молитву не би учинио мрском и порушио оно што си изградио. | ||||||||||||||||||||||||||||||
104 104 104 | grc-géhin + grc-pg ...
ὁ χρεωφειλέτης τῶν μυρίων ταλάντων παιδευέτω σε ὡς εἰ μὴ ἀφήσεις ἀφήσῃς τῷ ὀφειλέτῃ οὐδὲ αὐτὸς τεύξῃ τῆς ἀφέσεως παρέδωκε γὰρ αὐτὸν φησὶν φησὶν αὐτὸν τοῖς βασανισταῖς | lat-pg Doceat te qui debitor erat decem mille talentorum, quod nisi dimittas debitori, nec ipse dimissionem consequeris; tradidit enim, inquit, ipsum tortoribus. | dysinger The debtor who owed ten thousand talents Mat 18:23-35 ought to instruct you: if you do not forgive your debtor, you yourself will not win forgiveness Mat 6:15 . For it says, He gave him over to the torturers Mat 18:34 . | nesic Нека те подучи онај који је дуговао десет хиљада таланата: Мт. 18, 23–25. Ако не опростиш своме дужнику, нећеш ни ти добити опроштај. Мт. 6, 15. Јер, каже се: „Предаде га мучитељима његовим“. Мт. 18, 34. | ||||||||||||||||||||||||||||||
105 105 105 | grc-géhin + grc-pg ...
παραπέμπου τὰς ἀνάγκας τοῦ σώματος ἐν τῇ παραστάσει τῆς προσευχῆς σου ἵνα μὴ νυττόμενος ὑπὸ ψύλλης ἢ φθειρὸς ἢ κώνωπος ἢ μυίας ζημιωθῇς τὸ μέγιστον κέρδος τῆς προσευχῆς σου | lat-pg Praetermitte corporis necessitates, dum orationi assistis, ne fodicatus a pulice, aut a pediculo, vel culice seu musca, maximi lucri tuae orationis detrimentum patiaris. | dysinger Dismiss the necessities of the body during your attendance at prayer, so that you do not lose the great benefit of your prayer through the bite of a flea, a louse a mosquito or a carrion-fly. | nesic Одложи све телесне потребе док се молиш, еда се због уједа буве, вашке, комарца или стрвине не би лишио велике користи своје молитве. | ||||||||||||||||||||||||||||||
106 106 106 | grc-géhin + grc-pg ...
ἦλθεν εἰς ἡμᾶς ὥς τινι τῶν ἁγίων προσευχομένῳ τοσοῦτον ἀνθίστατο ὁ πονηρὸς ὡς ἅμα τοῦ̂ τῷ ἐκτεῖναι τὰς χεῖρας ἐκεῖνον εἰς λέοντα μετασχηματισθῆαι μετασχηματίζεσθαι καὶ ἀνεγείροντα ἀνεγείρειν εἰς ὀρθὸν τοὺς ἐμπροσθίους πόδας καὶ τοὺς οἰκείους ὄνυχας ἑκατέρωθεν ταῖς δυσὶ ψόαις ψύαις ἐμπείρειν τοῦ ἀγωνιστοῦ καὶ μὴ ἀφίστασθαι πρὶν ἢ τὰς χεῖρας κατάξῃ κατάξει τὸν δὲ μηδέποτε μηδὲ πώποτε ὑποχαλάσαι ταύτας ἄχρις οὗ τὰς συνήθεις εὐχὰς πληρῶσαι ἐπλήρωσε | lat-pg Pervenit ad nos, seu ad aures nostras, quod cuidam sanctorum oranti adeo malignus obstabat, ut, simul ac manus extendebat, ille in leonem transfiguraretur, et recta sursum erigens anteriores pedes, propriosque ungues utrinque duabus malis certatoris infigeret, neque desisteret, priusquam manus ille diduceret; ipse vero nunquam relaxavit eas, donec preces consuetas explevit. | dysinger It has come to us how, when one of the holy ones was praying, the evil one was so opposed to him that, as soon as [the holy one] raised his hands, [the evil one] changed his shape into that of a lion and, raising his front paws up, fixed his claws in both sides of the muscles of the combatant's thighs and would not move away until [the holy one] lowered his hands. However he did not let them down before completing his customary prayers. | nesic До нас је дошла следеће приповест: Лукави ђаво се толико противио једном од светих да је, сваки пут кад би светитељ дизао руке на молитву, узимао на себе обличје лава, подизао своје предње шапе и заривао своје канџе у обе стране бедра овог борца, те није хтео да се удаљи све док светац не би спустио руке своје. Међутим, он их никада не би спуштао пре него што оконча своје уобичајене молитве. | ||||||||||||||||||||||||||||||
107 107 107 | grc-géhin + grc-pg ...
τοιοῦτον ἔγνωμεν γεγονέναι καὶ τὸν ἐν λάκκῳ ἡσυχάσαντα ἰωάννην λέγω τὸν μικρόν τὸν μικρὸν ἤτοι ὑπερμεγέθη μοναχόν μοναχὸν ὃς ἀκίνητος ἔμεινεν ἐκ τῆς τοῦ θεοῦ συνουσίας τοῦ δαίμονος ἐν εἴδει δράκοντος περιειλιγέντος αὐτῷ περιειλιχθέντος καὶ μασωμένου μασσομένου αὐτοῦ τὰς σάρκας καὶ τῷ προσώπῳ αὐτοῦ ἐπερευγομένου | lat-pg Hujuscemodi fuisse novimus eum, qui in fovea solitaria quiete silebat, Joannem Parvum, sive potius praemagnum monachum, qui ex Dei consortio mansit immotus, daemone in specie draconis circumvoluto, ejusque carnes mandente, et in faciem ejus eructante. | dysinger We know of another similar monk who lived in a secluded cistern, John the Short - or rather John the Very Great - who remained without moving from his [intimate] communion with God as the demon in the form of a serpent coiled around him and constricted his flesh, disgorging it into his face. | nesic Знамо за још једног сличног монаха – Јована Малог, или, боље рећи, Јована Превеликог – који је тиховао у цистерни и непрестано општио с Богом, а демон се у обличју змије увијао око њега, гризао му плот и бљувао му у лице. | ||||||||||||||||||||||||||||||
108 108 108 | grc-géhin + grc-pg ...
ἀνέγνως πάντως καὶ τοὺς βίους τῶν ταβεννησιωτῶν μοναχῶν καθά φησιν ὅτι λαλοῦντος τοῦ ἀββᾶ θεοδώρου λόγον τοῖς ἀδελφοῖς ἦλθον δύο ἔχιδναι πρὸς ὑπὸ τοὺς πόδας αὐτοῦ ὁ δὲ ἀταράχως ποιήσας αὐτοὺς αὐτὰς ὡσεὶ καμάραν ὑπέλαβεν αὐτὰς ἔνδον ἔνδοθεν ἕως ἐπαύσατο λαλῶν τὸν λόγον καὶ τότε αὐτὰς ὑπεδείκνυ τοῖς ἀδελφοῖς ἐξηγούμενος τὸ πρᾶγμα | lat-pg Legisti omnino et vitas monachorum Tabennesiotarum, ubi dicitur, quod abbate Theodoro sermonem ad fratres habente, venerunt duae viperae sub ejus pedes; ille vero imperturbate eas uti fornicem faciens, suscepit interius, donec sermonem locutus perfecit, tuncque ipsas fratribus ostendit, rem exponens. | dysinger And you have read the lives of the Tabennesiote monks, where it says that as Abba Theodore was speaking a word to the brothers, two vipers crawled towards his feet; but he, undisturbed, made for them a kind of vaulted chamber [of his feet] and let them stay there until he had finished his word. Then he showed them to the brothers interpreting what had happened. | nesic Несумњиво си читао житија тавенисиотских монаха у којима се приповеда да су две змије пузале према ногама аве Теодора док је он држао беседу братији. Међутим, он се није узнемирио, већ је савио ноге у облику свода и допустио им да остану тамо док није окончао своју беседу. Затим их је показао браћа и објаснио шта се догодило. | ||||||||||||||||||||||||||||||
109 109 109 | grc-géhin + grc-pg ...
περὶ ἑτέρου πάλιν ἀνέγνωμεν πνευματικοῦ ἀδελφοῦ ὅτι προσευχομένου αὐτοῦ ἔχιδνα ἐλθοῦσα καθήψατο τοῦ ποδὸς αὐτοῦ ὁ δέ δὲ οὐ πρότερον καθῆκε τὰς χεῖρας ἄχρις οὗ τὴν συνήθη ἐξετέλεσεν εὐχὴν καὶ οὐδὲν ἐβλάβη ὁ ἀγαπήσας τὸν θεὸν ὑπὲρ ἑαυτόν | lat-pg Rursus de altero Patre spirituali, seu religioso legimus, quod orante ipso vipera accedens ejus attigit pedes, ille vero non prius deposuit manus, quousque consuetam perfecit orationem, nihilque passus est noxae qui dilexit Deum plusquam seipsum. | dysinger We have also read of another spiritual brother who, while praying a snake came and fastened upon his foot. But he did not lower his hands until he had completed his customary prayer, and was not at all harmed - loving God more than himself. | nesic Читали смо о неком духовном брату коме је, док се молио, дошла змија и причврстила се за његову ногу. Ипак, он уопште није био озлеђен, нити је спустио руке све док није завршио своју уобичајену молитву, јер је љубио Бога више него себе самог. | ||||||||||||||||||||||||||||||
110 110 110 | grc-géhin + grc-pg ...
ἀμετεώριστον ὄμμα ἔχε ἐν τῇ προσευχῇ σου καὶ ἀρνησάμενός σου τὴν σάρκα καὶ τὴν ψυχήν ψυχὴν κατὰ νοῦν ζῆθι | lat-pg In oratione tua nec elatum, nec distractum habeas visum, et abnegando tuam carnem et animam, vive mentaliter. | dysinger Keep the eye from roaming during your prayer and deny your flesh and your soul Lk 9:23 , and live according to [the] nous. | nesic Чувај око своје од лутања током молитве, одреци се своје плоти и душе, Лк. 9, 23. те живи у складу с умом. | ||||||||||||||||||||||||||||||
111 111 111 | grc-géhin + grc-pg ...
ἑτέρῳ τινὶ εὐτόνως εὐχομένῳ ἁγίῳ ἐν ἐρήμῳ ἡσυχάζοντι δαίμονες ἐπιστάντες ἐπὶ δύο ἑβδομάδας τοῦτον ἐσφαίριζον καὶ ἐτίνασσον εἰς τὀν τὸν ἀέρα δεχόμενοι αὐτὸν ἐν τῳ τῷ ψιαθίῳ καὶ οὐδ᾿ ὅλως οὐδόλως ἴσχυσαν κἂν πρὸς βραχὺ καταγαγεῖν αὐτοῦ κατάγειν τὸν νοῦν αὐτοῦ ἐκ τῆς ἐμπύρου προσευχῆς | lat-pg Alteri cuidam sancto in deserta solitudine degenti tranquille, dum oraret, daemones astantes per duas hebdomadas ipso tanquam pila ludebant et in aera jactando vibrabant, eum in storea suscipientes, nullatenus tamen mentem ejus a fervente oratione deducere potuerunt. | dysinger Another holy solitary in the desert was attacked by demons for two weeks while vigorously focusing on his prayer: [as if] playing ball with him, they threw him up into the air catching him on a rush mat. They were completely unable to even briefly bring his nous down from its fiery* prayer. *fiery supplication DeOrat 94; cf. Cassian Conf 9.15] | nesic Неком другом светом – који се крепко молио и тиховао у пустињи – јавили су се демони и две недеље се поигравали с њим као с лоптом, бацајући га увис и хватајући га на његовој рогожи. Међутим, нису успели чак ни накратко да му одврате ум од пламене молитве. | ||||||||||||||||||||||||||||||
112 112 112 | grc-géhin + grc-pg ...
ἄλλῳ πάλιν φιλοθέῳ καὶ προσευχῆς πρόνοιαν ποιουμένῳ ἐν ἐρήμῳ βαδίζοντι ἄγγελοι ἐπέστησαν δύο καὶ ἐμέσαζον αὐτὸν συνοδοιποροῦντες αὐτῷ ὁ δὲ οὐδ ὅλως οὐδόλως τούτοις προσεῖχεν ἵνα μὴ τὸ κρεῖττον ζημιωθῇ ἐμνημόνευσε γὰρ τοῦ ἀποστολικοῦ ῥητοῦ τοῦ φάσκοντος οὔτε ἄγγελοι οὔτε ἀρχαὶ οὔτε δυνάμεις δυνήσονται ἡμᾶς χωρίσαι ἀπὸ τῆς ἀγάπης τοῦ θεοῦ χριστοῦ | lat-pg Rursus alteri Deum amanti et orationis curam gerenti, cum per desertam solitudinem graderetur, astiterunt angeli duo, simulque cum ipso iter facientes, eum in medio collocarunt. Ille vero nullatenus iis adhaesit, ne, quod melius erat, detrimentum acciperet. Meminerat quippe apostolici effati dicentis: «Nec angeli, neque principatus, neque potestates poterunt nos separare a charitate Christi.» | dysinger And [yet] another lover of God was praying with thoughtful foresight while going about in the desert when two angels came and walked on either side of him. But he did not attend to them at all, so as not to lose what was better. He remembered the saying of the apostle that neither angels, principalities or powers will be able to separate us from the love of God Rom. 8:38-9 . | nesic Још један богољубац се усредсређено молио док је корачао пустињом и њему су пришла два анђела и ходала с њим. Ипак, он уопште није марио за њих, еда не би изгубио бољи удео, јер сетио се речи апостола да нас ни анђели, ни поглаварства, ни силе неће раставити од љубави Божије. Рим. 8, 38–39. | ||||||||||||||||||||||||||||||
113 113 113 | grc-géhin Ἰσάγγελος γίνεται μοναχὸς διὰ τῆς ἀληθοῦς προσευχῆς, ἐπιποθῶν ἰδεῖν τὸ πρόσωπον τοῦ πατρὸς τοῦ ἐν τοῖς οὐρανοῖς. | grc-pg Ἰσάγγελος γίνεται μοναχὸς διὰ τῆς ἀληθοῦς προσευχῆς. | lat-pg Angelis aequalis fit monachus per veram orationem. | dysinger A monk becomes equal to the angels Lk 20:36 by means of true prayer, yearning to see the face of the Father who is in heaven Mt. 18:10 . | nesic Монах посредством молитве постаје једнак анђелима, жудећи да види лице Оца који је на небесима. Мт. 18, 10. |
114 114 114 | grc-géhin Μὴ ζήτει παντελῶς μορφήν τινα ἢ σχῆμα ἢ χρῶμα δέχεσθαι ἐν τῷ τῆς προσευχῆς καιρῷ. | grc-pg Ἐπιποθῶν ἰδεῖν τὸ πρόσωπον τοῦ Πατρὸς τοῦ ἐν οὐρανοῖς, μὴ ζήτει παντελῶς μορφὴν, ἢ σχῆμα δέχεσθαι ἐν τῷ τῆς προσευχῆς καιρῷ· | lat-pg Cupiens videre faciem Patris, qui in coelis est, nullo modo studeas aliquam excipere formam tempore orationis. | dysinger Do not seek in any way at all to receive some form or shape or color at the time of prayer. | nesic Немој ни на који начин желети да у време молитве примиш икакав образ, нити икакво обличје, нити икакву боју. |
115 115 115 | grc-géhin + grc-pg ...
μὴ πόθει ἀγγέλους ἰδεῖν ἢ δυνάμεις ἢ χριστὸν αἰσθητῶς ἵνα μὴ τέλεον φρενήρης φρενιτικὸς γένῃ λύκον ἀντὶ ποιμένος δεχόμενος καὶ προσκυνῶν τοῖς ἐχθροῖς σου δαίμοσιν | lat-pg Ne desideres Angelos, aut Potestates, aut Christum sensibiliter videre, ne prorsus amens evadas, lupum vice pastoris excipiens, et hostes daemones adores. | dysinger Do not yearn to see angels or powers or Christ through the senses, so as not to become completely insane by receiving a wolf instead of a shepherd Jn 10:11-12 , and worshipping your enemies the demons. | nesic Немој жудети да чулима угледаш ни анђела, ни анђелске силе, ни Христа, еда не би сасвим помахнитао, примајући вука уместо пастира и поклањајући се непријатељима демонима. | ||||||||||||||||||||||||||||||
116 116 116 | grc-géhin + grc-pg ...
ἀρχὴ πλάνης νοῦ κενοδοξία ἐξ ἧς κινούμενος ὁ νοῦς σχήμασι ἐν σχήματι καὶ μορφαῖς περιγράφειν πειρᾶται τὸ θεῖον | lat-pg Principium erroris mentis est vana gloria, a qua eadem mens commota, circumscribere tentat divinitatem in specie atque formis. | dysinger The beginning of [deceptive] wandering of the nous is vainglory; by it the nous is moved to try to circumscribe the divine in shape and form. | nesic Таштина је извор заблуде ума; јер, будући обузет таштином, ум покушава да опише божанство уз помоћ различитих обличја и образа. | ||||||||||||||||||||||||||||||
117 117 117 | grc-géhin + grc-pg ...
ἐγὼ τὸ ἐμὸν λέξω τοῦτο ἐρῶ ὃ καὶ νεωτέροις εἴρηκα μακάριός ἐστι μακάριος ὁ νοῦς ὃς κατὰ τὸν καιρὸν τῆς προσευχῆς τελείαν ἀμορφίαν ἐκτήσατο | lat-pg Ego meum hoc dicam, quod et junioribus dixi: Beata mens, quae orationis tempore perfectam formarum possedit vacuitatem. | dysinger I will speak my piece - and to the youngest I have said it: blessed is the nous that, at the time of prayer, has acquired perfect formlessness. | nesic Што се мене тиче, казаћу оно што сам рекао и почетницима: Блажен је ум који је у тренутку молитве задобио савршену безобличност. | ||||||||||||||||||||||||||||||
118 118 118 | grc-géhin Μακάριός ἐστι νοῦς ὃς ἀπερισπάστως προσευχόμενος πλείονα πόθον πρὸς θεὸν ἀεὶ προσλαμβάνει. | grc-pg Μακάριός ἐστιν ὁ νοῦς, ὃς ἀπερισπάστως εὐχόμενος, πλείονα πόθον ἀεὶ πρὸς Θεὸν προσλαμβάνει. | lat-pg Beata mens, quae sine ulla orans distractione semper plus desiderii percipit erga Deum. | dysinger Blessed is the nous that, praying without distraction, receives a continually increasing yearning for God. | nesic Блажен је ум који се моли нерасејано и све јаче чезне за Богом. |
119 119 119 | grc-géhin + grc-pg ...
μακάριός ἐστι ἐστιν ὁ νοῦς ὃς ὁ κατὰ τὸν καιρὸν τῆς προσευχῆς ἄϋλος καὶ ἀκτήμων γίνεται | lat-pg Beata mens, quae circa tempus orationis immaterialis et inops evadit. | dysinger Blessed is the nous that at the time of prayer becomes immaterial and wholly dispossessed. | nesic Блажен је ум који у тренутку молитве постаје нестваран и посве неграмзив. | ||||||||||||||||||||||||||||||
120 120 120 | grc-géhin + grc-pg ...
μακάριός ἐστι ἐστιν ὁ νοῦς ὁ κατὰ τὸν καιρὸν τῆς προσευχῆς τελείαν ἀναισθησίαν κτησάμενος | lat-pg Beata mens, quae orationis tempore perfectam possidet insensibilitatem. | dysinger Blessed is the nous that at the time of prayer acquires perfect insensibility . | nesic Блажен је ум који у тренутку молитве задобија савршену нечувственост. | ||||||||||||||||||||||||||||||
121 121 121 | grc-géhin + grc-pg ...
μακάριός ἐστι μοναχὸς ὁ πάντων περίψημα ἑαυτὸν λογιζόμενος | lat-pg Beatus monachus, qui seipsum omnium peripsema reputat. | dysinger Blessed is the monk who considers himself the offscouring of all 1Cor. 4:13 . | nesic Блажен је монах који себе сматра сметлиштем свих ствари. 1. Кор. 4, 13. | ||||||||||||||||||||||||||||||
122 122 122 | grc-géhin Μακάριός ἐστι μοναχὸς ὁ πάντας ἀνθρώπους ὡς θεὸν μετὰ θεὸν ἡγούμενος. | grc-pg Μακάριός ἐστι μοναχὸς, ὁ πάντων τὴν σωτηρίαν, καὶ προκοπὴν, ὡς οἰκείαν κατὰ πάσης χαρᾶς ὁρῶν. | lat-pg Beatus monachus, qui salutem et progressum omnium cum omni gaudio, seu libentissime videt. | dysinger Blessed is the monk who regards every human being as God, after God. [cf. Evag.Maxims 2.23: μετὰ θεὸν θεός] | nesic Блажен је монах који сваког човека сматра Богом после Бога. |
123 123 123 | grc-géhin Μακάριός ἐστι μοναχὸς ὁ τὴν πάντων σωτηρίαν καὶ προκοπὴν ὡς οἰκείαν μετὰ πάσης χαρᾶς ἡδέως ὁρῶν. | grc-pg Μακάριός ἐστι μοναχὸς, ὁ πάντας ἀνθρώπους ὡς Θεὸν μετὰ Θεὸν λογιζόμενος. | lat-pg Beatus monachus, qui post Deum omnes homines tanquam Deum reputat. | dysinger Blessed is the monk who looks upon the salvation and progress of all with profound joy, as if it were his own. | nesic Блажен је монах који у свакој радости гледа на спасење и напредак свих људи као на властито спасење и напредак. |
124 124 124 | grc-géhin + grc-pg ...
μοναχός ἐστιν ὁ πάντων χωρισθεὶς καὶ πᾶσι συνηρμοσμένος | lat-pg Monachus est, qui ad omnibus separatus est, omnibusque apte accommodatus. | dysinger A monk is one who is both separated from all and joined to all. | nesic Монах је онај који је одељен од свих и сједињен са свима. | ||||||||||||||||||||||||||||||
125 125 125 | grc-géhin + grc-pg ...
μοναχός ἐστιν ὁ ἕνα ἑαυτὸν μετὰ πάντων ἡγούμενος διὰ τὸ ἐν ἑκάστῳ ἑαυτὸν ἀπαραλείπτως δοκεῖν ὁρᾷν | lat-pg Monachus est, qui seipsum cum omnibus esse existimat, eo quod in unoquoque sibi se jugiter videre videatur. | dysinger A monk is one who considers himself to be one with all, because he continuously thinks he sees himself in each one. | nesic Монах је онај који сматра да је сједињен са свима, јер свагда верује да види себе у сваком човеку. | ||||||||||||||||||||||||||||||
126 126 126 | grc-géhin Οὗτος προσεύχεται ὁ ἀεὶ τὴν πρωτόνοιαν ἑαυτοῦ πᾶσαν καρποφορῶν τῷ θεῷ. | grc-pg Οὗτος προσευχὴν ἐπιτελεῖ, ὁ ἀεὶ τὴν πρωτόνοιαν ἐαυτοῦ πᾶσαν καρποφορῶν τῷ Θεῷ. | lat-pg Is orationem perficit, qui semper mentis suae primitias instar fructus offert Deo. | dysinger He brings prayer to perfection who always offers every first thought as [first-]fruits to God Rom 7:4 . | nesic Савршену молитву твори онај који Богу непрестано приноси плод свог првостепеног умственог увида. |
127 127 127 | grc-géhin + grc-pg ...
πᾶν ψεῦδος καὶ πάντα ὅρκον περιΐστασο περιίστασο ὡς μοναχὸς καὶ προσεύξασθαι ποθῶν εἰ δὲ μήγε εἰς μάτην σχηματίζει σχηματίζεις τὸ ἀνοίκειον | lat-pg Omne mendacium, et omne jusjurandum evita sicuti monachus, quique orare peroptas; alioquin frustra alienum effingis. | dysinger Avoid falsehood and every oath [if] you yearn to pray as a monk; otherwise you vainly affect an [external] appearance that is not your. | nesic Ако желиш да се молиш као монах, избегавај сваку лаж и заклетву; иначе, узалуд примаш на себе изглед који ти не приличи. | ||||||||||||||||||||||||||||||
128 128 128 | grc-géhin Εἰ πνεύματι προσεύχεσθαι βούλει, μηδὲνα μίσει, καὶ οὐχ ἕξεις νέφος ἀντισκοτοῦν σοι ἐν καιρῷ προσευχῆς. | grc-pg Εἰ πνεύματι προσεύχεσθαι βούλει, μηδὲν ἀνιμήσῃ ἀπὸ σαρκὸς καὶ οὐχ ἕξεις νέφος ἀντικοτοῦν σοι ἐν τῷ καιρῷ τῆς προσευχῆς. | lat-pg Si spiritu velis orare, nihil haurias a carne, sicque non habebis nebulam tibi tempore orationis adversantem. | dysinger If you wish to pray in spirit 1Cor 15:15 , hate no one, then you will not have an obstructing cloud [hanging] over you at the time of prayer. | nesic Ако желиш да се молиш у духу, немој никога мрзети, и нећеш имати над собом облак који те спутава у тренутку молитве. |
129 129 129 | grc-géhin + grc-pg ...
ἐμπίστευσον τῷ θεῷ τὴν χρείαν τοῦ σώματος καὶ δῆλος ἔσῃ καὶ τὴν τοῦ πνεύματος ἐμπιστεύων πιστεύων αὐτῷ | lat-pg Committe fidens Deo croporis egestatem, sicque manifestus eris, quod et illam spiritus ipsi concredis. | dysinger Entrust to God the needs of the body and then it will be clear that you also entrust to Him the needs of the spirit. | nesic Повери Богу потребе тела и тада ће бити очигледно да му повераваш и потребе духа. | ||||||||||||||||||||||||||||||
130 130 130 | grc-géhin + grc-pg ...
ἐὰν ἐπιτεύξῃ τῶν ἐπαγγελιῶν βασιλεύσεις οὐκουν οὐκοῦν πρὸς ταύτας ἀεὶ βλέπων ταῦτα ἀποβλέπων ἡδέως οἴσεις τὴν παροῦσαν πενίαν | lat-pg Si promissiones consecutus fueris, regnabis; ad eas igitur respiciens, suaviter praesentem portabis paupertatem. | dysinger If you obtain the promises Heb 11:33 , you will reign. So too if you constantly look to them Heb 11:26 you will bear with pleasure the present poverty. | nesic Ако се удостојиш да примиш обећања, тада ћеш царовати. Јевр. 11, 33. Према томе, ако непрестано гледаш на поменута обећања, Јевр. 11, 26. весело ћеш поднети садашње сиромаштво. | ||||||||||||||||||||||||||||||
131 131 131 | grc-géhin + grc-pg ...
μὴ παραιτοῦ πενίαν καὶ θλῖψιν τὰς ὕλας τῆς ἀβαροῦς προσευχῆς | lat-pg Ne recuses paupertatem, et tribulationem, quae sunt materiae minime gravis orationis. | dysinger Do not demand exemption from poverty and afflictions, for they are the material of weightless prayer. | nesic Немој се уклањати од сиромаштва и невоље, јер они су твар од које је саздана необремењена молитва. | ||||||||||||||||||||||||||||||
132 132 132 | grc-géhin + grc-pg ...
ὁμηρευέτωσάν σοι αἱ σωματικαὶ ἀρεταὶ πρὸς τὰς ψυχικάς ψυχικὰς καὶ αἱ ψυχικαὶ πρὸς τὰς πνευματικάς καὶ αὗται πρὸς τὴν ἄϋλον καὶ οὐσιώδη γνῶσιν | lat-pg Corporeae virtutes sint tibi comites ad eas, quae sunt animae, eaeque animae ad spirituales, et ipsae ad immaterialem atque essentialem cognitionem. | dysinger Virtues of the body should serve you as a pledge of those of the soul, and they in turn of those of the spirit. And they [are a pledge] of immaterial and essential knowledge. | nesic Нека ти врлине тела послуже као залог врлина душе, а врлине душе нека постану залог врлина духа. Јер, врлине духа су залог нетварног и суштаственог познања. | ||||||||||||||||||||||||||||||
133 133 133 | grc-géhin + grc-pg ...
σκόπει κατευχόμενος λογισμῶν εἰ ῥᾳδίως λωφήσαιεν λωφήσειεν ὅθεν τοῦτο γέγονεν γέγονε μὴ ἔγκρυμμα πάθῃς καὶ πλανηθεὶς ἀποδῷς σεαυτόν | lat-pg Si, orando, facile cogitationes interquiescant, dispice unde id fiat, ne latenter patiaris insidias, et errans teipsum divendas. | dysinger Consider when praying against [tempting-]thoughts whether they abate readily, [and] why this has happened, lest you fall prey to an ambush and are tricked into delivering yourself over. | nesic Када се молиш против извесних помисли, добро размотри да ли оне брзо јењавају и због чега се ово догађа, еда не би упао у заседу, и био преварен, и постао узрок властите пропасти. | ||||||||||||||||||||||||||||||
134 134 134 | grc-géhin + grc-pg ...
ἔστιν ὅτε οἱ δαίμονες ὑποβάλλουσί σοι λογισμοὺς καὶ πάλιν ἐρεθίζουσί σε δῆθεν προσεύξασθαι κατ αὐτῶν ἢ ἀντιλέξαι αὐτοῖς καὶ ἑκουσίως ὑποχωροῦσιν ίνα ἵνα ἀπατηθεὶς οἰηθῇς περὶ σεαυτοῦ ὅτι ἤρξω νικᾶν νικᾷν τοὺς λογισμοὺς καὶ ἐκφοβεῖν φοβεῖν τοὺς δαίμονας | lat-pg Nonnunquam daemones tibi suggerunt cogitationes, rursusque te provocant, ut videlicet ores adversus eos, aut ipsis contradicas, atque libenter secedunt, ut, deceptus, existimes de teipso, quod incepisti cogitationes devincere, ac daemones perterrefacere. | dysinger Sometimes the demons suggest [tempting-]thoughts to you while simultaneously seeming to encourage you to pray against them or contradict them. Then they voluntarily withdraw, to deceive you into supposing you have begun to conquer [tempting-]thoughts and frighten the demons. | nesic Понекад ти демони предлажу неке помисли, а затим те кураже да се отворено бориш против њих и да им противречиш. Наког тога се добровољно повлаче како би те преварили и убацили ти претпоставку да си почео да побеђујеш помисли и страшиш демоне. | ||||||||||||||||||||||||||||||
135 135 135 | grc-géhin + grc-pg ...
εἰ προσεύχῃ προσευχὴ κατὰ πάθους ἢ δαίμονος παρενοχλοῦντός σοι μέμνησο τοῦ λέγοντος καταδιώξω τοὺς ἐχθρούς μου καὶ καταλήψομαι αὐτούς αὐτοὺς καὶ οὐκ ἀποστραφήσομαι ἕως ἂν ἐκλίπωσιν ἐκλείπωσιν ἐκθλίψω αὐτοὺς αὐτοῦς καὶ οὐ μὴ δύνωνται στῆναι πεσοῦνται ὑπὸ τοὺς πόδας μου καὶ τὰ ἑξῆς ταῦτα δὲ εὐκαίρως λέξεις ταπεινοφροσύνῃ ἑαυτὸν ὁπλίζων κατὰ τῶν ἀντιπάλων | lat-pg Si ores adversus passionem, aut daemonem, qui te perturbat ac vexat, memento dicentis: «Persequar inimicos meos, et comprehendam eos, et non convertar donec deficiant, et conteram ipsos, nec poterunt stare, cadent subtus pedes meos;» et reliqua. Ista tempestive dices, te humilitate armando contra adversarios. | dysinger If you pray against a passion or demon that annoys you, remember the One who said, ‘I will pursue my enemies and overtake them and I will not turn back until they turn away; I will crush them and they will be unable to stand, they will fall beneath my feet’ and so forth Ps. 17:38-9 . Say these things at the right time equiping yourself with humility against the antagonists. | nesic Ако се молиш против одређене страсти или нарочитог демона који те гњави, присети се Онога који је рекао: „Гонићу непријатеље моје и стићићу их, и нећу се вратити док не ишчезну; сатрћу их и неће моћи опстати, пашће под ноге моје“. Пс. 17, 38–39. Изговори ове речи у правом тренутку и наоружај се смиреноумљем против својих непријатеља. | ||||||||||||||||||||||||||||||
136 136 136 | grc-géhin + grc-pg ...
μὴ νόμιζε κεκτῆσθαι ἀρετήν ἀρετὴν μὴ πρότερον ὑπὲρ αὐτῆς ἕως αἵματος ἕως αἵματος ὑπὲρ αὐτῆς παραταξάμενος δεῖ γὰρ μέχρι θανάτου ἀντικαθίσασθαι πρὸς τὴν ἁμαρτίαν ἀγωνιστικῶς καὶ ἀνεγκλήτως κατὰ τὸν θεῖον ἀπόστολον | lat-pg Ne putes fuisse comparatam virtutem, nisi prius usque ad sanguinem pro ipsa velut in acie certaveris: oportet enim usque ad mortem adversus peccatum pugnaciter consistere; et irreprehensibiliter, secundum divinum Apostolum. | dysinger Do not imagine that you have acquired virtue until you have first been prepared to shed blood for it. For it is necessary to resist sin unto death aggressively Heb. 12:4 and blamelessly 1Cor 1:8 , according to the divine apostle. | nesic Немој умишљати да си достигао врлину све док се ниси до крви борио за њу. Јер – према речима божанског апостола Јевр. 12, 4. – потребно је до смрти борити се против греха, на борбени и непорочан начин. | ||||||||||||||||||||||||||||||
137 137 137 | grc-géhin + grc-pg ...
ἐὰν ὠφελήσῃς τινά τινὰ βλαβήσῃ ὑφ ἑτέρου ἵνα ὡς ἀδικούμενος εἴπῃς ἀδικούμενος εἴκῃς ἢ δράσῃς τι ἄτοπον καὶ σκορπίσῃς κακῶς ἃ καλῶς συνήγαγες σκοπὸς γὰρ τοῦτο τῶν πονηρῶν δαιμόνων διὸ προσεκτέον νουνεχῶς | lat-pg Si aliquem adjuvabis, laederis ab altero, ut accepta injuria cedas, aut aliquid facias absurdum, maleque dissipes quae bene congregasti; hic enim malignorum scopus est daemonum. Ideo attendendum considerate. | dysinger If you help someone you [may] be harmed by another; this [may] cause you, as if having been treated unjustly, to say or do something improper to another. And you will scatter in evil what you have gathered in good Mt 12:30, Lk 11:23 . This is the goal of the evil demons. That is why we must be attentive and have good sense. (nounechos). | nesic Учинивши доброчинство једном човеку, можеш пострадати од неког другог; јер, будући да су се неправедно понели према теби, можеш бити принуђен да кажеш или учиниш нешто недолично, те проспеш у злу оно што си стекао у добру. Мт. 12, 30; Лк. 11, 23. Ово и јесте циљ злих демона. Због тога морамо бити веома пажљиви и промоћурни. | ||||||||||||||||||||||||||||||
138 138 138 | grc-géhin Ὁρμὰς δαιμόνων ἐπαχθεῖς ἀεὶ προσδέχου, φροντίζων πῶς ἀποστῆναι τῆς δουλείας αὐτῶν. | grc-pg Ὁρμὰς δαιμόνων ἐπαχθείσας ἐκδέχου φροντίζων πῶς ἀποστῇς τῆς δουλείας αὐτῶν. | lat-pg Ingruentes daemonum impetus exspecta, curam adhibens quomodo ab ipsorum servitute recedas. | dysinger Always anticipate persuasive demonic assaults, and reflect on how to avoid becoming enslaved by them. | nesic Свагда ишчекуј обремењујуће демонске насртаје и изнађи разборит начин да им не паднеш у ропство. |
139 139 139 | grc-géhin + grc-pg ...
νύκτωρ μὲν ταράττειν δι ἑαυτῶν ἐξαιτοῦνται τὸν πνευματικὸν διδάσκαλον οἱ πονηροὶ δαίμονες καὶ μεθ ἡμέραν δι ἀνθρώπων περιστάσεσι καὶ συκοφαντίαις καὶ κινδύνοις τοῦτον περιβάλλουσιν περιβάλλουσι | lat-pg Noctu quidem turbare per se ipsos expetunt daemones spiritualem magistrum, interdiu vero per homines periculis et calumniis, ac seditionibus illam circumdant. | dysinger By night the evil demons themselves lay claim Lk 22:31 to the spiritual teacher to disturb him, and by day they employ others who encompass him with difficulties and slanders and dangers. | nesic Зли демони се током ноћи сами труде да ставе руке на духовног учитеља и онеспокоје га, Лк. 22, 31. док се током дана служе људима који разним невољама, клеветама и опасностима окружују учитеља. | ||||||||||||||||||||||||||||||
140 140 140 | grc-géhin + grc-pg ...
μὴ παραιτοῦ τοὺς κναφεῖς εἰ γὰρ καὶ τύπτουσι πατοῦντες καὶ τείνοντες ξαίνουσιν ξαίνουσι ἀλλά γε διὰ τούτων λαμπρὰ ἡ ἐσθής αἴσθησίς σου γίνεται | lat-pg Ne respuas fullones; etenim si conculcantes pulsent, et contendentes carminent; attamen per ista sensus tuus splendidus evadit. | dysinger Do not refuse the wool-cleaners. If they do beat and trample you, stretch and comb you, this is how your garment becomes radiant. | nesic Немој бежати од ових избељивача вуне, јер они удараце задају, и својим ногама тапкају, и растежу, и глачају како би избелили твоје блиставе. | ||||||||||||||||||||||||||||||
141 141 141 | grc-géhin + grc-pg ...
ἐφ ὅσον οὐκ ἀπετάξω τοις τοῖς πάθεσιν αλλ ἀλλ ὁ νοῦς σου ἐναντιοῦται τῇ ἀρετῇ καὶ τῇ ἀληθείᾳ οὐκ οὐχ εὑρήσεις εὐῶδες θυμίαμα ἐν τῷ κόλπῳ σου | lat-pg Quandiu non renuntiaveris passionibus, sed tua mens virtuti adversetur, et veritati, nequaquam invenies beneolens in sinu tuo suffimentum. | dysinger To the degree that you have not renounced the passions, and your nous is averse to virtue and truth, you cannot find the fragrance of incense in your breast Song 1:12 . | nesic Све док се у потпуности не одрекнеш страсти, већ се својим умом противиш врлини и истини, нећеш пронаћи миомирисни тамјан у недрима својим. Пнп. 1, 12. | ||||||||||||||||||||||||||||||
142 142 142 | grc-géhin + grc-pg ...
προσεύξασθαι ποθεῖ ὁ ποθεῖς μεταστὰς τῶν ἐνθένδε καὶ τὸ πολίτευμα ἔχε ἐν οὐρανοῖς ἔχων διαπαντός διὰ παντὸς οὐ λόγῳ ἁπλῶς ψιλῷ ἀλλὰ πράξει ἀγγελικῇ καὶ γνώσει θειοτέρᾳ | lat-pg Cupis orare? transferende te hinc, conversationem jugiter in coelis habe, non nudo verbo simpliciter, sed actu angelico, et diviniore cognitione. | dysinger The one yearning to pray has moved from what is here to always have citizenship in heaven Phil. 3:20 , not merely through simple word[s] but through angelic practice and divine knowledge, | nesic Онај који жуди за молитвом се преселио из овог света и непрестано живи на небесима, Фил. 3, 20. и то не само на пуким речима, већ благодарећи свом анђеоском делању и божанском познању. | ||||||||||||||||||||||||||||||
143 143 143 | grc-géhin + grc-pg ...
εἰ μόνον δυσπραγῶν μνημονεύεις τοῦ κριτοῦ ὡς φοβερὸς καὶ ἀδέκαστος ὑπάρχει οὐδέπω μεμάθηκας δουλεύειν τῷ κυρίῳ ἐν φόβῳ καὶ ἀγαλλιᾶσθαι αὐτῷ ἐν τρόμῳ ἴσθι γὰρ ὅτι κἀν ταῖς πνευματικαῖς ἀνέσεσι καὶ εὐωχίαις μᾶλλον μετ εὐλαβείας καὶ αἰδοῦς δεῖ λατρεύειν αὐτῷ | lat-pg Si tantum adversis in rebus recorderis Judicis, quam terribilis, et donis incorruptus exsistat, non adhuc didicisti servire Domino in timore, quippe exsultane in tremore. Scito igitur, quod in spiritualibus recreationibus, ac epulis majori cum devatione et reverentia oportet ipsum colere et adorare. | dysinger If you remember the Judge only when things go badly and that He is fearful and impartial you have not yet learned how to serve the Lord in fear and to rejoice in him with trembling Ps. 2:11 . See, rather, that it is in times of spiritual rest and feasting that it is all the more necessary to worship him with reverence and awe Heb 12:28 . | nesic Ако се једино у време невоља присећаш колико је Судија страшан и неумољив, то значи да се још увек ниси научио како да служиш Господу са страхом и како да се радујеш у Њему с трепетом. Пс. 2, 11. Према томе, знај да је у време духовног починка и гозбе потребно још усрдније поклањати се Њему с побожношћу и страхопоштовањем. Јевр. 12, 28. | ||||||||||||||||||||||||||||||
144 144 144 | grc-géhin + grc-pg ...
ἐπιγνώμων ἀνήρ ἀνὴρ ὁ μὴ πρὸ τῆς τελείας μετανοίας ἀποσχόμενος ἀνασχόμενος τῆς ἐλλύπου μνείας τῶν οἰκείων ἁμαρτημάτων καὶ τῆς ἐν πυρὶ αἰωνίῳ δικαίας δίκης τῆς τούτων εἰσπράξεως | lat-pg Sapiens vir est et consideratus, qui ante perfectavi penitentiam non desistit a memoria dolore affecta suorum peccatorum, et damnationis in aeterno igne pro illorum perpetratione. | dysinger The well-informed man is one who, until he has attained perfect repentance, endures the painful memory of his own sins and the just renalty exacted for them in the everlasting fire. | nesic Расуђивање поседује онај муж који пре достизања савршеног преумљења подноси болно сећање на своје пређашње грехе и праведну казну што се за њих тражи у вечном огњу. | ||||||||||||||||||||||||||||||
145 145 145 | grc-géhin + grc-pg ...
ὁ ἐν ἁμαρτίαις ἐνεχόμενος καὶ παροργισμοῖς καὶ τολμῶν ἀναιδῶς ἐκτείνεσθαι πρὸς γνῶσιν θειοτέρων πραγμάτων ἢ καὶ ἀΰλου κατεπεμβαίνων προσευχῆς οὗτος δεχέσθω τὸ ἀποστολικὸν ἐπιτίμιον ὡς οὐκ ἔστιν ἀκίνδυνον αὐτῳ αὐτῷ τὸ γυμνῇ καὶ ἀκατακαλύπτῳ ἀκαλύπτῳ κεφαλῇ προσεύχεσθαι ὀφείλει γάρ φησίν γὰρ φησὶν ἡ τοιαύτη ψυχὴ κατὰ κεφαλῆς ἔχειν ἐξουσίαν ἐξουσίαν ἔχειν διὰ τοὺς ἐφεστῶτας ἀγγέλους αἰδῶ αἰδὼ καὶ ταπεινοφροσύνην προσήκουσαν περιβαλλομένη | lat-pg Qui peccatis detinetur et concitationibus ad iram, audetque impudenter ad rerum diviniorum cognitionem sese extendere, aut etiam ad immaterialem ascendere orationem, suscipiat ille apostolicam concuram, quod nimirum res non sine periculo est, nudo, nec operto capite orare: «Debet enim, inquit, ista potestatem habere super caput propter angelos astantes,» pudorem atque humilitatem circuminduta convenientem. | dysinger One who is [still] subject to sins and angry outbursts, and even so shamelessly dares to aspire to the knowledge of more divine things, or to embark on immaterial prayer, should receive himself the apostolic rebuke, that it is not without danger to pray with his head bare and uncovered 1Cor 11:5 . Such a soul, it says, ought to have authority over its head because of the angels who stand by 1Cor 11:10 , clothing itself in appropriate shame and humility. | nesic Онај ко још увек подлеже гресима и испадима гнева, те се бестидно усуђује да тежи к познању божанскијих ствари, или да се посвети нетварној молитви, треба да прими апостолски укор, наиме, да није безопасно молите се обнаженом и непокривеном главом. 1. Кор. 11, 5. Таква душа, каже апостол, треба да има власт над главом због анђела који ту предстоје, 1. Кор. 11, 10. одевајући се у прикладну скромност и смиреноумље. | ||||||||||||||||||||||||||||||
146 146 146 | grc-géhin + grc-pg ...
ὥσπερ ὀφθαλμιῶντα οὐκ ὀνήσει ἡ ἐν σταθηρᾷ μεσημβρίᾳ καὶ σφοδροτάτῃ φρυκτωρίᾳ ἀκατακάλυπτος ἀκατάληπτος καὶ ἐπιτεταμένη τοῦ ἡλίου θέα οὕτως οὐδὲ τὸν ἐμπαθῆ καὶ ἀκάθαρτον νοῦν ἡ τῆς ἐν πνεύματι καὶ ἀληθείᾳ φοβερᾶς καὶ ὑπερφυοῦς προσευχῆς ἀνατύπωσις παντελῶς ὀνήσειεν ἀλλὰ καὶ τοὐναντίον πρὸς ἀγανάκτησιν ἐγείρε καθ ἑαυτοῦ ἐγείρει τὸ θεῖον | lat-pg Quemadmodum oppientem, sive oculis laborantem minime juvabit aspectus solis, qui percipi non potest, et intentus est, cum in fervida meridie, et vehementissima illuminatione resplendet, ita neque passionibus inquinatam, impuramque mentem figuratio tremendae ac excellentis orationis in spiritu et veritate ullatenus juvabit, sed et e contra in seipsam potius divinum excitat numen. | dysinger Just as staring intently and directly at the sun at noon when it shines most brightly does no good to one with a eye-disease, and in So also one suffering from an impassioned and impure nous would gain nothing by imitating the awesome supernatural prayer that operates in Spirit and in Truth Jn 4:23-24 . Rather the reverse: it provokes the divine to be indignant with it. | nesic Као што напрегнуто и непосредно пиљење у сунце, при његовом најачем подневном сијању, не доноси никакво добро ономе који има очну болест, тако и онај који има острашћен и нечисти ум не стиче ништа корисно опонашањем страхотне натприродне молитве у духу и истини, Јн. 4, 23–24. већ против себе изазива негодовање божанства. | ||||||||||||||||||||||||||||||
147 147 147 | grc-géhin + grc-pg ...
εἰ τὸν μετὰ δώρου προσελθόντα ἐπὶ τὸ θυσιαστήριον οὐκ ἐδέξατο ὁ ἀνενδεὴς καὶ ἀδέκαστος ἕως τοῦ διαλλαχῆναι διαλλαγῆναι τῷ πλησίον λυπουμένῳ πρὸς αὐτὸν σκόπει πόσης φυλακῆς χρεία καὶ διακρίσεως καὶ διακρίσεως χρεία ἵνα εὐπρόσδεκτον δῶμεν τῷ θεῷ θυμίαμα ἐν τῷ νοητῷ θυσιαστηρίῳ | lat-pg Si eum qui cum dono processit ad altare non suscepit is qui nulla eget re, donisque est incorruptus, donec reconciliatus fuerit fratri suo adversus ipsum dolenti, dispice, quanta opus sit observantia et discretione, ut in intellectuali altari sustimentum Deo bene acceptabile offeramus. | dysinger If god who lacks nothing and is impartial refused to accept one who came with a gift to the altar until he reconciled with the neighbor who was upset with him Mt 5:24 , consider what watchfulness and discernment is needful to offer a favorable incense to God at the noetic altar. | nesic Ако Непотребити и Непристрасни одбија да прими онога који је дошао с даром за олтар све док се не измири с ближњим који га је ожалостио, Мт. 5, 24. замисли какву је будност и расуђивање потребно принети Богу као благопријатни тамјан на умственом жртвенику. | ||||||||||||||||||||||||||||||
148 148 148 | grc-géhin + grc-pg ...
μὴ ἔσο ὑλοχαρὴς λογοχαρὴς μηδὲ δοξοχαρής δοξοχαρὴς εἰ δὲ μήγε οὐκ ἔτι ἐν τῷ νώτῳ σου αλλ ἀλλ ἐν τῷ προσώπῳ σου τεκταίνουσιν οἱ ἁμαρτωλοὶ καὶ ἔσῃ ἐπίχαρμα αὐτοῖς κατὰ τὸν καιρὸν τῆς προσευχῆς ἐξελκόμενος καὶ δελεαζόμενος ὑπ αὐτῶν ἐν λογισμοῖς ἀλλοκότοις | lat-pg Ne sis garrulitate gaudens, neve gloriae studio exsultes; alioquin non tantum in dorso tuo, sed et in vultu tuo fabricabunt peccatores, erisque ispis tempore orationis ludibrium, attractus, et deceptus ab ipsis in cogitationibus alienis. | dysinger Do not take pleasure in material [things] or glory, otherwise it is no longer on your back, but on your face, that sinners will wreak their carpentry Ps 128:3 And at the time of prayer you will be a source of laughter for them Ecclus 6:4, 18:3 , as they drag you off and entice you Jas 1:14 with bizarre [tempting-]thoughts. | nesic Немој се радовати тварним стварима, нити људској слави, иначе грешници неће више ударати по леђима твојим, Пс. 128, 3. већ по твоме лицу; и бићеш им за подсмех у тренутку молитве, Проп. 6, 4; 8, 3. па ће те одвлачити и мамити настраним помислима. Јак. 1, 14. | ||||||||||||||||||||||||||||||
149 149 149 | grc-géhin + grc-pg ...
προσοχὴ προσευχὴν ἐπιζητοῦσα ζητοῦσα προσευχὴν εὑρήσει προσευχὴ γὰρ προσοχῇ εἰ καί τι καὶ ἄλλο μᾶλλον ἕπεται ἔπεται ἐφ ἣν σπουδαστέον ἀεί | lat-pg Studium, seu attentio orationem quarens, orationem inveniet; oratio quippe, vel quid aliud simile subsequitur attentionem, cui danda opera. | dysinger Attentiveness seeking prayer finds prayer; for prayer follows attentiveness, if [it follows] anything, and it should always be zealously sought. | nesic Пажња која тражи молитву, молитву на послетку и налази; јер, ако ишта друго долази за пажњом, онда је то молитва; због тога је треба ревносно тражити. | ||||||||||||||||||||||||||||||
150 150 150 | grc-géhin + grc-pg ...
ὥσπερ πασῶν τῶν αἰσθήσεων κρείττων ἡ ὅρασις οὕτω καὶ πασῶν ἀρετῶν ἡ τῶν ἀρετῶν προσευχὴ ἀνωτέρα θειοτέρα | lat-pg Quemadmodum sensibus omnibus melior est visus, ita et omnibus virtutibus divinior est oratio. | dysinger Just as sight excels all the other senses, so prayer is higher than all the other virtues | nesic Као што вид надмашује сва остала чула, тако је молитва узвишенија од свих других врлина. | ||||||||||||||||||||||||||||||
151 151 151 | grc-géhin + grc-pg ...
προσευχῆς ἔπαινος οὐχ ἁπλῶς ἡ ποσότης ἀλλ ἡ ποιότης καὶ τοῦτο δηλοῦσιν οἱ ἀναβάντες εἰς τὸ ἱερὸν καὶ πάλιν τὸ ὑμεῖς δὲ ὅταν προσεύχησθε προσευχόμενοι μὴ βαττολογεῖτε βαττολογήσητε καὶ τὰ τοιαῦτα ἑξῆς | lat-pg Orationis laus est non simpliciter quantitas, sed qualitas, et hoc demonstrant qui ascenderunt in templum; et illud: «Vos, dum oratis, nolite multum loqui.» | dysinger It is not simply quantity, but rather quality that makes prayer admirable. And this is shown by those who went up to the Temple Lk 18:10-14 , and again, ‘When you pray, do not babble on’ Mt. 6:7 and other similar [texts]. | nesic Оно што молитву чини вредном дивљења није коликоћа, већ каквоћа. О овоме сведоче мужеви који су ушли у храм, Лк. 18, 10. као и речи: „А када се молите, немојте много говорити“, Мт. 6, 7. и тако даље. | ||||||||||||||||||||||||||||||
152 152 152 | grc-géhin + grc-pg ...
ἐφ ὅσον τῇ ἀναλογίᾳ προσέχεις τοῦ σώματος καὶ ὁ νοῦς σου τὰ τῆς σκηνῆς περιέπει τερπνά οὐδέπω τὸν τερπνὰ οὐδέπω τῆς προσευχῆς ἑώρακας τόπον ἀλλ᾽ ἔτι ἀλλὰ μακρὰν ἀπὸ σοῦ ἡ μακαρία ταύτης ὁδὸς ὑπάρχει τυγχάνει | lat-pg Quandiu proportionem corporis attendis, mensque tua quae sunt tabernaculo delectabilia fovet, locum orationis nondum vidisti, sed etiam procul a te distat illius vita beata. | dysinger As long as you are observing the proportion of your body, and your nous is busy looking at the attractiveness of the tent, you have not yet observed the place of prayer: the blessed path is still far from you. | nesic Све док обраћаш пажњу на положај властитог тела и твој ум се бави само спошљашњом красотом скиније, ти још увек ниси угледао место молитве и блажени пут је далеко од тебе. | ||||||||||||||||||||||||||||||
153 153 153 | grc-géhin + grc-pg ...
ὅταν ἱστάμενος παριστάμενος εἰς προσευχὴν ὑπὲρ πᾶσαν ἄλλην χαρὰν γένῃ τότε ἀληθῶς εὕρηκας προσευχήν | lat-pg Quando orationi assistens supra omne aliud gaudium ascenderis, tunc orationem vere invenisti. | dysinger When standing to pray becomes a greater joy than any other, then you have truly found prayer | nesic Када стајање на молитви за тебе постане радост која превазилази све друге радости, тада си истински нашао молитву. | ||||||||||||||||||||||||||||||